پیرامون کنفرانس بین المللی کارگری در برلین

گفتگو با کاظم نیکخواه و شهلا دانشفر

روزهای ٢٣ تا ٢٥ مه برابر ٣ تا ٥ خرداد یک کنفرانس کارگری در شهر برلین در آلمان برگزار شد وهیاتی مرکب از کاظم نیکخواه، شهلا دانشفر، اسماعیل هدفمند، فرزانه درخشان و یوران گوستاوسون از کمیته همبستگی بین المللی کارگری و کمپین برای آزادی کارگران زندانی در این کنفرانس شرکت داشتند. در رابطه با این کنفرانس، اهمیت شرکت در آن، فعالیت های کمپین برای آزادی کارگران زندانی در این کنفرانس و دستاوردهایش برای این کمپین و کنفرانس ها و اجلاس های دیگری که در حول وحوش این کنفرانس برپا شد و فعالیتهای کمیته همبستگی بین المللی کارگری در آنها با کاظم نیکخواه و شهلا دانشفر میزگردی داریم.

انترناسیونال: کاظم نیکخواه، لیبر استارت برگزار کننده کنفرانس کارگری برلین بود. اگر ممکن است معرفی ای کوتاه از این نهاد، کار آن و دستور جلسه و برنامه کاری این کنفرانس معین توضیح دهید.

کاظم نیکخواه: لیبر استارت (LabourStart) یک سایت خبری و کمپینی بسیار با نفوذ در میان کارگران و اتحادیه هاست. بیش از ٧٠٠ اتحادیه در سراسر جهان با دهها میلیون عضو، به این سایت وصل هستند و کمپین ها و اخبارش را بازتاب میدهند. سایت لیبر استارت به ٢٧ زبان در دسترس است. این نهاد برنامه های تلویزیونی اینترنتی هم الان ایجاد کرده و کلا در عرض ده سال گذشته به سرعت به یک پل ارتباطی مهم میان کارگران و فعالین اتحادیه ها در دنیا تبدیل شده است. لیبر استارت در سال ١٩٩٨ تاسیش شده و الان هرسال کنفرانسهای همبستگی کارگری را در کشورهای مختلف برگزار میکند. کنفرانس برلین که امسال ما برای اول بار در آن شرکت داشتیم بزرگترین کنفرانس این نهاد بود و بنا به گزارش گردانندگان کنفرانس بیش از ٧٠٠ نفر برای شرکت در آن ثبت نام کرده بودند و بین ٣٠٠ تا ٤٠٠ نفر از رهبران و اکتیویست های کارگری و اتحادیه ای از گوشه و کنار دنیا در آن شرکت داشتند. کلا کنفرانسهای لیبراستارت بنام کنفرانسهای همبستگی بین المللی شناخته میشود. و تم و موضوع اصلی کنفرانس برلین نیز “بحران جهانی – همبستگی جهانی” بود و سخنرانانی با گرایشات مختلف و از کشورهای مختلف از جمله کانادا، بنگلادش، ترکیه، آمریکا، کره جنوبی، آفریقای جنوبی، در مورد مسائل و مشقات کارگران در این کشورها سخن گفتند و بر همبستگی بین المللی کارگران تاکید میکردند. شرکت کنندگان هم امکان بحث و اظهار نظر داشتند و همین به ما هم امکان داد که با سخنرانی های کوتاهی در مورد مسائل بین المللی کارگران و مسائل کارگران ایران نکاتی را طرح کنیم که خوشبختانه بسیار مورد توجه قرار گرفت و هرکس که در کنفرانس بود صدای کارگران ایران را بوضوح میشنید و توجهش را جلب میکرد.

انترناسیونال: شهلا دانشفر شما بعنوان هماهنگ کننده “کمیته همبستگی بین المللی کارگری” و “کمپین برای آزادی کارگران زندانی” هدف و برنامه تان از شرکت در این کنفرانس چه بود؟

