دهها مرکز مهم کارگری در اعتراض و مبارزه

شهلا دانشفر:
بافق یزد، نیشکر هفت تپه، پتروشیمی ایلام، معدن سنگرود البرز غربی، واگن پارس اراک، کاشی گیلانا، قطار شهری اهواز، فولاد زاگرس قروه، شرکت محور مراکز روستایی گیلان وابسته به مخابرات، سد داریان، نساجی قائم شهریور، پتروشیمی کارون، معلمان پیش دبستانی، نورد لوله صفا، پروفیل ساوه، شهرداری زابل، پروفیل ساوه، سیمان لوشان، نکاسفال، ایران برک، فازهای ١٧ و ١٨ عسلویه، نساجی قزوین، نگین سبز خاورمیانه، ماشین لنت سمنان، بافق یزد، سد گلورد ، پتروشیمی فجر، پتروشیمی رازی در ماهشهر، کشتی سازی صدرا، ریسندگی پرریس، پارس جنوبی، معدن زغال سنگ البرز شرقی، فولاد آذربایجان، بازنشستگان فولاد مبارکه، ذوب آهن و صنایع فولاد اصفهان، مترو تهران، سد بنیر مریوان، نیروگاه دماوند، پتروشیمی تبریز، شهرداری اهواز همه و همه از جمله کانون های داغ اعتراضات کارگری در سه ماه اخیر بوده است. اعتراضات هزاران کارگر در این مراکز کارگری بیش از هر چیز نشانگر فضای ملتهب محیط های کارگری است.

اعتراضات بافق یزد یک نمونه بود. یک نقطه عطف بود. ٥ هزار کارگر این معدن با اعتراض متحد خود توانستند مقابل نیروی سرکوبگر رژیم بایستند که طی آن کارگران معترض بازداشت شده بی قید و شرط آزاد شدندد. همچنین کارگران توانستند بعد از دو هفته اعتراض بار دیگر مقامات مسئول را عقب بزنند و جلوی طرح فروش سهام معدن که بیکارسازی کارگران را در پی داشت، بگیرند. موفقیت این کارگران قدرت مبارزات متحدشان را مقابل چشمشان گذاشت. الگویی شد برای کل جنبش کارگری و بطور واقعی تاثیر مهمی بر فضای جنبش اعتراضی کارگری گذاشت. بویژه نقش خانواده های کارگران و به تحرک در آمدن فضای شهر بافق یزد در حمایت از مبارزات کارگران معدن در این شهر به یک نمونه تبدیل شد. خصوصا در شرایطی که اعتراضات کارگری گسترده است و فضای جامعه ملتهب است. اعتراضات کارگران بافق یزد نشان داد که مبارزات کارگری چگونه میتواند روی فضای سیاسی شهرها تاثیر گذارد و جنب و جوش اعتراضی گسترده ای حول خود شکل دهد.

نمونه دیگر از مبارزت قابل توجه کارگری در این سه ماه مبارزات کارگران پروفیل ساوه است که تاکیدی دیگر برکار آیی مجمع عمومی بعنوان مکانی برای متحد شدن و سازمانیابی اعتراضات کارگری بود. در این اعتراضات کارگران اعلام کردند که مجمع عمومی مکانی برای متشکل ماندن آنهاست و هر ماه جمع میشوند. بدون اینکه الزاما موضوع خاصی در میان باشد، مجمع عمومی خود را تشکیل میدهند، تا متحد بمانند و بر سر خواستها و مبارزاتشان به بحث و گفتگو بنشینند.

تاثیرات همین دو نمونه اعتراض کارگری را بر دیگر مبارزات کارگری در همین سه ماه اخیر میتوان دید. بطوریکه در کاشی گیلانی وقتی که ٨ نفر از فعالین کارگری احضار شدند، کارگران به اعتراضشان شدت دادند و در نتیجه بلافاصله روز بعدش کارگران بازداشت شده بدوی، بدون هیچ قراری آزاد شدند.

