نسان نودینیان: اعتصاب واعتراضات معلمان و کارکنان در شهرهای کردستان عراق ادامه دارد! اوضاع سیاسی با توقف برگزاری جلسات پارلمان اقلیم ملتهب و بحرانی شده! لطفا خوانندگان انترناسیونال را در جریان آخرین اعتراضات و تحولات سیاسی قرار دهید!.
عبدل گلپریان: اعتصاب و اعتراض معلمان و دیگر اقشار جامعه کردستان عراق موضوع تازه ای نیست چرا که طی حاکمیت احزاب قومی اسلامی بر کردستان عراق، بخشهای مختلف جامعه کردستان مدام برای دست یابی به حقوق پایمال شده شان دست به اعتصاب و اعتراض زده اند. آنچه که تازگی دارد این است که طی چند هفته اخیر معلمان و دیگر کارکنان در شهرهای کردستان عراق برای بدست آوردن حقوق معوقه خود در سطح وسیع تری به خیابانها آمدند. عدم پرداخت سه ماه حقوق معلمان کاسه صبر آنان را لبریز کرده است. علاوه بر این مردم در سطح گسترده ای با کمبود خدمات ابتدایی و رفاهی نظیر، آب، برق، گاز و دیگر نیازمندیهای عمومی همچون خدمات پزشکی و درمانی روبرو هستند. مسئله مشکلات اقتصادی و اجتماعی مردم، مشکلی به قدمت حکومت اقلیم است. اوایل تابستان سال جاری این اعتراضات در بسیاری از شهرهای کردستان عراق بدلیل کمبود آب و برق از سر گرفته شد و طی هفته های اخیر و همزمان با بحران و بن بست حکومت اقلیم کردستان بویژه در رابطه با مسئله انتخاب رئیس حکومت اقلیم شدت بیشتری بخود گرفت. مردم بشدت از وضع موجود خسته شده و ناراضی هستند.
از طرف دیگر سران و کاربدستان حکومت اقلیم متشکل از اعضای احزاب ناسیونالیست و اسلامی با بحرانهای عدیده ای روبرو هستند. این بحرانها که اساس آن به تقسیم ثروت و درآمدهای حاصله از فروش نفت و گمرکات و سهم خواهی برای پست و مقامهای متعدد حکومتی مربوط است، تا کنون قادر نشده اند بر این بحرانها فائق آیند. یکی از این بحرانها مسئله انتخاب رئیس حکومت اقلیم کردستان عراق است. مسعود بارزانی دو دوره و نیم یعنی مجموعا 10 سال ریاست حکومت اقلیم را برعهده داشته است. 19 سپتامبر 2015 ریاست دوساله آخر او نیز به پایان رسید اما حزب دمکرات کماکان تلاش میکند که با سازش و بده و بستان با دیگر احزاب پارلمانی، مجددا و برای دو سال دیگر مسعود بارزانی در پست رئیس حکومت اقلیم باقی بماند. چهار حزب پارلمانی دیگر که عبارتند از، اتحادیه میهنی، حزب گوران، اتحاد اسلامی و کومه ل اسلامی، ضمن اختلافاتی که با هم دارند اما تقریبا در یک جبهه و در مقابل حزب دمکرات قرار گرفته اند. حزب گوران که در سال 2011 بر بستر اعتراضات عمومی مردم کردستان توانسته بود در انتخابات پارلمانی بعد از حزب دمکرات در رده دوم از نظر کرسی ها موقعیتی بدست آورد، بیشترین اختلاف را با حزب دمکرات دارد. این چهار حزب پارلمانی طرحشان این است که بارزانی باید کنار برود منتها با سازش و اینکه پست و اختیارات بیشتری نصیبشان شود با تمدید دوسال دیگر برای ریاست مسعود بارزانی مشکلی ندارند. حزب دمکرات میکوشد چهار حزب دیگر را برای تمدید ریاست مسعود بارزانی برای دو سال دیگر متقاعد کند، اما خواهان کم کردن اختیارات اصلی او و تقسیم قدرت و ثروت با چهار حزب دیگر نیست.
