عصام شکری: انقلاب عراق ادامه دارد

گفتگو با عصام شکری از حزب کمونیست کارگری چپ عراق
انترناسیونال: عصام شکری اخبار مربوط به اعتراضات و تظاهرات توده ای در عراق در هفته های اخیر تا حدودی تحت الشعاع خبرهای مربوط به کرونا قرار گرفته است. ممکن است بگویید مهترین رویدادهای روزها و هفته های اخیر کدامها بوده است؟
عصام شکری: فضای تظاهرات و اعتراض همچنان در همه جا مسلط است. در بغداد، ناصریه، بصره و دیگر شهرها. در همین روزها به مناسبت روز جهانی زن، هزاران زن به خیابان آمدند و این روز را گرامی داشتند. بزرگداشت این روز توام با خشم برعلیه وضعیت موجود بود. تظاهرات و اعتراضات هم چنان با قدرت جریان دارد. خواسته های مردم برای سرنگونی جریانات مذهبی و قومی و دیگر جریانات ناسیونالیستی هم چنان پا برجاست. اخیرا نخست وزیر که توسط جریان مقتدا صدر نامزد شده بود استعفا داد. مدتی قبل از انتخابش، چندین گروه مسلح منتسب به جریان صدر، معروف به گروهای کلاه آبی، با چاقو و باتوم به چادرهای معترضینی، که به نامزدی محمد علاوی مخالفت کرده و او را جزودم و دستگاه فساد به حساب آوره بودند، حمله کرده بودند.
اوباشان طرفدار صدر به چادر انقلابیون حمله برده و رستوران ترکیرا که به سمبل انقلاب در بغداد تبدیل شده بودمحاصره کردند. آنها هم چنین تعدادی از انقلابیون را مورد ضرب و شتم قرار داده بطوری که انقلابیون برای حفظ جان خود مجبور به ترک ساختمان شدند. این مسله مربوط به یکماه پیش است ولی اثرات آن دوباره خود را نشان میدهد. بعد از انتخاب علاوی بعنوان نخست وزیرو برای حفظ وضع موجود او تحت فشار گروههای سیاسی و مسلح مختلف مجبور به استعفا شد. این مسله باعث بوجود آمدن یک خلاء قدرت گردید.
تظاهرات دربغداد و دیگر استان ها هنوز بنظر نمیرسد که بخاطر شیوع کرونا ضعیف شده باشد. انقلابیون و معترضین نه تنها مورد اصابت گلوله های گروه های مسلح اسلامی قرار گرفته اند بلکه جریانات طرفدار صدر متهم به اختلال در تظاهرات شده اند، اگرچه من ازاین مسله کاملا مطمئن نیستم.
انترناسیونال: وسعت وشرکت مردم در اعتراضات تا چه اندازه است؟ آیا هیچ اطلاعاتی از اینکه چه بخشهایی از مردم شرکت بیشتری در تظاهرات داشته اند وجود دارد؟
عصام شکری: آنچه که دراین تظاهرات و هم چنین دراین انقلاب چشم گیر بوده است شرکت بیسابقه زنان جوان است. شاید بتوان گفت بعد از نیمه دوم قرن بیستم و بخصوص اززمان حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ شرکت زنان دراین ابعاد بیسابقه بوده است. تظاهرات زنان در میدان تحریر و اطراف آن در چند روز پیش نشان داد که زنان و دانشجویان زن نه تنها دنباله رو هیچ کسی نیستند، بلکه آنها سمبلها و نمایندگان راستین انقلاب اند. من دریک پستی اشاره کرده بودم که زنان قلب انقلاب عراقند. زنان بنرهایی را با خود حمل میکردند که برروی آنها نوشته بود که زنان روح انقلابند. اینها نشاندهنده حضور زنان در انقلاب و اینکه زنان برای رسیدن انقلاب به اهدافش برعلیه آپارتاید جنسی بسیار مصمم هستند. بطورکلی باید توجه ها را به این مسله جلب کنم که انقلاب درعراق یک انقلاب زنانه است.
از ابتدا ما گفتیم که انقلاب بدون زنان انقلاب نیست. دختران جوان به خیابان میآیند تا برعلیه گروه های مسلح اسلامی، فلاکت، فساد، مافیا وجامعه مرد سالاری که توسط جمهوری اسلامی حمایت میشود مبارزه کنند؛ مبارزه ای بر علیه سیستم سرمایه داری و برنامه آن.
