یک گزارش از گرگان دربارۀ اوضاع و احوال کلی و وضع معیشتی مردم

این گزارش از ایران برای انترناسیونال رسیده است. یک مقایسه بین درآمد ها و قیمت هزینه های زندگی، تصویری از اقتصاد فاجعه بار مردم را نشان می دهد. فاجعه ای که هر روز گسترده تر میشود.

من از گرگان می¬نویسم. جمعیت گرگان اگر اشتباه نکنم ۳۵۰ هزار نفر است. چند سال قبل از ۸۷ یا ۲۰۰۸ وضع معیشتی به بدی امروز نبود. تعداد کسانی که خودشان را متوسط ارزیابی می¬کردند بیشتر بود. مثلا کسانی که می¬توانستند به آینده فکر کنند و نیم نگاه برنامه ¬ریزانه¬ای به آینده داشته باشند. اما الان فقط می¬توانی حال را بگذرانی، تعداد دستفروشان بطور محسوس بیشتر شده، اختلاف بین هزینه و درآمد هم بیشتر شده، بعلاوه میزان بیکاری و متاسفانه همینطور تعداد کسانی که گدایی میکنند. شهرداریها جلوی دستفروشی و گدایی را می¬گیرند تا فاجعۀ حکومت اسلامیشان به چشم دیده نشود. یک عده¬ای هم که وضعشان بهتر شده.

تا آنجایی که من اطلاع دارم در مقایسه با سایر سالها، اوج رونق در ایران سال ۸۵ بود. از ۸۵ به بعد سه ضربۀ اقتصادی، هر کدام از قبلی بدتر، به معیشت مردم وارد شد که می¬توان با انگشت نشان داد. یک: سهمیه¬بندی بنزین، دو: طرح یارانه¬ها، سه: تحریمها.

سهمیه¬بندی بنزین
روستای زیارت یک روستای کوه¬پایه¬ای جنوب گرگان است که مردمانش به آرام بودن شهرت دارند. جنگل ناهارخوران و جنگل زیارت بین گرگان و زیارت قرار دارد. در جادۀ زیارت غلیان سراهایی بود که رونق داشتند. با وجود این که بین زیارت و گرگان فاصلۀ زیادی نیست اما با این حال، سهمیه¬بندی بنزین در ۸۷ رفت و آمد به غلیان سراها را بقدری کم کرد که راحت می¬توان گفت ۷۵ در صدشان دیگر نیستند. شب آخر قبل از سهمیه¬بندی همۀ پمپ بنزینها پر بود از صف بلند ماشینها. حتی روزهای اول، خیابانها هم کمی خلوت شده بود، هر بار که بنزین را گران می¬کنند این اتفاق می¬افتد ولی باز دوباره برمی¬گردد به تعادل قبلی. مردم می¬گفتند بنزین گرون بشه همه چی گرون میشه. وانت بارها و تاکسیها که سهمیه¬شان بیشتر بود بنزین را بین قیمت آزاد و سهمیه¬ای می¬فروختند. ماشینهای درب و داغون که قبلا ارزان بود بخاطر کارت سوختش کمی قیمتشان بالا رفته بود. الان دیگه اینجوری نیست چون سهمیه خیلی کم شده. گازسوز شدن ماشینها بعد از سهمیه¬بندی شروع شد.

دو، طرح یارانه¬ها
این یکی تاثیر بدش بیشتر بود. آبانماه سال ۸۹. اوایل مردم قبضها را از هم می¬پرسیدند که برای شما چقدر مثلا پول گاز آمده. میزان روشن کردن کولرها در تابستان واقعا کمتر شده. نمی¬دانم چطوری بود که تاکسی کم شده بود مسافر زیاد. همه بدرستی پیش بینی می کردند که همه چی می¬خواهد گران بشود. هر کس هر چی داشت نمیفروخت.