نکته قابل توجه دیگر در مبارزات همین سه ماه اخیر ایستادن کارگران در مقابل نقش بازدارنده و سرکوبگرانه شوراهای اسلامی است. از جمله در کارخانه ای چون پارس واگن هنگامیکه کارگران قصد داشتند اعتراضشان را به خیابان بکشند و با ممانعت شورای اسلامی، روبرو شدند، کارگران با آنها درگیر شدند و حسابشان را کف دستشان گذاشتند. از سوی دیگر در کنار مبارزات کارگران در محیط های کارگری ما در این مدت تجمع اعتراضی هماهنگ کنندگان طومار ٤٠ هزار امضا به حکم زندان و شلاق به ٤ کارگر معترض پتروشیمی رازی را داشتیم. در این حرکت اعتراضی هماهنگ کنندگان طومار ٤٠ هزار امضا، طی بیانیه هایی تعرضات دولت روحانی به زندگی و معیشت کارگران از جمله طرحهایی چون طرح حمایت از تولید که بیکار سازی وسیع کارگران را در پی دارد مورد اعتراض قرار دادند و همچنین به لغو بخشنامه دولتی مربوط به کوتاه شدن دست پیمانکاران از محیط های کار اعتراض کردند. با اشاره به گرانی روز افزون قیمت ها بر خواست افزایش فوری دستمزدها تاکید مجدد گذاشتند و خواستار لغو احکام شلاق و زندان صادر شده برای ٤ کارگر پتروشیمی رازی و لغو کلیه پرونده های قضایی تشکیل شده برای فعالین و رهبران کارگری شدند. این حرکت اعتراضی انعکاس مهمی در محیط های کارگری داشت. کمیته پیگیری برای کمک به ایجاد تشکل های کارگری حمایت خود را از اعتراض هماهنگ کنندگان طومار ٤٠ هزار امضا به حکم زندان و شلاق ٤ کارگر پتروشیمی رازی اعلام کردند و این موضوع با اعتراض دیگر تشکلهای کارگری نیز روبرو شد و به بحث داغی در میان کارگران در محیط های کارگری تبدیل شد.

همین نمونه ها نشان از نقطه عطف های جدیدی در جنبش اعتراضی کارگری است. این درحالیست که اعتراضات کارگری هر روز گسترده تر میشود. اعتراضاتی که تعرضی است و کارگران کوتاه نمی آیند. اعتراضاتی که روزها طول میکشد و طی آن کارگران موفق میشوند قدم به قدم مدیریت و مقامات مسئول را عقب بزنند و تداوم دارد. از جمله یک وجه مشخصه اعتراضات این دوره طولانی بودن آنها و پافشاری کارگران بر روی خواسته هایشان است و این خود نشان از سازمانیافتگی و اتحاد بالای کارگران دارد. این ها همه پیشروی های مهم جنبش کارگری در این دوره است. به این مبارزات باید نگاه کرد و از تجربیاتش آموخت. نگاهی به نمونه های مهمی از این مبارزات در یک ماه اخیر داشته باشیم:

یک موفقیت مهم برای کارگران نیشکر هفت تپه بعد از یک هفته اعتراض
– ١٤ مهر ماه کارگران نیشکر هفت تپه بعد از یک هفته اعتراض در رابطه با چگونگی به اجرا گذاشته شدن طرح طبقه بندی مشاغل در این کارخانه، توانستند کارفرما را به عقب برانند. قبل از آن نیز در مرداد ماه این کارگران در همین رابطه تجمع اعتراضی داشتند.

موضوع از این قرار است که طرح جدید طبقه‌بندی مشاغل بعد از ٢٢ سال و بدنبال مبارزات پیگیر کارگران نیشکر هفت تپه از ابتدای شهریور ماه ٩٣ به اجرا گذاشته شد. اما اجرای آن به نوعی بود که موجب شکاف عمیق تر حقوقی میان کارگران، کارمندان، سرپرستان کارگاهها و مدیران کارخانه گردید. بدین ترتیب چگونگی اجرای این طرح موجب اعتراض بیشتر در میان کارگران گردید و کارگران خواستار تجدید نظر در اجرای این طرح شدند. نکته جالب اینکه کارگران این کارخانه به حضور رئیس شورای اسلامی در کمیته بررسی طرح طبقه بندی مشاغل تحت عنوان نماینده کارگران در این کمیته اعتراض داشتند.

