اوضاع عراق و اعتراضات مردم

انترناسیونال: در یکساله اخیر مردم در شهرهای مختلف عراق اعتراضات گسترده ای داشتند، مشخصا خواست و حرف مردم دراین اعتراضات چه بود؟

سمیر نوری: مردم عراق از سال ۲۰۰۳ از دست آنچه که به آن گفته میشود “پروسه سیاسی” یا رهایی عراق یا “لیبریشن” بستوه آمده اند. بنا به این پروسه قدرت در عراق بین چند نیروی سیاسی و اجتماعی تقسیم شد که عبارتند از، جنبش ناسیونالیستی کرد، جنبش اسلام سیاسی شیعه و اسلام سیاسی سنی، که کوشیده اند هویت قومی، طایفه ای و دینی را به مردم عراق تحمیل کنند. نتایج این پروسه ویران کردن زیربنای اقتصادی و اجتماعی عراق بوده است. فقر و نداری، بی حقوقی، جنگ، کشت و کشتار، درنده خویی و تبدیل نمودن کوچه و خیابان به جویباری خونین کاری بوده است که کرده اند. در بیش از یکسال اخیرخطرناکترین مرحله این پروسه، رشد دولت اسلامی ( داعش ) بود که یک سوم خاک عراق بدست این جریان وحشی افتاده است. بلایی که این پروسه بر سر مردم عراق آورد در این چند جمله قابل توضیح نیست.

مردم عراق در مقابل این پروسه کثیف و نیروهای آفریننده آن به میدان آمده اند. شعار اصلی جنبش مردم “نه شیعه نه سنی، سکولاریزم و مدنیت” و “نان، آزادی، حکومت مدنی” است. در کنار این شعارها، شعارهای دیگری سرداده میشود همچون، ” با نام دین هستی ما را تاراج کردند” ، ” داعش در دامن شما پا به عرصه وجود گذاشت” ، ” محاکمه فسادکاران”، ” انحلال دادگاه فدرال”، انحلال پارلمان فاسد”، منحل شدن قوانین طایفه ای”، در کنار اینها دهها شعار دیگر همچون تامین برق و دیگر خدمات رفاهی طرح و مطرح شده است.

در حقیقت این خواستها و مطالبات را نمیشود همچون خواست و مطالباتی صرف نگاه کرد. بلکه این شعارها و این مطالبات روشن است که کل رژیم را نشانه گرفته است. این جنبش جنبشی رفرمیستی و بورژوایی نیست بلکه این مبارزه ای طبقاتی و خیزش انقلابی این دوره علیه اسلام سیاسی و کل نیروهای ارتجاعی و قومی و مذهبی در عراق است. در تظاهرات عراق سکولاریزم بگونه ای بسیار شفاف اعلام شده است که در بیشتر انقلابات بهار عربی با این شفافیت عنوان نشده است. زیرا مردم عراق به جنگ یک سیستم و نیروهای متعدد قومی و مذهبی و ارتجاعی بلند شده اند که هرکدام بخشی از عراق را بدست گرفته اند و در منطقه تحت نفوذ خود چپاول و جنایت میکنند. جنگ مردم با شعار سکولاریزم جنگی برای دست یابی به تمدن در مقابل درنده ترین نیروهای اسلام سیاسی و نیروهای قومی است.  امروز در عراق مبارزه طبقاتی از این کانال پیش برده میشود. تظاهرات و خیزش مردم عمیقا در جامعه عراق اثرات خود را برجای گذاشته است و در همه عرصه های اجتماعی، سیاسی، ایدئولوژیک و حتی حزبی هم بگونه ای پولاریزاسیون شده نیروی تازه ای را بدنبای خود بمیدان آورده است.

انترناسیونال: الان اعتراضات مردم در عراق در چه وضعیتی قرار دارد؟

سمیر نوری: بعد از گذشت بیش از شش ماه، نارضایتی های مردم در عراق نه تنها افت نکرده بلکه نیروهای حاکم را تماما دچار سرگیجه کرده است. بعد از دوره اول اعتراضات عبادی رفرمهایی را اعلام کرد و چند تن از مقامات و معاونین نخست وزیر و رئیس جمهور را که مورد خشم مردم بودند از پستهایشان کنار گذاشت. همچنین بخشی از وزارت خنه ها را منحل اعلام کرد و وزرایشان را به خانه فرستاد. اما این عقب نشینی ها باعث نشد که مردم کوتاه بیایند. مردم اعلام کردند که ما بیشتر از اینها میخواهیم. رفرمهایی را می خواهیم که زندگی ما را بهبود ببخشد. نیروهای حاکم با شنیدن این سخنان بیش از پیش دچار سرگیجه شدند.

