انترناسیونال: شرایط موجود در جامعه ایران موجب مشاهدات و در نتیجه تبیینات متفاوتی از اوضاع جاری شده است. از نظر شما تقابل مردم و جمهوری اسلامی در چه مرحلهای قرار دارد و مشخصات آن چیست؟ اوضاع فعلی به کدام سمتوسو پیش میرود و چه وظایفی را در دستور کار مردم و فعالین انقلاب قرار میدهد؟
حمید تقوایی: یک سؤال مطرح این است که آیا انقلاب ادامه دارد و یا خیر. جواب من به این سؤالهمانطور که قبلاً هم در مصاحبههابیانکردهام، این است که انقلاب به معنی تجمعات و تظاهرات خیابانی فروکش کرده است؛ولیجوو فضای انقلابی، بیانیهها و فراخوانهای ضد حکومتی و سرنگونیطلبانه، گفتمان انقلاب در جامعه و در مدیای اجتماعی، خشم و تنفر مردم از رژیم، و جنبشهای اعتراضی مثل جنبش بیحجابی و جنبش بازنشستگان حتی در سطح خیابانی ادامه دارد و رو به اعتلا است. یعنیشرایطی که در ادبیات کلاسیک مارکسیستی شرایط انقلابی یا اعتلای انقلابی نامیده میشود در گستردهترین ابعاد در جامعه قابلمشاهده استواین شرایطدیریازود بهبازگشت مجدد جمعیت به خیابانها منجر خواهد شد.
جامعه از مقطع قتل حکومتی مهسا وارد یک جنگ سازشناپذیر با حکومت شده است و رژیم نهتنها قادر نبوده این مبارزه را به عقب براند و یا مرعوب کند، بلکه روزبهروز خود درماندهتر و بیافقتر و بیثباتتر شده است. انقلاب زن زندگی آزادی شرایط سیاسی و توازن قوا بین مردم و حکومت را برای همیشه به نفع مردم و به ضرر حکومت تغییر داده است و بازگشت اوضاع به قبل از ۱۴۰۱ حتی قابلتصور نیست. حکومتیها هم این را میدانند و تمام تلاششاناین است که از پیشروی بیشتر انقلاب جلوگیری کنند.
انقلاب زن زندگی آزادی تا همینجا دستاوردهای مهمی داشته است که مهمترین آن لغو عملی حجاب اجباری و فتح “خاکریز حجاب” بهوسیله زنان شجاع و معترض است. ایجاد و یا به جلو راندهشدنشبکهها و نهادهای انقلابی نظیر شبکه سراسری انقلاب زن زندگی آزادی و یا شوراهای اعتراضی کارگران و بازنشستگان و پرستاران از دستاوردهای دیگر انقلاب زن زندگی آزادی است. بسیاری از حرکتهای اعتراضی نتیجه فعالیت و سازماندهیاین نهادها بوده است.
دستاورد دیگر انتشار اسنادی است نظیر منشور ۱۲مادهای بیست تشکل که در بهمنماه سال ۱۴۰۱ منتشر شد، منشور مطالبات پیشرو زنان منتشر شده در ۱۰ اسفند۱۴۰۲از جانب فعالین جنبش آزادی زن در داخل و خارج کشور، و بیانیهای به اسم میثاق ۱۴۰۳ منتشر شدهدر اول اردیبهشت امسال از جانب هشت تشکل کارگری و بازنشستگان و دادخواهان و پرستاران. این اسناد مهمترینخواستهها و اهداف انقلاب را به شکلی جامع اعلام میکنند و در واقع مانیفست و بیانیه انقلاب زن زندگی آزادی و کل جامعه علیه جمهوری اسلامی هستند.
در این مورد که اوضاع به چه سمتی میرودفکر نکنم هیچکس حتی خود حکومتیهای تردیدی در این داشته باشد که اوضاع به سمت سقوط جمهوری اسلامی حرکت میکند. شرایط سیاسی آشکارا نامتعارفو بیثباتاست و جامعه در یک حالت انفجاری به سر میبرد. آخرین تحولاتی که گویای این شرایط انفجاری است جنگ خیابانی زنان با اوباش حکومتی، اعتراضات گسترده علیه حکم اعدام توماج صالحی، و تجمعات اعتراضی بازنشستگان در روز جهانی کارگر است که باشعارهای صریح و تعرضی و کوبندهای در حمایت از جنبش بیحجابی و علیه احکام اعدام بخصوص اعدام توماج و علیه فقر و فسادهمراه بود.