روشن است که یک هدف مهم کارگران از خواست اجرای طرح طبقه بندی مشاغل افزایش سطح حقوقهایشان است. مبارزات پیگیرانه کارگران نیشکر هفت تپه و پافشاری آنان بر روی خواستشان در ١٤ مهر ماه موجب عقب نشینی کارفرما شد. به این معنی که مدیر عامل کارخانه با پذیرفتن اشکالات طرح طبقه‌بندی مشاغل در مقابل خواست کارگران عقب نشسته و دستور توقف اجرایش را صادر کرد. بعلاوه اینکه موافقت کرد که از ابتدای شهریور ماه ١٥٠ هزار تومان به سطح حقوق و دستمزد کارگران افزایش یابد.

بدنبال این موفقیت کارگران نیشکر هفت تپه به سر کارشان بازگشتند. صف متحد مبارزه این کارگران، اعتراضات پی در پی کارگران نیشکر هفت تپه و پیگیری و پافشاری آنها بر خواستهایشان و اعتراض آنان به نقش مخرب شورای اسلامی و کنار زدن عملی این نهادهای دست ساز دولتی از سر راه مبارزاتشان از جمله نقطه قوت های مهم این حرکت اعتراضی کارگری است که موفقیت کارگران نیشکر هفت تپه را در پی داشته است. کارگران نیشکر هفت تپه بدنبال این اعتراضات امروز متحد تر و قدرتمند تر برای پیگیری دیگر خواستهایشان هستند.

نیشکر هفت تپه یک کانون اعتراضی شناخته شده کارگری است. دستاوردهای مهمی برای کل جنبش کارگری داشته است. یک دستاورد مهم آن سندیکای این کارگران است. هم اکنون حدود دو هزار کارگر در این کارخانه به کار اشتغال دارند و اکنون که کارگران این کارخانه بعد از مبارزات موفق خود در موقعیت قدرتمند تری قرار دارند، یک گام مهمشان سرو سامان دادن بیشتر به تشکل خود است. درهمین راستا تاکید بر مجمع عمومی به عنوان محلی برای سازمانیابی و قدرتیابی تشکل و مبارزاتشان، بسیار مهم است. همچنین افزایش ١٥٠ هزار تومان به حقوق این کارگران یک دستاورد برای آنان است. اما با وجود این افزایش، هنوز دستمزد این کارگران کفاف زندگی آنان را نمیدهد، پیوستن به جنبش اعتراضی بر سر خواست افزایش دستمزدها و بلند کردن پرچم این خواست از سوی این کارگران اقدامی عاجل و مهم است.

کارگران کاشی گیلانا کوتاه نمی آیند
– ١٥ مهر بیست و یکمین روز اعتراض کارگران کاشی گیلانا است. اعتراض این کارگران به تعویق ١٦ ماه دستمزدشان است. در عین حال این کارگران دستمزدهای تیر، مرداد و شهریور خود را طلب دارند. بعلاوه اینکه از ابتدای سال جاری تا کنون به غیر از حق بیمه اردیبهشت ماه هیچ مبلغی بابت حق بیمه آنان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت نشده است. ١٦٠ کارگر این کارخانه خواستار فوری طلبهایشان هستند. در تجمعات پی در پی این کارگران وعده های بسیاری داده شده است. از جمله قرار است که در روزهای آینده سهامداران و مدیریت کارخانه کاشی گیلانا در جلسه‌ای با اداره کل صنایع استان گیلان راجع به قیمت گذاری برای واگذاری مالکیت کارخانه به مدیریت جدید به توافق برسند. اما برای کارگران مهم نیست که مدیریت کارخانه با کیست بلکه حرف کارگران اینست که تا وقتی که به خواستهایشان پاسخ داده نشود و طلب های معوقه خود را دریافت نکنند، به اعتراضاتشان ادامه خواهند داد.