چهار حزب دیگر نیز با گرفتن پز مدافع قانون و اینکه وضعیت رئیس حکومت اقلیم باید در پارلمان تعیین تکلیف شود، ژستی “دمکراتیک و قانونمدارانه” بخود گرفته اند. اما واقعیت مسئله این است که ساختار حکومت اقلیم هرچند ظاهری قانونی با ادعای داشتن پارلمان و قانون اساسی را بخود میگیرد منتها طی 24 سال حاکمیت این احزاب در کردستان عراق آنچه که موضوعیت نداشته است همانا قانون و پارلمان دست ساز و کارتنی خودشان است. سنت این احزاب بر اساس سازش و بده و بستان بنا شده و شکل گرفته است که ریشه ای تاریخی تر دارد. اکنون بعد از اعتراضات دو هفته اخیر که موجب کشته شدن 5 نفر، زخمی شدن 234 نفر و به آتش کشیده شدن 6 مقر حزب دمکرات شد، حزب دمکرات بارزانی حزب گوران را بعنوان عامل تحریک این وقایع معرفی کرده است و در همین رابطه نیروهای امنیتی حکومت اقلیم از ورود رئیس پارلمان که از اعضای رهبری گوران است و چند نفر دیگر از نمایندگان پارلمان برای برگزاری جلسه پارلمانی در اربیل جلوگیری کردند. حزب دمکرات معتقد است که پارلمان دیگر مشروعیت ندارد و از آنجا که حزب دمکرات بیشترین کرسی های پارلمانی را در اختیار دارد، بر بستر اوضاع بحرانی کنونی تهدید کرده است که پارلمان و دولت را ملغی خواهد کرد و کابینه جدید را بدون حضور گوران تشکیل خواهد داد. در حالی حزب دمکرات از عدم مشروعیت رئیس پارلمان و پارلمان کاغذی و دست ساز حکومت اقلیم سخن میگوید که نزدیک به دو ماه است که دوران ریاست مسعود بارزانی به پایان رسیده است و “قانونا” مشروعیت خود را از دست داده است. رئیس پارلمان نیز در واکنش به جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود او به داخل شهر اربیل آنرا کودتا نامیده. اکنون اختلافات بیش از پیش حاد شده است و هر یک دیگری را به فساد، دزدی، چپاول و غیره متهم میکنند. حزب گوران روز پنجشنبه 14 اکتبر طی جلسه ای با سه حزب دیگر از آنان خواست که در حمایت از گوران دست از پستهای خود در بالاترین سطوح حکومتی دست بکشند اما هر سه حزب اتحادیه میهنی، اتحاد اسلامی و کومه ل اسلامی خواست گوران را رد کردند.
آنچه که ممکن است در روزهای آینده بر بستر دعواهای احزاب حکومتی روی دهد این است که، حزب دمکرات بارزانی بنا به اکثریت داشتن در پارلمان و بنا به اوضاع پر تحول کنونی، گزینه هایی را برای خود دم دست گذاشته است. یکی از این گزینه ها جایگزین نمودن افراد دیگیری از سه حزب دیگر پارلمانی برای پستهایی است که از گوران گرفته شده است باضافه ریاست پارلمان و اگر اوضاع متشج تر شود ممکن است دولت و پارلمان را ملغی کند.
اما در مقابل این سهم خواهی و تقسیم ثروت و قدرت در بالا، توده مردم ناراضی و معترض از حاکمیت بیش از دو دهه احزاب قومی اسلامی قرار دارند که کل حکومت اقلیم و همه احزاب شریک در قدرت را بانی و مسبب فقر و فلاکت و نا امنی در کردستان عراق میدانند. علیرغم تلاش حزب گوران که میخواهد فیگور اپوزیسیون بخود بگیرد و برای کسب موقعیت برتر بر اعتراضات و نارضایتی مردم سوار شود اما مردم کردستان عراق در سال 2011 یکبار نقش گوران را تجربه کردند و اینبار برای پایان دادن به حاکمیت دارو دسته عشایر و طوایف بارزانی، طالبانی و دیگر احزاب اسلامی، توهمی به گوران ندارند و این حزب را شریک در دزدی و غارت هستی مردم در حکومت میدانند.
هیچ دورانی همچون شرایط کنونی زمینه برای کنار زدن احزاب قومی اسلامی و ناسیونالیست در کردستان عراق فراهم نبوده است. همسرنوشتی مردم کردستان عراق با مردم عرب زبان در جنوب عراق که بیش از سه ماه است علیه دولت حیدرالعبادی و برچیدن بساط حاکمان دزد و فساد قومی اسلامی همچنان به تجمعات اعتراضی خود ادامه میدهند وجود دارد که هدف مشترک آنان یکی است. یعنی پایان دادن به حکومت مرکزی در عراق و کنار زدن احزاب ناسیونالیست و اسلامی در کردستان عراق.
اکنون بیش از سیصد جریان، تشکل، انجمن، نهادهای اجتماعی، سکولار و مدنی در شهرهای کردستان عراق فعالیت میکنند که میتوانند در سمت و سو دادن به حرکت اعتراضی مردم نقش مهمی ایفا کنند. تشکیل شوراهای توده ای و انتخاب نمایندگان واقعی مردم میتواند در ظرفیت نماینده و سخنگوی حرکت اعتراضی مردم قد علم کند و با همت و حضور گسترده مردم، با اعتراضات خیابانی و اعتصبات سراسری، به بیش از دو دهه تباهی بر مردم کردستان عراق پایان دهد.