علاوه بر شرکت وسیع زنان، تظاهرات و اعتراضات اقشار دیگری نظیربیکاران، کارگران شاغل، دکترها، معلمان، استادان دانشگاه، دانشجویان و زحمتکشانی که زیر خط فقر زندگی میکنند را شامل میشود. جنبش دانشجویان اخیرا نقش مهمی را ایفا کرده است. دانشجویان شعارهائی در افشاگری دزدان حاکم، خواست جدایی دین از دولت و هم چنین شعارهایی که نقش ملایان و اوباشان اسلام سیاسی را برملا میکند سرمیدهند.
من هم چنین متوجه شدم که خشم مردم تا حد زیادی متوجه جریان صدر میباشد. جریان صدر بارها واز سال ۲۰۱۱ تلاش کرده است که در تظاهرات مردم نفوذ کند تا بتواند از درون آن را خراب کند. اما الان دیگر بصورت قلدرانی که علنا به تظاهرات حمله کرده و مردم را با خنجر و کارد میکشند ظاهر میشوند.
از نظر سیاسی تظاهرکنندگان خواهان پایان یافتنحاکمیت گروه های شبه نظامی و زندگی دریک جامعه نرمال هستند. وقتی مردم شعار می دهند ‘ من یک کشور میخواهم’ اشاره به همین مسله دارند؛ خواسته هایی نظیر دسترسی به آب آشامیدنی، برق، خدمات عمومی و خاتمه دادن به فساد- خواسته هایی که خیزش مردم با آنها شروع شد.
انترناسیونال: اشاره ای کردید اما اگر ممکن است در مورد خواستهای مردم بیشتر توضیح دهید.
عصام شکری: در حال حاضر خواست مردم محاکمه آنهاییست که به سمت مردم بیدفاع تیر اندازی کردند و هم چنین افسرانی که دستور تیر اندازی داده اند میباشد. دیروز متاسفانه یک ناجوان ۱۳ ساله با یک گلوله جدیدی که موقع اصابت به هزاران تکه تبدیل میشود مورد اصابت قرارگرفت. معترضین خواهان حسابرسی از جنایتکاران و تروریستهایی هستند که دوستان، خویشاوندان و همکلاسیهایشان را هرروز به قتل میرسانند.
در هنگام تقابل اخیر بین آمریکا و جمهوری اسلامی، درست بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی توسط آمریکا، مردم عراق خواهان خروج همه نیروهای خارجی بخصوص جمهوری اسلامی که بطور واقعی زمام امور در عراق را دردست داشت شدند. مقتدا صدر ازاین تظاهرات سوء استفاده کرده و تلاش نمود که توجه مردم را فقط به خروج نیروهای آمریکایی معطوف نماید. مردم به این حقه بازی صدر پی بردند و بزودی توانستند با خواسته های اولیه میدان تحریر که همان اخراج همه نیروهای خارجی منجمله جمهوری اسلامی و نیروهای آمریکایی بود دوباره کنترل این میدان را بدست بگیرند.
همانطوریکه ملاحظه میکنید شعارها و خواسته های مردم از خواسته های اقتصادی فرا تر رفت. مردم خواهان محاکمه جنایتکاران، تعقیب مفسدین، و بزیر کشیدن همه نیروهای ارتجاعی هستند.
انترناسیونال: تا چه اندازه مردم دراین جنبش متشکل و سازمان یافته هستند؟
عصام شکری: تا آنجاییکه من اطلاع دارم بیشتر این تظاهرات توسط نیروهای مشخص سیاسی که قدرت بسیج زیادی در میان مردم داشته باشند سازماندهی نشده اند. ما شاهد پرچم مشخصی که مردم بدنبال آن راه پیمایی کنند و یا ازآن الهام گرفته باشند نیستیم. اما سازمان های محلی ای وجود دارند که با هدف سازماندهی تظاهرات و راه پیمایی و تدارک آب و غذا و مواد داروئی به مجروحین فعالیت میکنند. اما باید به این مسله هم توجه داشته باشیم که جامعه مدنی عراق بطور کلی از هم پاشیده شده است. جامعه ای که مردم آن درگیر جنگ های قومی، فرقه گرایانه، بحران کمبود آب آشامیدنی، بحران کمبود برق و مواجه با کشتار دسته جمعی توسط داعش بوده اند. جامعه عراق هنوز از هجوم آمریکا که در نتیجه آن جامعه مدنی از هم پاشیده شده بود التیام نیافته است. بهیمن خاطر انقلاب مردم عراق بر علیه تمامی سیاست های تفرقه افکنانه مذهبی، قومی و جنسیتی میباشد. این انقلاب میرود که هسته یک جامعه مدنی را بوجود آورد.