جالب توجه اینکه در برابر اعتراضات هر روزه کارگران، مدیریت کنونی و مالک احتمالی کارخانه بازگشت خود به کارخانه را به اخراج ٨ کارگری مشروط کرده است که در ٣٠ شهریور بدنبال شکایت کارفرما تحت عنوان “اغتشاش گر” از سوی مراجع انتظامی دولت احضار و دستگیر شدند. اسامی این کارگران عبارت بود از : علیرضا یحیایی، مهدی کشاورز، موسی محسنی، اسماعیل جمشیدی، غلامعلی چگینی، جهان سلیمی و جواد عزیزخانی و خانم طاهره فتحی. اما این دستگیری ها مانع ادامه مبارزه کارگران کاشی گیلانا نشد و ایستادگی کارگران در مقابل این سرکوبگریها باعث شد که بلافاصله در روز ٣١ شهریور، تمام هشت کارگر بازداشت شده بدون سپردن هرگونه تعهدی آزاد شوند. اکنون هم کارگران کوتاه نمی آیند. این کوتاه نیامدن و قدرتمند ایستادن گویای فضای اعتراضی امروز مبارزات کارگری است.

کارگران واگن پارس رئیس شورای اسلامی را گوشمالی میدهند
– ١٤ مهر ٩٠٠ کارگر واگن پارس در پی دریافت نیمی از حقوق یک ماه خود ، پس از یک هفته اعتصاب، قصد بازگشت موقت به سرکارشان را داشتند که با کسری مواد و قطعات تولید مواجه شدند. این دهمین روز است که تحت عنوان نبود مواد اولیه تولید در این کارخانه متوقف می ماند و کارگران نسبت به وضع بلاتکلیف کارخانه معترضند.

اعتراض کارگران واگن پارس از ٥ مهر شروع شد و در این روز آنها دست از کار کشیدند و به نشانه اعتراض یک باند بلوار آیت الله اراکی را برای ساعاتی مسدود کردند. در این حرکت اعتراضی حضور پلیس و ماموران امنیتی در محل تجمع پرشمار بود و کارگران معترض خواهان استعفای مدیران این شرکت بودند. سپس در سومین روز اعتراض کارگران قرار شد که فرمانده قرارگاه نظامی خاتم الاوصیاء که سهامدار کارخانه است به کارخانه بیاید و به مطالبات آنان پاسخ دهد. در این روز کارگران این کارخانه در محوطه کارخانه با سردادن شعار «مدیریت حیا کن، کارخانه رو‌‌ رها کن» تجمع اعتراضی بر پا داشتند. در ادامه این اعتراضات در روز ٦ مهر کارفرما شرکت به میان کارگران آمده و وعده رسیدگی به خواستهای کارگران از جمله سه ماه حقوق معوقه آنها و جلوگیری از تجزیه کارخانه به ٤ واحد کوچکتر را داده بود. پس از آن جهت رسیدگی به خواستهای کارگران در ٧ مهر جلسه ای در قرار گاه نظامی خاتم الاوصیا تشکیل گردید که قابل توجه است. شرکت کنندگان در این جلسه عبارت بودند از فرمانده قرارگاه نظامی خاتم الاوصیاء (سهامدار اصلی این کارخانه)، مدیرعامل، مدیر حراست، اعضای شورای اسلامی کار، مسئول انجمن اسلامی و فرمانده بسیج واگن پارس.

تشکیل جلسه ای با چنین ترکیبی از سرکوبگران به روشنی نشانگر فضای نظامی ایست که در این کارخانه بوجود آورده اند و نکته قابل توجه اینست که در چنین فضایی است که کارگران واگن پارس دست به اعتصاب زده و جانانه در مقابل سرکوبگران حکومت اسلامی ایستاده اند. از جمله بنا به گزارشی از ایلنا روز ٨ مهر در چهارمین روز اعتصاب کارگران کارخانه واگن پارس، به دلیل درگیری کارگران با اعضای شورای اسلامی کار، رئیس شورای اسلامی به بهداری کارخانه منتقل شد. موضوع از این قرار بود که اعضای شورای اسلامی کار پس مذاکره شب گذشته خود با کارفرما و سهامدار اصلی کارخانه (قرارگاه نظامی خاتم الانبیا)، به میان کارگران آمده و از بی نتیجه بودن این مذاکرات گزارش دادند. کارگران که از توضیحات اعضای شورای اسلامی به خشم آمده بودند، تصمیم گرفتند که اعتراض خود را به بیرون از کارخانه بکشند. اما اعضای شورای اسلامی مانع خروج کارگران شدند. تا اینکه کار به درگیری کشید و کارگران حساب رئیس شورای اسلامی را که عملا نقش نیروی سرکوب را بازی میکرد، کف دستش گذاشتند و گوشمالی اش دادند و نتیجه اینکه وی به بهداری منتقل شد.

