حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
راشد غنوشی رهبر حزب اسلامی النهضه تونس در مصاحبه ای با روزنامه لوموند یک چرخش اساسی در جهت گیری حزب اسلامی النهضه را اعلام کرد. او اعلام کرد که حزب النهضه به اسلام سیاسی پشت میکند و دیگر با آن موافق نیست. او دلیل این چرخش را اینگونه بیان کرد که “از هنگام انقلاب تونس در سال ۲۰١١ میلادی، اسلام سیاسی توجیه و فلسفه وجودی خود را در جامعه تونس از دست داده است” زیرا جامعه به درجه ای دموکراسی و تعادل رسیده و نیازی به اسلام سیاسی نیست. غنوشی میگوید “مسجد نمیتواند محل فعالیت سیاسی باشد. مسجد جایی است که مردم از آن استفاده میکنند و هیچ دلیل و هدفی نمیتواند این موضوع را توجیه کند که این محل برای فعالیت‌های سیاسی مورد استفاده یک حزب خاص قرار بگیرد. خواست ما اینست که یک “امام” در جامعه رهبری سیاسی نداشته باشد و عضو هیچ حزب سیاسی نباشد”
عقب نشینی علنی و رسمی غنوشی و حزب النهضه از اسلام سیاسی یک رویداد مهم و سمبلیک است. این حرکت نشان میدهد که النهضه با حسابگری و سنجیدگی سیاسی، روح زمانه را بیش از همپالگی های اسلامیش در کشورهای دیگر منطقه درک کرده است. اعتراف النهضه در مورد ناکارآمد بودن اسلام سیاسی منحصر به تونس نیست. دوره یکه تازی این جریان کثیف ارتجاعی تمام شده است و باید بند و بساط نحس خودرا در همه جا جمع کند.
البته عقب نشینی غنوشی و النهضه نیز یک شبه و بدون پرداخت هزینه صورت نگرفته است. بد نیست در یک نگاه اوضاعی را که به این عقب نشنی انجامیده است یادآوری کنیم. سازمان اسلامی النهضه یک جریان اپوزیسیون قدیمی تونس است اما در انقلاب سال ٢٠١١ تونس که دیکتاتوری بن علی را به زیر کشید جایی نداشت و نقشی ایفا نکرد. این جریان بعد از انقلاب تلاش کرد از فضای سرنگونی بن علی که بنام یک دولت سکولاریست جامعه را سرکوب میکرد استفاده کند و قوانین اسلامی را بر جامعه تونس حاکم کند. در انتخابات اواخر سال ٢٠١١ در تونس حزب النهضه در ائتلافی با حزب کنگره جمهوری بعنوان برنده ا نتخابات به حکومت رسید و تلاش کرد که قانون اساسی را بر اساس روایات اسلامی و قرآن تغییر دهد. این تلاش النهضه تحت رهبری غنوشی با مقاومت و مقابله جدی مردم تونس و جناح چپ و سکولار جامعه تونس مواجه شد. در فضای اعتراضات و مبارزاتی که جامعه تونس را فراگرفته بود در سال ٢٠١٣ به فاصله شش ماه دوتن از رهبران اصلی و شناخته شده و مهم چپ یعنی شکری بالعید و محمد براهمی توسط اسلامی ها ترور شدند. شکری بالعید در ماه فوریه ٢٠١٣ ترور شد و محمد براهمی در ماه ژوئیه. هردو از رهبران جناح چپ و سکولار و جبهه اتحاد مردمی بودند. با این ترورها میلیونها نفر از کارگران و مردم تونس به خشم آمدند و به خیابان ریختند و این ترورها را توطئه النهضه اعلام کردند و مبارزه و اعتراض و تظاهرات به اوج خود رسید. مردم با صدای رسا و میلیونی خواهان کنار رفتن النهضه از حکومت شدند. در این اوضاع غنوشی و النهضه راهی جز عقب نشینی در برابر خود نداشت و حکومت ائتلافیش خیلی زود از هم پاشید و عقب نشست.
در ادامه این فضای رادیکال و کارگری و چپ و تحولات بعدی است که امروز حزب النهضه اعلام میکند که از اسلام سیاسی دست شسته است. این جریان میتواند با این عقب نشینی در عرصه سیاسی تونس خودرا نگه دارد. اما قطعا برای تبدیل شدن به یک جریان مطرح و جدی ناچار است از تتمه اسلام خود نیز دست بشوید.
بهررو این حرکت النهضه را تا همینجا باید به فال نیک گرفت. اگر همه اسلامی ها همینقدر درایت داشتند قطعا مسیر رسیدن به جامعه ای انسانی و آزاد و مدرن هموار تر بود. اما این مسیری است که با مشاهده روندهای سیاسی کنونی با اطمینانی بالا میتوان گفت که به این شکل یا شکلی دیگر در منطقه طی خواهد شد. ٢٢ مه ٢٠١٦