انترناسیونال:کدام گرایش سیاسی دراین جنبش فعال و یا دست بالا را دارند؟
عصام شکری: بنظر من کمونیسم کارگری، بطور اجتماعی و نه بطور ایدولوژیک، قوی ترین گرایش در جامعه است. هرآن چه که ما سالها خواهان آن بودیم الان در کف خیابان و در مدیای اجتماعی قابل مشاهده است و بازتاب یافته است. منظور من دراینجا فوران آگاهی مردم در جامعه است. این مشاهده، من را به یاد قانون دیالکتیک هگل می اندازد که درآن تغییرات کمی به یک جهش کیفی تبدیل میشوند.
حزب ما از سال ۲۰۰۳در حال مبارزه در جامعه بوده است. روزنامه های ما، مصاحبه های تلویزیونی، اعلامیه ها، مطالبات برای سکولاریسم و آزادی زنان، پیشنویس مطالبات سکولاریزاسیون، همبستگی کارگری، سوسیالیسم و اومانیسم و دیگر فعالیت های ما همگی آهسته و پیوسته منجر به این انفجار در جامعه شده است.منظور من این است که ما واقعا آمال و آرزوی مردم عراق را نمایندگی کردیم.
ما گرایش کمونیسم کارگری را در همه جنبش های اجتماعی ضد سرمایه داری نظیر مبارزه برای سکولاریسم، جنبش برای آزادی زنان، جنبش انسانگرایانه کارگری میبینیم. من میتوانم بگویم وقتی مردم خواهان برقرای سکولاریسم در جامعه هستند در اصل دارند پرچم ما را بلند میکنند. در هر فریاد اعتراض ودر هر چالش به گلوله های شبه نظامیان، شما میتوانید این روند را مشاهده کنید.
انترناسیونال: چشم انداز و آینده این جنبش را چگونه میبینید؟
عصام شکری: انقلاب یک روند پیشرونده است. اکنون دیگر آگاهی انقلابی درمیان مردم عراق و همچنین لبنان ریشه دوانده است.در حال حاضر یک مبارزه بین مردم در خیابان و اسلام گرایان وجود دارد. بنظر من اسلام سیاسی درحال احتضار است. موقع آن رسیده است که در عراق، در لبنان، در ترکیه و درهمه جا آنرا جارو کرد. اما صحنه اصلی نبرد بین مردم و اسلام سیاسی هنوز در ایران است. بنظر من چشم انداز یک انقلاب سکولار که کل منطقه را جارو کند کاملا در دسترس است. آنهاییکه در قدرت هستند مردم انقلابی را شکنجه و اذیت و آزار میدهند، آنها را ترور میکنند و یا بقتل میرسانند اما دوران اسلام سیاسی بسر رسیده است و زمان آن رسیده است که از شر آن خلاص شد. بربریت دیگر نمیتواند بر مردم متمدن حکم روایی کند.
بنظر من، مهمترین دست آورد انقلاب در عراق و لبنان باز گرداندن هویت انسانی به مردم صرفنظر ازآنکه طبقه سرمایه دار میخواهد آنها را به چه مذهب، قوم و ملیت و جنسیتی منتسب کند میباشد.
در آخرین اعلامیه های ما، حزب ما شعار ‘تمام قدرت به تحریر’ را عنوان کرد. این به این معنا است که طبقه سرمایه دار که توسط شبه نطامیان اسلامی نمایندگی میشود دیگر در جامعه جایی برای ابراز وجود ندارد. قدرت در میدان تحریر است. این بدان معنا است که دوره جدیدی شروع شده است که درآن مردم شهروند یک جامعه هستند و نه منتسب به هویت های ساختگی مذهبی، قومی و ملیتی و جنسیتی. شما حالا میتوانید ببینید که مرد وزن در بغداد دوست هستند و نه ارباب و رعیت.
حالا، آنچه که ما باید به آن بپردازیم این است که چگونه میتوان تمام نیروهای درخیابان را بر علیه آن نیروهای وحشی ‘منطقه سبز’ متحد کرد تا بتوان با کسب قدرت سیاسی آن تراژدی را برای همیشه ازبین برد. پاسخ به این مسله درگروه این است که آینده مبارزه طبقاتی در عراق، لبنان و بزودی درایران چگونه رقم خواهد خورد.
انترناسیونال: با تشکر از شما
(از محمد کاظمی که این مصاحبه را برای انترناسیونال از انگلیسی به فارسی ترجمه کرده تشکر میکنیم)

انترناسیونال ۸۵۹