جنبه مهم این اتفاق ایستادان کارگران در مقابل شورای اسلامی کار و نقش سرکوبگرانه آنان است.
در همین رابطه کارگران واگن پارس یکبار دیگر در ماه گذشته دست از کار کشیده بودند اما اعتصابشان به دنبال وعده های مدیریت در مذاکره ای بین نمایندگان کارگران با کارفرما و فرماندار پایان یافته بود. پیشینه و زمینه های اعتراض کارگران کارخانه واگن پارس به طرح کارفرما مبنی بر تجزیه کارخانه به ٤ شرکت کوچک است. تجزیه کارخانه عملا چیزی از واگن پارس باقی نمیگذارد و این موضوع قطعا برای کارگران عواقب خوبی ندارد. کارگران میگویند: «کارفرما در حال حاضر که در یک کارخانه کار می‌کنیم، حقوق‌ ما را نمی‌دهد، چه برسد به اینکه ١٠ کارگر در یک شرکت قطعه سازی مشغول به کار شوند. آنوقت دیگر صدای ما به هیچ جایی نمی‌رسد».

این خبر بیش از بیش نقش سرکوبگرانه شوراهای اسلامی در کارخانجات به عنوان مانعی بر سر سازمانیابی و مبارزات کارگران را به نمایش میگذارد. با قدرت مجامع عمومی است که کارگران میتوانند صف خود را متحد نگاهدارند و دست شوراهای اسلامی و همه نیروهای سرکوبگر حکومت اسلامی را از کارخانجات کوتاه کنند.

کارگران معدن سنگرود علیه انحلال این معدن
٣١٠ کارگر معدن سنگرود سنگرود از توابع شهرستان رودبار پس از ٥ روز وقفه دومین دور مبارزات خود را در اعتراض به انحلال این معدن و سه ماه حقوق معوقه شان آغاز کردند. این کارگران در ٥ مهر ماه برای پیگیری خواستهایشان به تهران آمدند و روز ٦ مهر مقابل وزارت کار تجمع اعتراضی بر پا کردند. سپس در روزهای ٧ و ٨ مهر در مقابل سازمان توسعه و نوسازی معادن و مجلس اسلامی و سالن جهاد اقتصادی وزارت کار به تجمعات اعتراضی خود ادامه داده و از مقامات مختلف حکومتی خواستار پاسخگویی شدند. از جمله مقاماتی چون محجوب نماینده مجلس اسلامی و حسینی نماینده مجلس اسلامی از سواد کوه ناگزیز به حضور در جمع کارگران شدند و وعده رسیدگی به خواستهای آنان را دادند. کارگران این معدن اعلام داشته اند که تا دریافت پاسخ قاطع از سوی مسئولان به تجمعات خود در تهران ادامه خواهند داد.

به گفته کارگران این معدن، مسئولان این شرکت از تاریخ اول تیرسال جاری حکم به انحلال معدن داده و اعلام کرده اند که کارگران باید بازخرید شوند. در ششمین روز اعتراضات این کارگران ده راننده این معدن که وظیفه حمل کارگران از معدن به شهرهای رشت، قزوین، لوشان، منجیل، رستم آباد، و دو منطقه فاراب و خرگام عمارلو را بر عهده دارند، به دلیل تعویق ٤ ماهه دستمزدشان به این اعتراضات پیوستند.

اولتیماتوم ٢٠ روزه کارگران قطار شهری اهواز
٣ مهر ١٥٠ کارگر پیمانی قطار شهری اهواز (مترو) در چهارمین روز اعتصاب خود و در پی وعده یکی از مدیران شرکت پیمانکاری مبنی بر پرداخت معوقات کارگران در ٢٠ روز آینده و پرداخت یک میلیون تومان مساعده به آنان در روزهای آتی، پایان یافت. کارگران اولتیماتوم داده اند که اگر به این وعده ها عمل نشود دوباره دست از کار خواهند کشید. شرکت کیسون پیمانکار ساخت قطار شهری اهواز حدود ٩٠٠ کارگر پیمانی دارد که همواره با معضل دستمزدهای معوقه روبرویند.