برایروشنشدن چه باید کرد باید از همین دستاوردها شروع کنیم. هر تبیینی از شرایط حاضر داشته باشیم- ادامه یا عدم ادامه انقلاب و یا تفکیک بین شرایط انقلابی و حضور خیابانی انقلاب و غیره -درهرحالسؤال اصلیاین است که چه باید کرد تا انقلاب قدرتمندتر و گستردهتر به پیش برود و نهایتاً به پیروزی برسد. فکر کنم در شرایط حاضر همه موافق باشند کهیک امر تعیینکننده برآمد خیابانی مجدد انقلاب است. به نظر من این امر در گرو همگامی و تشریکمساعی و همبستگی فعالین و نهادهای دستاندرکار انقلاب زن زندگی آزادی و جنبشهای اعتراضی فعال در حال حاضرمانند جنبش بیحجابی و جنبش علیه اعدام و جنبش علیه فقر و فساد است. جنبش علیه حجاب در شکل مقاومت و تعرض قهرمانانه زنان بیحجاب در خیابانها، جنبش علیه اعدامدر هیئتمتحدشدن فعالین این عرصه بخصوص در خارج کشور، و جنبش علیه فقر و فساد با تجمعات مستمر بازنشستگان در یک مقیاس سراسری، حضور پررنگی در شرایط سیاسی امروز ایران دارند.جنبش علیه حجاب بهویژه از این نظر که به شیوه چالش حکومت در زندگی روزمره به پیش میرودمیتواند الگوی موفقی برای اعتراض در توازن قوای معین امروز باشد. نهتنها حجاب بلکه کلیه مظاهر دیگر آپارتاید جنسیتی، ازممنوعیت حضور مختلط زن و مرد در تجمعات عمومی و در اتوبوس ومترو،تا ممنوعیت رقص و شادی خیابانی مختلط زن و مرد وممنوعیت آوازخواندن زنان،تا جداسازی جنسیتیدر پارکها و خیابانها، در سواحل و استخرهای شنا، درکلاسهای درس و غذاخوری دانشگاهها، و تا ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاهها و موتورسواری و دوچرخهسواریزنانوغیره و غیرهرا میتوانهمهجا زیر پا گذاشت و عملاًنقض کرد. خاکریز حجاب فیالحال فتح شده و سنگر تفکیک جنسیتی را نیز میتوان تصرف کرد.
این حرکتهای اعتراضی میتواند الگو و نقطه شروع اعتراضات خیابانی در همه عرصهها باشد. این جنبشها شکل مشخص پیشروی انقلاب زن زندگی آزادی در شرایط حاضر است هم به این معنی که خود بر متن این انقلاب شکلگرفته است و هم از این نظر که پیشبرنده جنبش سرنگونی علیه کلیت نظام حاکم است.
جنبه دیگر تعمیق و شفاف و متعین کردن مضمون اعتراضات و خواستهای بر حق بخشهای مختلف جامعه است. از این جنبه اسناد منتشر شده از جانب نهادهای کارگری و زنان و دانشجویان و بازنشستگان و دادخواهان و بازنشستگانو دیگر بخشهای جامعه نقشی تعیینکننده ایفا میکند. بهویژه اسناد منشور ۱۲مادهای بیست تشکل، منشور مطالبات پیشرو زنان، و میثاق ۱۴۰۳ که بالاتر اشاره کردم باید در مرکز توجه نهتنها فعالین و نهادهای انقلاب بلکه کل جامعه قرار بگیرد.
و بالاخره یک عامل مهم در اوجگیری مجدد اعتراضات، اقدامات و حرکتهای اعتراضی در خارج از کشور است. اخیراً(شنبه و یکشنبه ۲۷ و ۲۸ مارس) تجمعات و تظاهراتهاینسبتاً پرجمعیت (تا سطح بیش از ۸ هزارنفر در شهر تورنتو)در شهرها و کشورهای مختلف شکل گرفت که اساساًعکسالعمل ایرانیان مقیم خارج در اعتراض بهحکم اعدام توماج بود. کلاً در زمینه مبارزه علیه مجازات اعدام نیز در چندماه گذشته اتحاد بیسابقهای بین فعالین و نهادهای جنبش علیه اعدام در خارج کشور تحت عنوان “کارزار نه به اعدام در ایران”شکلگرفته است که در سازماندهی اعتراضات در کشورهای مختلف نقشمؤثری داشته است. این تحرکات نویدبخش است و میتواند بسیارفعالتر و گستردهتر بشود. هدف مشخصی که بخصوص در خارج کشور باید دنبال کرد محکومکردن و طرد جهانی جمهوری اسلامی است. امروز بهویژهباتوجهبه گزارش کمیته حقیقتیاب موضوع محکومیت جمهوری اسلامی به جرم جنایت علیه بشریت روی میز قرار گرفته و فعالین انقلاب در خارج باید این امر را فعالانه دنبالکنند. خواستهایی مانند محاکمه سران حکومت، قراردادن سپاه در لیست تروریستها، بستنسفارتخانهها، بهرسمیتنشناختن جمهوری اسلامی بهعنوان نماینده مردم ایران و محکومیت آن بهعنوان قاتل مردم و بالاخره بایکوت جهانی جمهوری اسلامی بهخاطرجنایاتش علیه مردم ایران،بهخاطر آپارتاید جنسیتی و بهخاطر سیاست و اقدامات تروریستی در منطقه و در جهان،را باید در مرکز توجه افکار عمومی مردم جهان قرار داد و دولتها و نهادهای بینالمللی را وادار کرد تا روابط خود را با جانیان حاکم در ایران قطع کنند. این هدف مشخصی است که به همه اعتراضات خارج کشور جهت و خط واحد و متحدکنندهایمیبخشد.
مجموعه این شرایط نشان میدهد که انقلاب زن زندگی آزادی زنده و پر توان است و این بهعهده احزاب انقلابی نظیر حزب ما و نهادها و فعالین در همه عرصههایمبارزاتی در داخل و خارج کشور است که با اقداماتیکه به چند محور آن اشاره کردم انقلاب را به خیابانهابازگردانیمو بیشازپیشآنرا تقویت کنیم و به پیش برانیم. حزبما با تمامتوان در این جهتتلاش میکند.
۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۳، ۷ آوریل ۲۰۲۴