سه، تحریمها
تحریمها حسابی ضربه زد. دیماه ۹۰، وقتی دلار ۱۰۰۰ تومان بود، تحریمها شروع شد و تیرماه ۹۱ دلار به ۴۲۰۰ رسید. یک هفته رو ۴۲۰۰ ماند و دوباره کم کم پایین آمد و رو ۳۰۰۰ فیکس شد و الان هم یک ماهی می¬شود که ۳۵۰۰ است. هی آنها تحریم می¬گذاشتند هی اینها یارانه¬ها را برمی¬داشتند. حالا که بعد از آن موج اولیۀ تحریمها تحریم جدیدی اضافه نکرده¬اند، هی قیمت نفت پایین می¬آید هی اینها قیمت نان و گاز و غیره را بالا می¬برند. بعضی جاها مثل بازار میوه، که قبل از ۸۵ کلا خلوت نمی¬شد الان ولی میشه. مهمانیها و خونه هم رفتن خیلی کمتر شده. آجیل فوق العاده گران شده. شلوغی خیابانها قبل از عید چندین برابر کمتر شده. جمعیت مسافرها کم شده، قبلا ناهارخوران تابستانها مال مسافرها بود اما الان اینطوری نیست. اجناس کلا هم کمتر شده¬اند هم بدتر و هم گرانتر. نمونه¬های قلابی خیلی بیشتر شده. کیفیت اجناس و وزنشان پایین آمده قیمتشان رفته بالا. خبرهایی از قبیل آبیاری سبزیجات با فاضلاب و تغذیۀ بعضی از محصولات کشاورزی و نوعی ماهی با هر نوع از همه جا بگوش میرسد. کامپیوتر خیلی گران شده طوری که کلوپهای بازی بعد از بحران درآمدشان بیشتر شده. کتابفروشی غیر درسی دیگر تقریبا وجود ندارد چرا که کتاب خیلی گران شده طوری که دانشگاه پیام نور کتابهای چاپ خودش را روی یکی از سایتهای وابسته¬اش گذاشته. راستۀ فنی کارها شاگرد مغازه خیلی کم شده. در بیشتر صافکاریها و مکانیکی ها خود اوستا کار هست و همین. دارو و خدمات پزشکی شدیدا گران شده. کسی بخاطر سرماخوردگی دکتر نمی¬رود. من بخاطر سیاتیک رفته بودم یک دکتر مغز و اعصاب می¬گفت تازگی (منظورش بعد از ۲۰۰۸ بود) کمر درد ۲۰ برابر شده، منظورش این بود که فشار زندگی باعث میشه. قیمت ماشین سال ۹۲ در عرض یک هفته جهش کرد (کمی بیش از دو برابر) و بعد کمی پایین آمد و دوباره رفت بالا و هنوز بالا است که هیچکس هم انتظار نداره پایین بیاد. چند روز پیش تو تاکسی می¬گفتند چند سال دیگه کرایه تاکسی میشه ۵۰۰۰ تومان یعنی ده برابر میشه. اوایل تحریمها مغازه¬دارها در مورد بعضی از اجناس می-گفتند قیمت خرید پارتی بعدیمون بیشتر از قیمت فروش پارتی قبلی است. هنوز هم در مورد بعضی از داروها اینطوری است. طبق آمار دولتی مصرف سیگار، امسال دو برابر پارسال شده (بنظر من این یعنی غم و خشم هم دو برابر شده). در گرگان اصلا فلافلی نبود ولی الان هست. بساط های خیابانی خیلی بیشتر شده. دست دوم فروشی زیاد نبود ولی الان زیاد شده. از ۲۰۱۲ به این طرف ماشینهای مدل سال بیشتر در شهر دیده می¬شود. یه فروشگاههایی هم زدند که اجناس تاپ می¬آورند. اینها احتمالا مال همان بعضیها است که وضعشون بهتر شده.