تجمعات پی در پی مربیان پیش دبستانی
شهریور ماه و مهر ماه امسال ما شاهد تجمعات پی در پی جمع هایی از مربیان پیش دبستانی در مقابل مجلس اسلامی بودیم. از جمله بیش از هزار نفر از این مربیان در نیمه شهریور ماه چند روز متوالی تجمع اعتراضی داشتند. معترضین مربیان به نمایندگی از حداقل ٣٠ هزار مربی پیش دبستانی کل کشور در واکنش به صدور بخشنامه اخراج مربیان پیش دبستانی، اجرا نشدن قانون تعیین تکلیف این مربیان، استنکاف دولت از تخصیص ردیف بودجه استخدامی و توهین آقای عسگری آزاد، معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور در صحن علنی مجلس – که مربیان پیش دبستانی را بی سواد خوانده بود – تجمع کرده بودند. در این اعتراضات مربیان معترض با سر دادن شعارهایی نظیر «می‌گن وزیر عادل، چرا ز ما غافل؟»، «نه آزمون نه تبصره، استخدام حق منه» و «مربی می‌میرد توهین نمی‌پذیرد» به بیش از دو سال بلاتکیفی خود برای استخدام در وزارت آموزش و پرورش اعتراض داشتند. ٣٠ هزار مربی پیش دبستانی خواستار استخدام فوری خود و پایان دادن به این بلاتکلیفی هستند.

کارگران شهرداری زابل شهردار را وادار به حضور در جمع خود کردند
روز ٣٠ شهریور ١٢٠نفر از کارگران بخش خدمات و وسایل نقلیه شهرداری زابل برای دومین بار در یک ماه در اعتراض به دریافت نکردن چندین ماه دستمزدشان در مقابل ساختمان شهرداری زابل تجمع کردند. در این روز کارگران با تجمع در مقابل ساختمان شهرداری خواستار حضور شهردار شدند. زیر فشار این اعتراضات شهردار زابل ناگزیر به حضور در جمع معترضین و دادن قول پرداخت یک ماه از حقوق کارگران برای صبح روز بعدش شد. کارگران اعلام کردند که اگر این وعده عملی نشود دوباره اعتصاب خواهند کرد.

تجمع در اعتراض به احکام شلاق و زندان برای ٤ کارگر پتروشیمی رازی
صبح روز ١ مهر جمعی از کارگران در تهران به ابتکار هماهنگ کنندگان طومار اعتراضی چهل هزار امضا با خواست افزایش دستمزد، در مقابل مجلس شورای اسلامی دست به تجمع زدند و خواهان لغو فوری احکام شلاق و زندان بر علیه ٤ کارگر پتروشیمی رازی و پایان دادن به تعرض به اعتراضات کارگری در نقاط مختلف کشور شدند.در این حرکت اعتراضی کارگران خواهان لغو فوری و بی قید و شرط حکم شلاق و زندان چهار کارگر پتروشیمی رازی و بر کناری و عذر خواهی قاضی این پرونده ، آزادی کلیه کارگران زندانی ، لغو احکام صادره و منع تعقیب قضائی کارگرانی که حکمی در مورد آنان صادر شده است و پرونده های آنان در مرحله تجدید نظر قرار دارد ، منع تعقیب قضائی کلیه کارگرانی که پرونده هایشان در دادگاهها جاری است و منجمله دو نفر از هماهنگ کنندگان طومار اعتراضی چهل هزار نفری کارگران، بازگشت بکار کلیه کارگرانی که به دلیل اعتراضاتشان از کار اخراج شده اند و پایان دادن به هر گونه تعرضی به اعتراضات کارگری و سیاست امنیتی کردن آنها شدند. خواستهای این کارگران خواستهای کل کارگران و یک گام مهم در مقابل سرکوب اعتراضات کارگری است.