شهلا دانشفر: همان طور که اشاره شد این کنفرانس از سوی یک سایت پرنفوذ خبری- کمپینی کارگری برگزار شده بود و طبیعی است که ما بعنوان کمیته همبستگی بین المللی کارگری و کمپین برای آزادی کارگران زندانی از این فرصت بیشترین استفاده را بکنیم و هم صدای اعتراض کارگران زندانی و کارگران و مردم ایران علیه رژیم اسلامی باشیم و هم ارتباط بین المللی خود با فعالین و اکتیویست های کارگری کشورهای مختلف که در آنجا حضور داشتند محکم کنیم. برای این کار ما یک میز اطلاعاتی داشتیم که سازماندهندگان آن فرزانه درخشان و اسماعیل هدفمند بودند. در این میز پلاکاردی با لوگوی کمپین برای آزادی کارگران زندانی که بر روی آن نوشته شده بود، کارگران زندانی باید آزاد شوند نصب شده بود. بعلاوه عکس هایی از کارگران زندانی از جمله جعفر عظیم زاده، بهنام ابراهیم زاده، شاهرخ زمانی، محمد جراحی، یوسف آب خرابات، محمد مولانایی، واحد سیده، رضا شهابی، رسول بداغی، عبدالرضا قنبری و خلاصه تک تک کارگران زندانی نصب شده بود که توجه های را بخود جلب میکردند. همچنین اطلاعیه های ما که در آن شرح حال مختصری از کارگران زندانی آمده بود بهمراه قطعنامه کمپین برای آزادی کارگران زندانی و پتی شنی برای امضا و اعلام حمایت از سوی شرکت کنندگان در کنفرانس بر روی میز گذاشته شده بود. بسیاری از شرکت کنندگان در کنفرانس به این میز مراجعه کردند. پتیشن ما را امضا کردند و با نوشتن آدرس تماس خود، خواستار ارتباط با ما شدند. قطعنامه کمپین برای آزادی کارگران زندانی که در این کنفرانس وسیعا پخش شد، اهداف سیاسی ما را به روشنی بیان میکرد. ما در این قطعنامه بر روی سه خواست آزادی فوری و بدون قید و شرط همه کارگران زندانی و زندانیان سیاسی، حمایت و پشتیبانی از مبارزات کارگران و مردم ایران و اخراج رژیم اسلامی از همه مراجع بین المللی از جمله سازمان جهانی کار تاکید کرده ایم.

ما در این کنفرانس با شرکت در مباحث کنفرانس توانستیم توجه ها را به وضعیت کارگران در ایران و مبارزات کارگران و مردم ایران جلب کنیم. ما با گذاشتن ورکشاپی که از قبل درخواست آنرا کرده بودیم توانستیم در جمع کوچکتری با دقت از وضعیت کارگران ایران و مبارزاتشان و از وضعیت کارگران زندانی و اهمیت حمایت و پشتیبانی از کارگران زندانی و مبارزات کارگران در ایران صحت کنیم. بدین ترتیب میخواهم بگویم که ما از فرصت سه روز کنفرانس لیبراستارت توانستیم بهترین استفاده را به نفع کارگران ایران بکنیم و ارتباطات خوبی با فعالین کارگری از کشورهایی چون ترکیه، تونس، روسیه، اکراین، اسرائیل پیدا کنیم و با آنها قرار و مدارهای لازم برای برگزاری کنفرانس های آتی و تقویت همبستگی بین المللی کارگری و مشخصا در سطح خاورمیانه را بگذاریم. به نظر من کار ما موفق بود.
انترناسیونال: در روز اول کنفرانس در مبحث مربوط به همبستگی جهانی کارگری شما صحبت هایی رو به کنفرانس داشتید، مشخصا بحث شما چه بود ؟

کاظم نیکخواه: همانطور که گفته شد موضوع بحث همبستگی بین المللی کارگران بود. من حرفم به طور خلاصه این بود که روند اتحاد و همبستگی بین المللی کارگری کند پیش میرود و عزم و اراده کافی برای متحد شدن مشاهده نمیشود. گفتم سرمایه داران و دولتهایشان متحد هستند و همه جا دارند به کارگران تعرض میکنند. اما ما کارگران ارتباطات و حمایتهای بین المللی مان کافی نیست. به اندازه کافی مثل یک تن واحد عمل نمیکنیم. کارگران را به زندگی زیر خط فقر محکوم کرده اند، در محیطهای کار کارگران را قربانی میکنند، و زجر و عذاب را به این طبقه تحمیل کرده اند. اما روند متحد شدن و همبستگی بین المللی ما به اندازه کافی سریع نیست. به اندازه کافی عمیق نیست. به اندازه کافی رادیکال نیست. ما طبقه ای جهانی هستیم اما در حصار کشورها و سنتها زندانی شده ایم. و نتیجه گیری کردم که بنظر میرسد که خود همبستگی بین المللی هم دچار بحران است. ما به انقلابی در این روند نیاز داریم. در این متن اشاره کردم به وضعیت کارگران ایران که نه حق تشکل دارند و نه حق اعتصاب و به زندگی زیر خط فقر محکوم شده اند. و گرچه حمایتهای بین المللی وجود دارد اما کافی نیست.

بهرحال اینها نکات من بود که خوشبختانه مورد توجه شرکت کنندگان قرار گرفت و هم سخنرانان به آن اشاره کردند و هم بعد از پایان جلسه چندین نفر از کشورهای مختلف مراجعه کردند و نکات ما را تایید میکردند و خواهان ارتباط بودند.

