شهلا دانشفر: کارگران در هفته ای که گذشت

اخبار اعتراضات دهها مرکز کارگری در هر روز از شهرهای مختلف، نشانی بارز از گسترش هر روزه دامنه اعتراضات کارگری است. هفته گذشته خبرهای بسیاری به سرتیترهای مهم اخبار کارگری تبدیل شدند. اعتراضات قدرتمند کارگران هپکو و فضای پرتحرک اعتراضات کارگری در شهراراک، پایان سال ٩٥ و موعد تعیین حداقل دستمزدها برای سال آتی، دو موضوع مهم اخبار و مسائل کارگری در هفته گذشته است.

اعتراضات قدرتمند کارگران هپکو و فضای پرتحرک اعتراضات کارگری در این شهر

اعتراضات پر تحرک مراکز کارگری در شهر اراک طی سه هفته اخیر، خصوصا اعتراضات قدرتمند کارگران هپکو، نوبخت سخنگوی دولت را به این شهر کشاند. روز ١١ بهمن کارگران هپکو با تجمع در مقابل استانداری مرکز و پای کوبیدن و شعار دادن، حضور نوبخت را به صحنه اعتراض خود تبدیل کردند.

کارگران در این روز بار دیگر سرود “زیر بار ستم نمیکنیم زندگی، جان فدا میکنیم در ره آزادگی، وای از این وضع، وای از این وضع” را سر دادند و با شعار یه اختلاس کم بشه، مشکل ما حل میشه، اعتراض خود را نه فقط به ٧ ماه دستمزد پرداخت نشده و خطر بیکار شدنشان از کار، بلکه به کل این بساط تبعیض و نابرابری اعلام کردند و خواستار فوری طلبهایشان شدند. در این حرکت اعتراضی کارگران با امضای طوماری مبنی بر خواست پرداخت دستمزدهای پرداخت نشده و برکناری مدیریت، اعتراض پر شوری را به نمایش گذاشتند. در این سفر نوبخت از کارخانجات هپکو و آوانگان که اعتراضات داغی در آن در جریان است، دیدن کرد و کارگران بر اعتراضشان شدت دادند.

در عین حال کارگران هپکو با ادامه اعتراض متحدانه شان در روز ١٢ بهمن، پاسخ وعده های پوچ نوبخت را که گفته است، همه مطالبات کارگران تا اسفند ماه پرداخت میشود و بخشی از آن طی روزهای شانزدهم و هفدهم دیماه پرداخت خواهد شد، دادند و دست به تجمع زدند. حرف کارگران اینست که به این وعده ها اعتمادی ندارند و تا وقتی پول به حسابشان واریز نشود، به تجمعات اعتراضی خود ادامه خواهند داد.

اعتراضات کارگران هپکو، و در کنار آن به تحرک در آمدن کارگران آوانگان اراک با خواست بازگشت به کار خود و پرداخت فوری ٢٧ ماه دستمزد معوقه شان و اعتراض کارگران ماشین سازی اراک بخاطر ٤ ماه دستمزد پرداخت نشده، فضای پر تحرکی از اعتراض و مبارزه در این شهر را شکل داده است. خصوصا بسیاری از مردم این شهر خانواده های همین کارگرانی هستند که وضعیت نابسامانی پیدا کرده و بسیاری شان از کار بیکار شده اند. یک نقطه قابل توجه در مبارزات کارگران هپکو در این هفته، فراخوان آنان به حمایت مردم از اعتراضاتشان در پلاکاردی بود که در روز هشت بهمن ماه با خود داشتند. تاکید بر این خواست و تلاش برای جلب حمایت مردم یک گام مهم برای تقویت این اعتراضات است. اعتراضات کارگران هپکو، اعتراضاتی قدرتمند و متحد است. شرکت فعال خانواده ها در این مبارزات که در اعتراض و خواست کارگران اشتراک دارند، یک فاکتور مهم در تقویت این مبارزات خواهد بود. کارگران هپکو با راهپیمایی های باشکوه در شهر، با شعارها و سخنرانی های خود و با شعارهای کوبنده شان توجه مردم شهر را کاملا به خود جلب کرده اند. جا دارد که مردم شهر فعالانه از اعتراضات این کارگران و خواست های بحق آنها حمایت کنند.

آخر سال و موعد تعیین حداقل دستمزدها

آخر سال است و موعد تعیین حداقل دستمزد سراسری کارگران برای سال آتی فرا رسیده است. فضای اعتراض بر سر خواست افزایش دستمزدها در سال جاری آنچنان فشاری بر روی حکومت آورده است، که تا آخرین ماههای سال سکوت را اختیار کرده اند و حتی تا کنون کمیته مزدشان را هم تشکیل نداده اند. همچنین خبری از های و جنجال معرکه بازان نهادهای دست ساز حکومتی و دارو دسته های شوراهای اسلامی که یک پای کمیته مزد دولت هستند، نیست. اما کارگران در ادامه اعتراضاتشان خود را برای جدال بر سر این موضوع آماده میکنند. از جمله اتحادیه آزاد کارگران ایران طی فراخوانی خطاب به همه کارگران در سراسر کشور پیرامون حداقل مزد سال ٩٦، اولین جرقه را زد. در این فراخوان ضمن اشاره به این فضای سکوت از سوی دولت چنین آمده است:

