طرح‌های جدید «امنیت اینترنت و مسدودسازی پلتفرم‌ها»توسط حکومت- محمد شکوهی

محسن زنگنه سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه گفته است: «فرماندهی امنیت اینترنت و مسدودسازیپلتفرم‌ها» به مرکز ملی فضای مجازی واگذار می‌شود. باتوجه‌به اینکه حوزه فضای مجازی از یک نابسامانی و عدم متولی خاص رنج می‌بردند،قرار شد کمیسیون با تصویب “سند سیاست‌ها و الزامات تنظیم‌گریسکوهای فضای مجازی و اقتصاد دیجیتال” ظرف سه ماهتهیه و در شورای ملی فضای مجازی به تصویب برسد.وی در ادامه گفته:”هرگونهمسدودسازی و پالایش این سکوها تنها برعهده مرکز ملی فضای مجازی است تا دیگر شاهد نباشیم که دستگاه‌های مختلف بخواهند تصمیماتی خلاف این سند بگیرند. باید نظام پیشگیری و مقابله با حوادث فضای مجازی توسط مرکز ملی فضای مجازی تهیه شود.”
این تازه‌ترین خبر از سیاست‌های جدید حکومت در جهت اعمال فیلترینگ و سانسور اینترنت است که قرار است”امنیت حکومت” را در فضای مجازی تأمین نماید.مروری کوتاه بر تلاش‌های حکومت در این زمینه:
همه‌گیرشدن استفاده از اینترنت در یک دهه اخیر، استفاده از پیام‌رسان‌ها برایردوبدل‌کردن اطلاعات و وصل‌شدن مردم ایران به پلتفرم‌هایاطلاع‌رسانیشبکه‌های مجازی، عرصه‌های جدیدی برای مردم در مخالفت با حکومت و اطلاع‌رسانی‌شانبازکرده است. در طول یک دهه گذشته بر اساس اخبار و گزارشات حکومتی علاوه بر تلفن خانگی و اینترنت، استفاده از تلفن‌های همراه با اینترنت، علی‌رغمتلاش‌های حکومت برای سانسور و فیلترینگ گسترش یافت و تعداد کاربران فضای مجازی از مرز ۶۰ میلیون نفر گذشت.
با گسترش اینترنت و استفاده از شبکه‌های اجتماعی در یک دهه گذشته، حکومت رسماً اعلام کرد که فضای مجازی تهدیدی بر نظام بوده و باید”مدیریت” شود. از اوایل دهه ۹۰ آغاز اعمال برنامه‌های گسترده فیلترینگ و سانسور فضای مجازی در دستور حکومت قرار گرفت. حضور گسترده مردم در شبکه‌های اجتماعی و اعلام نظر و بحث، فرهنگ مبارزاتی جدیدی را به وجود آورد.شبکه اجتماعی تبدیل به یک میدان جنگ تمام‌عیار مردم با کل نظام شد و این یک خطر برای حکومت بود و به همین خاطر رژیم به صرافت سازماندهی و اعمال فیلترینگ و سانسور هر چه بیشتر برآمد. خامنه‌ای در اوایل دهه ۹۰رسماً اعلام کرد “فضای مجازی شبکه تهاجمی دشمن به باورها و ارزش‌های جمهوری اسلامی” است و باید به مقابله با آن برخاست.
اوایل دهه نود به دستور خامنه‌ای “مرکز ملی فضای مجازی”راه‌اندازی شد. وظیفه اصلی این مرکز”نظارت بر فعالیت در فضای مجازی” (بخوان شناسایی فعالین شبکه‌های اجتماعی، اعمال فیلترینگ و ایجاد محدودیت و سرکوب) است. برای پیشبرد این سیاست حکومت با همکاری شرکت‌های چینی، کره شمالی و روسی در صدد راه‌اندازی “اینترنت ملی” که وظیفه‌اشقطع‌کردن تماس اینترنت و فعالین در شبکه‌های مجازی با پلتفرم‌های خارجی بود،برآمد. سیاستی کهتلاش می‌کندبا شناسایی و ردیابی کاربرانشبکه‌های اجتماعی، اعمال سانسور،استفاده اطلاعاتی و امنیتی از آن،کل فضای مجازی را تحت کنترل و سانسورخودش درآورد.
واکنش مردم و کاربرانشبکه‌های اجتماعی به این سیاست حکومت، مخالفت و مقابله تمام‌عیار با این سیاستحکومت، تبدیل به یک عرصه مبارزاتی مردم علیه رژیم شد. پلتفرم‌ها و پیام‌رسانهایینظیر تلگرام، اینستاگرام و اخیراً سیگنال و بخشا فیس‌بوک و یوتیوب و..، علی‌رغم کند کردن خط اینترنت توسط حکومت، وسیعاًمورداستفاده مردم قرار گرفت.
با گسترش استفاده مردم از شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژهبعد از اعتراضات دی‌ماه۹۶ و استفاده وسیع مردم از این شبکه‌ها برای اطلاع‌رسانی و سازماندهی اعتراضات، حکومت “طرح صیانت از کاربرانفضای مجازی” را تصویب و در صدد اجراکردنش برآمد.بر اساس این طرح شیوه‌های پیشرفته سانسور شبکه‌های اجتماعی با استفاده از تکنولوژی چینی و روسی سانسور و کنترل اینترنت در دستور رژیم قرار گرفت.در همین رابطه وزارت ارتباطات و بخش‌هایی از ارتش سایبری سپاه در کنار وزارت اطاعات،تبدیل به عاملان اصلی اعمال سانسور و ایجاد محدودیت در استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی شدند. در کنار این نهادهای سانسورچی رژیم،شرکت‌های مخابراتی و شبکه‌های تلفن همراه،به‌ویژهشبکه”ایرانسل” و شرکت‌های زیر مجموعه شرکت مخابرات ایران و ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی شرکا و همراهان اعمال سانسور حکومت در این طرح قرار گرفتند.