با ادامه جنبش مردم علی سیستانی مرجع شیعه در عراق اعلام کرد، او دیگر چیزی نخواهد گفت. چون کسی به سخنانش گوش نمیدهد. این در حالی بود که سیستانی هر هفته  از طریق سخنگویانش  در مورد تظاهرات مردم حرف تازه ای میزد و رسانه ها نیز تظاهرات هفتگی مردم را به توجیهات او وصل میکردند. در همین اثنا بود که دانشجویان دانشگاهها به تظاهراتها پیوستند. در جریان تظاهرات دانشجویان یکی از مقامات بالای دانشگاه بنام مثنی حسین شهرستانی که نماینده سیستانی در دانشگاه بود را فراری داده و بیرونش کردند. بعدا در بیشتر دانشگاهها تظاهرات شروع شد و نیروهای جوان وارد تظاهرات شدند.

در حال حاضر در دو هفته گذشته مقتدا صدر همراه با هوادارنش به میان تظاهرات آمده اند و این سبب شد تنش هایی در میان شرکت کنندگان در تظاهرات بوقوع بپیوندد و دروازه های منتهی به “ناحیه سبز” بروی مردم تظاهرات کننده باز شود. تظاهرات اکنون وارد مرحله اعتصاب مداوم شده است. علاوه بر مقتدا صدر عمار حکیم رئیس “مجلس اعلای اسلامی” نیز به تظاهرات پیوسته است. تمامی مردم هم این را خوب میدانند که هدف آنها چیست. مردم به آنها میگویند، ” شما نمی توانید بر این موج سوار شوید”. مقتدا صدر بروشنی این روزها گفت که، سکولاریزم نه تنها در سطح وسیعی در میان مردم گسترش پیدا کرده است بلکه در حوزه علمیه نیز جای خود را باز کرده است! او از ترس گسترش و جاگیر شدن سکولاریزم و آته ئیزم و بقول خودش “الحاد” بمیدان آمده است. مقتدا صدر که خود بخشی از نیروهای طایفه ای و سهیم در قدرت است روشن است که نمیتواند خود را بعنوان سخنگوی تظاهرات کنندگان جا بزند. پیداست که رسانه های دولتها با برنامه های تلویزیونی و تبلیغات و گزارشهای وارونه  و اطلاعیه های کاذب و ریاکارانه میخواهند او را سوار بر حرکت مردم جا بزنند.

از سوی دیگر حیدر عبادی اعلام کرده است که حکومت را منحل خواهد کرد و حکومت تکنوکرات تشکیل خواهد داد. او روز پنجشنبه این هفته را بعنوان آخرین مهلت برای پارلمان تعیین کرده است که کابینه اش را معرفی کند. بهرحال روشن است که نیروهای سیاسی میخواهند با کمترین زیان از این وضع عبور کنند و از سوی دیگر هر یک می کوشد خود را از فساد و جرائم پاک جلوه دهد و خود را همچون دوست مردم نشان دهد.

مردم با هزار شیوه مختلف اعلام کرده اند که این حاکمیت را کلا نمیخواهند. اعلام کرده اند که میخواهند این وضع را از ریشه زیر و رو کنند. نیروهای حاکم ضمن شوکه شدن از این وضع و برای پایان دادن به نارضایتی های مردم هر بار آلترناتیو جدیدی را دم دست میگذارند اما تاکنون بی فایده بوده است.

نه حکومت تکنوکرات عبادی راه حل است و نه رفرمهای قلابی مقتدا صدر. تنها راهی که مردم میخواهند کنار زدن این جانوران و پایان دادن به حاکمیت اسلام سیاسی در عراق و برقراری حکومتی است که کرامت، امنیت مردم و یک زندگی شایسته انسان امروز در عراق را تامین و تضمین کند. اکنون در مقابل کمونیستها و سوسیالیستها بمثابه جنبشی انقلابی درها باز است که بتوانند مردم عراق را رهبری کنند.

(از عبدل گلپریان که این مصاحبه را برای انترناسیونال از کردی به فارسی ترجمه کرد سپاسگزاریم)