کاظم نیکخواه: در حاشیه سفر اوبا ما به کوبا 

خبر سفر اوباما به کوبا داغ ترین خبر این روزها  بود. اوباما اولین رئیس جمهور آمریکا طی 90 سال گذشته است که به کوبا سفر میکند. او با این سفر گفته میشود که فصل تازه ای را در مناسبات میان کوبا و ایالات متحده آمریکا باز میکند. قطعا این سفر بعنوان یک اقدام تاریخی و مهم در کارنامه اوباما ثبت خواهد شد. اینکه این مناسبات در آینده چگونه خواهد بود بحث دیگری است. اما طی 65 سال گذشته دولتهای متعدد آمریکا و سازمان سیای آمریکا کارنامه جالبی در مناسبات میان کوبا و آمریکا ندارند. طی 65 سال گذشته تا همین چند سال پیش سازمان سیای آمریکا و دولتهای متعدد آمریکا از آیزنهاور تا کندی و نیکسون و جانسون و بوش و ریگان و بقیه بدون اغراق چند صد بار طی طرحهای بسیار پیچیده و حساب شده ای تلاش کردند فیدل کاسترو را ترور کنند و حکومتی باب طبع خویش را دوباره در کوبا سرکار بیاورند و شکست خوردند. در نتیجه شکست این توطئه هاست که امروز اوباما در سخنرانیش گفت این مردم کوبا هستند که در مورد سرنوشت کوبا تصمیم میگیرند و نه کس دیگری. منظورش این بود که ایالات متحده دیگر آقا بالا سر کوبا نیست. در سال 2006 کانال 4 تلویزیون انگلستان یک مستند بنام “638 راه برای ترور کاسترو” را پخش کرد و با فیلم و مصاحبه و شواهد از 638 طرح ترور نام برد که ناموفق بوده است. و این تنها بخشی از توطئه ها بود. طنز روزگار اینست که همه آن روسای جمهور آمریکا که میخواستند کاسترو را بکشند مرده اند و یکی از آنها مثل جان اف کندی خود قربانی توطئه ترور شد و در سال 1963 به قتل رسید. اما کاسترو در سنین نزدیک 90 سالگی همچنان زنده است و مورد احترام مردم کشورش میباشد.

با توجه به همه این تاریخ سفر اوباما هرچقدر هم که رسانه ها تلاش کنند آنرا یک موفقیت ارزیابی کنند، برای ناسیونالیسم آمریکائی چندان دلچسب نیست. و در واقع سمبل یک شکست بزرگ برای دستگاه حاکمه آمریکاست. گشوده شدن باب مناسبات با کوبا نه فقط شکست هیئت حاکمه آمریکا بلکه یادآور نقش مخرب و جنایتکارانه آن در دنیاست که با ترور و کودتا و خونریزی دولتهای  باب طبع خویش را دربسیاری از نقاط دنیا سر کار کشیده است. حقیقت اینست که سازمان سیا از دوره بعد از جنگ جهانی دوم کار و وظیفه اصلیش توطئه ترور و یا کودتا علیه رهبران سیاسی در چهار گوشه جهان بوده است که با مصالح سیاسی آمریکا سازگار نبوده اند. و در بیشتر آنها موفق شده و جنایات و سرکوب و کشتارهای عظیمی را در پس این کودتاها به جریان انداخته است. یکی از آنها کودتای 28 مرداد و سرنگونی دولت مصدق و روی کار کشیدن دولت سرلشگر زاهدی و محمد رضاشاه بود. یکی دیگر از آنها کودتای خونین شیلی و سرنگون کردن دولت چپگرای آلنده و روی کار کشیدن دیکتاتوری پینوشه بود. نمونه ها بسیارند. اما بیشترین توطئه ها علیه فیدل کاسترو صورت گرفت. و همه آنها شکست خورد. کاسترو در سالهای به قدرت رسیدنش در بسیاری اوقات بر خلاف رهبران کشورهای تحت حمایت آمریکا بدون محافظ به میان مردم میرفت و با مردم صحبت میکرد. اما با وجود این سیا موفق به ترور او نشد. حتی بنا به شواهد از سازمان مافیا با پرداخت پولهای گزاف کمک گرفتند تا کاسترو را ترور کنند و موفق نشدند. و این یک اتفاق جالب و بسیار مهم و قابل توجه تاریخ است.

به باور من دلیل اصلی شکست توطئه های طرح ترور کاسترو و یا کودتا علیه او دلیل اصلیش اینست که کاسترو گرچه برخلاف ادعای خویش نتوانست به یک سیستم سوسیالیستی در کوبا نزدیک شود و از سرمایه داری کنترل شده دولتی فاصله نگرفت ،اما بطور واقعی بهبودهای اساسی ای را در زندگی مردم از نظر بیمه های اجتماعی و درمان و آموزش و حتی بالابردن فضای اعتماد به نفس در مردم کوبا ایجاد کرد که هیچ کشور دیگری در آمریکای لاتین به گرد آن نمیرسد. این کشور کوچک 65 سال است به جرم انقلاب علیه باتیستا دیکتاتور دست پرورده آمریکا توسط تمام دولتهای آمریکا و متحدینش در محاصره اقتصادی قرار دارد و مردم بشدت فقیر شده اند. اما در عین حال یک نمونه موفق از سیاست مقابله با توطئه گری حکومت آمریکا را در بغل گوش این کشور به نمایش گذاشته است. این آن جنبه ای است که با سفر اوباما یادآوری میشود و به مذاق ناسیونالیسم آمریکائی خوش نمی آید.  سفر اوباما فقط معنای درون قاره ای ندارد. این رویداد در عین حال آغاز پایان محتوم دوره هژمونی طلبی آمریکا در کل دنیا را اعلام میکند.