وبسایت حکومتی عصر ایران نوشت: اسم چهارشنبهسوری را تغییر دادند: “روز تکریم همسایگان”/ ۳۰ آذر نیز در تقویم به نام “شب یلدا؛ روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان” نامگذاری شده است.
پیشینه تلاشهای حکومت برای مقابله با فرهنگ غیراسلامی:
جمهوری اسلامی از اولین روزهای کسب قدرت، هجومی گسترده را به مظاهر فرهنگی جامعه تدارک دید. این هجمه چنان ابعاد وسیعی داشت که ذکر تمام موارد آن در این فرصت ممکن نیست؛ اما از آن میان میتوان به نمونههایی اشاره کرد: تغییر نام خیابانها و اماکن عمومی، انجام تغییرات گسترده در کتب درسی، “پاکسازی” دانشگاهها تحت عنوان انقلابفرهنگی، ضدیت با بسیاری از ادبا و شعرا و فلاسفه در طول تاریخ و تکفیر آنها، تلاش برای تغییر و حذف بسیاری از مناسبتها از تقویم رسمی و از ذهنیت جامعه و غیره.
این تلاش و جهد بیثمر در طول دوران حاکمیت رژیم اسلامی با افتوخیزهایی همواره ادامه داشته؛ اما هرگز متوقف نشده است. اساس همه این تغییرات گفته خمینی مبنی بر این بود که: “جامعه اسلامی، همهچیزش باید اسلامی باشد” و این “همه چیز” تقریباً تمام شئون زندگی مردم را در بر میگیرد.
در سالهای ابتدایی حکومتشان و زمانی که هنوز “ملیگرایی کفر بود” و سران حکومت برای تحمیق تودهها مذهب را کافی میپنداشتند و هنوز به ناسیونالیسم متوسل نشده بودند، بسیاری از این اعمال را با هدف ضدیت با مظاهر تاریخ پیش از اسلام انجام میدادند؛ هر چند که این نیز بهانهای بیش نبود چرا که “مظاهر فرهنگ غرب”هم با همان شدت و حدت زیر ضرب رفت و بهطورکلیمبارزه با هر پدیده غیراسلامی هدف اصلی بود.
در مورد دستبردن در تقویم و مراسم مردم طرحهای فراوانی مطرح بود. از جمله استفاده از تقویم قمری بهجای شمسی، کنارگذاشتن نوروز و تغییر آن به ۲۲ بهمنماه، مخالفت با مراسم چهارشنبهسوری به شکل بسیار جدی و آن را رسمی آتشپرستانه خواندن و ممنوع اعلامکردن آن. اما در همان زمان این طرحها چنان با مخالفت مردم مواجه شد که بلافاصله همه را در پستوها پنهان کردند. نوروز سر جای خود ماند و تقویم هم تغییری نکرد؛ حتی مراسم چهارشنبهسوری را هم بهاجبار پذیرفتند و نتوانستند آن را حذف کنند.
موفقیت حکومت برای ایجاد عقبگرد فرهنگی فقط در برخی موارد که نیازی به تأیید و همراهی مردم نداشت با موفقیت انجام شد؛ اما در سایر موارد و مشخصاً تغییر و حذف مناسبتها به یک شکست تمامعیار تبدیل شد. برخلاف حکومت برای مردم منشأ و ریشه این مراسم و رسوم چندان مطرح نیست؛ بلکه صرفاً در طی سالها با آنها خو گرفتهاند و دلیلی برای کنارگذاشتن آن نمیبینند.
تلاش اخیر رژیم برای دستبردن در تقویم و اهداف آن:
اما خبر اخیر در مورد تغییرات اعمال شده در تقویم توسط “شورای فرهنگ عمومی” در شرایطی و به دلایلی کاملاً متفاوت رخداده است. در جدول اولیهای که از این تغییرات منتشر شد شب یلدا، “روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان” نامگذاری شد؛ اما نام چهارشنبهسوریبهکلی حذف شد و بهجای آن سهشنبه آخر سال “روز تکریم همسایگان” نام گرفت. اینبار نیز مردم از جمله در مدیای اجتماعی با شدتی بیش از قبل این اقدام را مسخره کرده و به آن شدیداً اعتراض کردند تا جایی که چند روز بعد “دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی” این موضوع را با ترس و وحشت تکذیب کرد و مدعی شد که هیچ روز و مناسبتی از تقویم حذف نشده؛ بلکه توضیحاتیمتناسب با “ویژگیهای فرهنگی و هویتی ایرانیان” به آن افزوده شده است.
اما این حرکت حکومت وتلاش برای حذفکردن این دو مناسبت و خصوصاً چهارشنبهسوری دلایلی مستقیماً سیاسی دارد و نه فرهنگی. در سالهای اخیر چهارشنبهسوری تبدیل به یکی از روزهای مهم برای اعتراض مردم و موجب ترس و هراس رژیم شده است. نارنجکهایدستسازی که در این مراسم استفاده میشود و شکل جدیدی که این مراسم نسبت به فرم سنتی آن به خود گرفته است پتانسیل بالایی به مردم و این مراسم برای مقابله با نیروهای سرکوب میبخشد. هر سال حکومت این روز را با هزار سلاموصلوات از سر میگذراند. نفس وجود چنین مراسمی در دل خیزش انقلابی مردم که همچنان ادامه دارد میتواند خطر بزرگی برای حاکمیت مرعوب ایجاد کند. اتفاقی نیست که شورای کذایی دستبهکار حذف این روز از تاریخ رسمی شده است. عمل پوچی که حتی در صورت موفقیت هم مشکلی از سران رژیم حل نمیکند. مردم برای برگزاری مراسمی که سالها به آن عادت کردهاند و جزئی از فرهنگ عمومیشان شده است سراغ تقویم نمیروند. این نوع دستوپازدنهای مذبوحانه مشخصه رژیمهای در حال سرنگونشدن است.
نه بگیروببند در دانشگاه و اخراج فلهای اساتید و دانشجویان، نه طرح رسوای حجاب و عفاف و نه سایر تشبثات حکومت برای مقابله با فرهنگ جاری و سبک زندگی مردم، هیچیک نمیتواند سدی در برابر امواج خروشان خشم مردم سرنگونیطلب ایجاد کند. امواجی که حکومت اسلامی را با تمام مقدسات و ارزشهایش خواهد روفت و تقویم اسلامی فعلی را نیز به تقویمی انسانی تغییر خواهد داد.