“امسال با توجه به سیاست آشکار و بسیار گستاخانه دولت روحانی برای انجماد حداقل مزد،عدم برگزاری جلسات مزد و همچنین کوتاه آمدن تشکلهای دست ساز کارگری از خیمه شب بازی های هر ساله شان در این مورد، کاملا روشن است که قرار نیست حتی مشابه سالهای پیش نیز برای افزایش حداقل مزد اقدامی انجام دهند. لذا لازم است ما کارگران بیش از هر سال دیگری نسبت به افزایش حداقل مزد و روند آن حساسیت و عکس العمل نشان بدهیم.” این بیانیه همچنین خطاب به همه تشکلها و نهادهای مستقل کارگری و همه کارگران در سراسر کشور، خصوصا کارگران صنایع کلیدی همچون پتروشیمی ها و نفت، صنایع خودروسازی و فولاد و معادن، خواستار این شده است که به هر شکل که میتوانند از طومار نویسی گرفته تا تجمعات مطالبه محور و اعتصاب و به خیابان آمدن، دست به اعتراض زنند و خواستار افزایش فوری دستمردها بر اساس سبد هزینه یک خانواد چهار نفره بشوند.”

واقعیت اینست که جنبش بر سر خواست افزایش دستمزدها، هم اکنون جنبشی اجتماعی است. جنبشی است که اعتراضش به زندگی کردن زیر خط فقر است و خواستش افزایش دستمزدها در قدم اول بالاتر از میزان خط فقر. جنبش برای خواست افزایش دستمزدها در عین حال جنبشی است که اعتراضش به تبعیض و نابرابری و حقوقهای نجومی و خواستش یک زندگی انسانی است.

خواست افزایش دستمزدها به بالای خط فقر که در سال گذشته با رقم سه میلیون و پانصد هزار تومان، به میدان آمد، یک محور مهم بیانیه مشترک جعفر عظیم زاده و اسماعیل عبدی بود. بیانیه ای که دو صف کارگران و معلمان را در این مبارزه متحد میکرد و اعتراضش به امنیتی کردن این مبارزات برحق بود. محاسبات بر طبق نرخنامه های بانک مرکزی ایران در دیماه ٩٥ حداقل هزینه یک خانواده چهار نفره ماهانه ۴۴ میلیون و ۵٣۷ هزار تومان است در حالیکه حداقل دستمزد ٨۱۲ هزار تومان است. از همین رو اکنون جنبش بر سرخواست افزایش دستمزد، با شعار “خط فقر چهار میلیون، حقوق ما یک میلیون” دارد به جلو می آید. این شعار را در پلاکاردهای اعتراض کارگران علیه لایحه ضدکارگری اصلاح قانون کار و در اعتراضات اخیر معلمان بازنشسته دیدیم. این رقم مبنایش را از نرخهای اخیر دولتی مبنی بر اعلام مخارج ماهیانه خانوار گرفته است. دلیلش نیز اینست که مضمون اصلی رقمی که از سوی کارگران به عنوان اولین گام برای خواست افزایش دستمزدها اعلام میشود، بطور واقعی اعتراض به زندگی زیر خط فقر است.

نگاهی به جنبش برای خواست افزایش دستمزدها، بیش از بیش پیشرویهای کارگران در عرصه مبارزه برای خواست افزایش دستمزدها را بیان میکند. جنبشی که در مقابل شورایعالی کار و کمیته مزد و چانه زنی از بالای سر کارگران، ایستاده و خودش رقم میدهد. و رقمش اعتراض به خط فقر و خواست واقعی اش زندگی در خور انسان است. خواستش زندگی ای پر از رفاه و شادی و جامعه ای آزاد و برابر و انسانی است.

با اتکاء به وجود جنبش بر سر خواست افزایش دستمزدها، جنبشی که تعین دارد، گفتمانش جاری است و بعدی اجتماعی دارد، صف اعتراضمان را فشرده تر کنیم. حداقل دستمزد در قدم اول ٤ میلیون، شعاری است که کارگران و معلمان سردادند. این شعاریست علیه زندگی زیر خط فقر و سیاست ارزان سازی نیروی کار جمهوری اسلامی. بنابراین اگر خط فقر چهار میلیون ونیم است، حداقل دستمزد باید بالای این رقم باشد و با این گفتمان، صف اعتراض خود را متحد کنیم.

ابعاد اجتماعی جنبش برای خواست افزایش دستمزد، نیروی بزرگی را در خود نهفته دارد. صفی که در برگیرنده کارگران، معلمان، بازنشستگان، پرستاران و بخش عظیم حقوق بگیران و صف ٩٩ درصدی ها را شکل میدهد. همچنین این عرصه ایست که تمامی تشکلهای موجود و رهبران کارگری میتوانند قدرتمند در کنار هم و در پیشاپیش این اعتراضات قرار گیرند. با اتکاء به این نیروی عظیم اجتماعی میتوانیم در برابر تعرضات حکومت اسلامی وسیاست ارزان سازی نیروی کارش بایستیم و جلو رویم.

یکماه و نیم بیشتر به پایان سال نمانده است. در مقابل سکوت توطئه گرانه دولت و رایزنی های پنهانی شان برای به حراج گذاشتن نیروی کار کارگران و اجرای سیاست جنایتکارانه ارزان سازی نیروی کارشان بایستیم. تجمع و اعتراض کنیم و خواستهای روشنمان را اعلام کنیم. طومار بنویسیم، در مدیای اجتماعی همه این نکات را به بحث در بیاوریم و بر سر اشکال اعتراضاتمان و پیگیری خواستهایمان به تصمیم واحد برسیم.