قیمتها

غذا
میوه، زمستان: ۳۰۰۰ تابستان: ۴۰۰۰.
سبزیجات: ۲۰۰۰.
گوشت، گوسفندی کیلویی: ۲۰۰۰۰. گاوی: ۲۰۰۰۰. مرغ: ۶۵۰۰. ماهی: ۲۰۰۰۰ ـ ۱۰
شیر خشک، یک قوطی برای یک هفته: ۱۵۰۰۰.
تخم مرغ، کیلویی: ۴۵۰۰.
شیر لیتری ۲۰۰۰.
پنیر قالبی (۳۳۰ گرم): ۴۰۰۰.
ماست دبه¬ای ۶۰۰۰.
خامه، بسته¬ای: ۳۰۰۰.
برنج ۷۰۰۰. ماکارونی: ۲۵۰۰. نان ۴۵۰.
حبوبات: ۵۰۰۰. سویا: ۳۵۰۰.
روغن، یک و نیم لیتری: ۷۰۰۰.
تخمه سمشکه و بادام زمینی، کیلویی: ۱۵۰۰۰.
بادام درختی، پسته و فندق: ۴۵۰۰۰.

لباس
کاپشن: ۳۰۰۰۰۰ـ ۱۵۰. مانتو تابستانه: ۱۰۰۰۰۰ـ ۵۰. زمستانه: ۳۰۰۰۰۰ـ ۱۵۰. شلوار ۴۵۰۰۰. ساپورت: ۱۵۰۰۰. پیراهن ۳۵۰۰۰. تی شرت ۲۵۰۰۰. کفش، از ۵۰ تا بالای ۱۵۰۰۰۰.

خانه
اجاره خانه ۳۰۰۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰۰۰. قیمت خانه متری از ۵۰۰۰۰۰ تا بالای ۴۰۰۰۰۰۰.

بهداشت و درمان
پوشک نوزاد، ماهانه: ۱۰۰۰۰۰. صابون، شامپو، مایع ظرفشویی، پودر لباسشویی، نوار بهداشتی برای یک ماه یک نفر: ۱۰۰۰۰.
ویزیت پژشک عمومی ۵۰۰۰ و متخصص ۳۰۰۰۰. سرماخوردگی معمولی ۳۰۰۰۰.
آزمایش، نوار قلب، نوار مغز، سونوگرافی، آندوسکپی، ام آر آی: ۵۰ تا ۱۵۰۰۰۰.

آموزش
دانشگاه پیام نور، مهندسی (که واحدهای عملی دارد) ترمی: ۷۵۰۰۰۰ سایر: ۴۵۰۰۰۰. دانشگاه آزاد، مهندسی ترمی: ۱۴۵۰۰۰۰ سایر: ۸۵۰۰۰۰.

ارتباط
دیش، رسیور، ال ان بی و نصب: ۳۵۰۰۰۰. اینترنت: ماهی ۲۰۰۰۰. گوشی موبایل: از ۱۰۰۰۰۰ به بالا. بلیط اتوبوس بین شهرها، میانگین: ۲۵۰۰۰.

تفریح
اسباب بازی قابل استفاده: ۲۰۰۰۰. یک شب دریا یا جنگل خوابیدن نفری ۵۰۰۰۰. بلیط استخر: ۶۰۰۰.
غذای بیرون، ساندویچ: ۵۰۰۰. پیتزا: ۱۵۰۰۰. رستوران: ۲۰۰۰۰. مشروب: ۳۰۰۰۰. سیگار: ۳۵۰۰.
بیست و چهار ساعت کرایۀ ایکس باکس: ۲۲۰۰۰. مسافرت چهار نفر، یک هفته: ۱۵۰۰۰۰۰.

مجموع قبضهای آب و برق و گاز
ماهی ۵۰۰۰۰

درآمد
حقوق و دستمزد کار آزاد: ۸۰۰۰۰۰ ـ ۳۰۰. شغل دولتی: ۲۰۰۰۰۰۰ ـ ۸۰۰۰۰۰.

بنزین ۷۰۰ و ۱۰۰۰. هزینۀ گاز برای ماشین کار مثل تاکسی روزی ۷۰۰۰. قیمت خانه متری زیر ۵۰۰۰۰۰ تا بالای ۴۰۰۰۰۰۰.