با گسترش سیاست‌های سانسور شبکه‌هایاجتماعی و فضای مجازی، مردم و کاربران این شبکه‌هاراهاستفاده وسیع از فیلترشکن و راه‌هایدورزدن سانسور حکومت را در پیش گرفتند. یکی از مقاطع مهم این دوره جنگ مردم با حکومت در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، اعتراضات آبان ۹۸ بود که علی‌رغم قطعی و ایجاد اختلال در اینترنت توسط حکومت، فعالین و سازمان‌دهندگان اعتراضات موفق شدند این سیاست‌ها را دور زده و از مبارزات مردم به خارج ایران اطلاع‌رسانی کرده و بخشا مبارزات داخل را نیز با استفاده از این پیام‌رسان‌ها، سازماندهی و هدایت بکنند. در این دوره واقعی یک جنگ تمام‌عیار مردم با حکومت در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی که قبلاً آغاز شده بود، تشدید شد و مردم کاربران موفق شدند سیاست‌های سانسور و فیلترینگ حکومت را دور زده ورسماً شکست بدهند.
استفاده وسیع از فیلترشکن، پیداکردنراه‌هایدورزدنسانسور وفیلترینگ حکومتی، تا حدی گسترده و همه‌گیر شد که وزارت ارتباطات و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی و سانسورچی حکومت رسماً مجبور شدند اعتراف بکنند که سیاست‌های اعمال سانسور و فیلترینگشانشکست‌خورده و شبکه‌های اجتماعیدر ایران ده‌ها میلیون کاربر دارند.یک مقطع بسیار مهم دیگر مردم در رویارویی و در واقع جنگشان با حکومت، مقطع آغاز انقلاب زن زندگی آزادی است که در نوع خود در استفاده مردم از مدیای اجتماعی برای سازماندهی اعتراضات و ارسال گزارشات به خارج ایرانبی‌نظیر بود.
با آغاز انقلاب زن زندگی آزادی تلاش‌ها و تقلاهای حکومتی برای اعمال هر چه بیشتر فیلترینگ و سانسور در دستور حکومت قرار گرفت. حکومت عملاً در شهرهای بزرگ خط تلفن خانگی را مختل و در موارد زیادی برای جلوگیری از پخش اخبار و گزارشات مبارزات مردم، تلفن‌ها را قطع کرد.در همین دوره شبکه‌های تلفن همراه کاربرد بیشتری برای مردم پیدا کردند. اکثر ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی این شرکت‌ها، ازآنجایی‌که به پلتفرم‌ها و شرکت‌های خارجی وصل بودند تا حدودی آزادی دسترسی به اینترنت را داشتند که در ماه‌های اخیر زیر ضرب سانسور حکومت قرار گفته‌اند. حکومت تمام تلاشش را به کار گرفته شبکه‌های تلفن همراه را مختل کرده، خط اینترنتشان را ضعیف نموده و نهایتاً از کار بیندازد.
در ماه‌های اخیر به دستور خامنه‌ای، حکومت رسماً با فعالیت‌های کاربران و مردم در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسانها اعلام جنگ کرده است.خامنه‌ای با تأکید روی خطر شبکه‌های اجتماعی برای حکومت، از واژه”جنگ ترکیبی دشمن” بر علیه نظام استفاده کردو از نهادها و ارگان‌های مسئول پیشبرد سیاست‌های اعمال فیلترینگ و سانسور خواست تا تمام امکانات حکومت را برای مقابله با این تهدید به کار گیرند. بحث واگذاری «امنیت اینترنت و مسدودسازیپلتفرم‌ها» به مرکز ملی فضای مجازی، آن طرحی است که گویا قرار است خطر و تهدید اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را، با گردآوردن و یکدست کردن مجموعه امکانات و نهادهای مختلف سانسورچی حکومت را گرد هم آورده و این خطر را از سر حکومت برطرف نماید!
اینکه آیا حکومت موفق خواهد شد طرح جدید گسترش سانسور و فیلترینگ اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را به‌پیش ببرد و خطر”تهدیدشبکه‌های اجتماعی” را از سر رژیم برطرف نماید، به‌طورجدی زیر سؤال است. اینجا یک جنگ تمام‌عیار مردم با کل ارزش‌های دینی و مذهبی و در یک‌کلام کل نظام در جریان است که تا همین‌جا پیروز این میدان جنگ حکومت نبوده است.”مرکز ملی فضای مجازی” که قرار است سیاست‌های سانسور، فیلترینگ و سرکوب فضای مجازی را به‌پیش ببرد، هم موفق نخواهد شد ارتباط و استفاده مردم از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را تماماً مسدود نماید. مردم همیشه راهی برای آن پیدا کرده و کل این سیاست‌های سرکوبگرانه را دور خواهند زد. فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی سال‌هاست که تبدیل به میدان جنگ مردم با حکومت شده است و این جنگ ادامه دارد.