انترناسیونال: در روز دوم کنفرانس شما و کاظم نیکخواه نیز در فرصتی صحبت هایی داشتید. بحث و فراخوان شما به این کنفرانس چه بود؟

شهلا دانشفر: صحبت های من بعد از بحث های کاظم نیکخواه بود و من در سخنان خود ضمن معرفی کمپین برای آزادی کارگران زندانی، خواستار پیوستن کنفرانس و حمایت آنها از این کارزار و کارگران زندانی شدم و با اشاره به سئوالی که کاظم نیکخواه در سخنانش طرح کرده بود، گفتم: “من هم میخواهم همان سئوالاتی را طرح کنم که کاظم نیکخواه طرح کرد. برای اینکه من هم در ارتباط با کارگران ایران هستم و از وضعیت کارگران در ایران خبر دارم. هر کدام از سخنرانان که صحبت کردند بر همبستگی و اتحاد تاکید کردند. ما در اینجا در مورد کارگران آفریقای جنوبی، قطر، ترکیه ، بنگلادش و غیره شنیدیم. من قویا اعلام همبستگی میکنم با کارگران سوما در ترکیه، با کارگران بنگلادش و با کارگران در سراسر جهان. اما فکر میکنم وضعیت کارگران در ایران نیز یکی از بدترین موقعیت هاست. همانطور که همکار من گفت همین الان فعالین کارگری در ایران در زندانند. و ما به کمپینی برای آزادی کارگران زندانی فراخوان داده ایم. من همه شما، همه کسانی که اینجا هستند را فرا میخوانم که به این کمپین بپیوندید.

کاظم نیکخواه نیز در سخنانی گفت: “وقتی شما در مورد آفریقای جنوبی، بنگلادش، مکزیک و سراسر جهان صحبت میکردید من داشتم فکر میکردم و مقایسه میکردم که موقعیت کارگران در ایران با کارگران در آفریقای جنوبی، پنگلادش و امثال این کشورها، چه تفاوتهایی دارد؟ از خودم میپرسیدم که موقعیت کدامیک از اینها بدتر است؟ پاسخ به این سوال را من دقیقا نمیدانم. اما یک جنبه هست که برایم روشن است. ببینید ما از کمیته همبستگی کارگری – ایران هستیم و من وضعیت کارگران در بنگلادش، آفریقای جنوبی ، کارگران تونس، کارگران مصر و کارگران جاهای دیگر جهانی را کمابیش دنبال کرده ام و در مورد آنها نوشته ام و حرف زده ام. کارگران ایران از زندان پیام همبستگی به کارگران دیگر کشورها میدهند. من نمیدانم ما کارگران در ایران چه کار دیگری میتوانیم در همبستگی با کارگران ترکیه و بنگلادش و آفریقای جنوبی انجام دهیم؟ این سئوال اول من از شماست. مثلا نوشتن پتیشن، گذاشتن پیکت اعتراضی مقابل سفارت آفریقای جنوبی و یا در مورد کارگران سوما در ترکیه که همه ما را شوکه کرد چه کار دیگری باید کرد؟ سئوال دوم من این است که شما چه کار بیشتری در مورد کارگران زندانی در ایران میتوانید انجام دهید؟ نگاه کنید! الان هیچ فعال کارگری که مستقیم از ایران آمده باشد در پانل این کنفرانس شرکت ندارد. چونکه فعالین کارگری ای مثل شماها الان در ایران در زندانند. بخاطر اینکه آنها فعال کارگری و اتحادیه ای هستند. برای داشتن حق تشکل خود مبارزه کرده اند. برای افزایش دستمزدها تلاش کرده اند. برای برگزاری اول مه تلاش کرده اند و غیره. از این نظر تردیدی ندارم که وضعیت کارگران در ایران از کارگران خیلی کشورهای دیگر بدتر است. ما احتیاج به همبستگی شما داریم. اگر ما از همبستگی جهانی میان کارگران اتحادیه ها صحبت میکنیم باید در مورد آن بخش از کارگران جهان که در کشورهایی مثل ایران زندگی میکنند نیز فکر کنیم. آنها حق تشکل ندارند. آنها حق اعتصاب ندارند. حق بیان ندارند. شما برای آنها چه میتوانید بکنید؟ کارگران از بسیاری از کشورهای جهان اینجا هستند. اما کارگران برخی کشورها چون ایران، قطر و عربستان سعودی، از این حق محروم شده اند. چون حق تشکل ندارند که از حقوقشان دفاع کنند. خود جمهوری اسلامی میگوید که سال گذشته بیشتر از هزار کارگر در اثر عدم ایمنی محیط کار کشته شده اند. آمار واقعی چندین بار بیشتر است. چندین بار!… دوستان عزیز! ما باید کاری بکنیم. ممنون”

انترناسیونال: در این کنفرانس شما گرداننده یک “ورک شاپ” بودید. موضوعات مورد بحث در این کارگاه چه بود؟

کاظم نیکخواه: بله به ما یک ورک شاپ در روز دوم داده شده بود. که من آنرا اداره میکردم و سخنرانان شهلا دانشفر و یوران گوستاوسون از همکاران ما در “کمپین برای آزادی کارگران زندانی” و خود من بودیم. من ابتدا بحثی داشتم که در مورد مبارزات کارگران در ایران بود. نکته اصلی من این بود که نشان دهم که کارگران قربانیان ساکت و خاموش جمهوری اسلامی نیستند. بلکه ایران جامعه ای ملتهب است و کارگران هرروز دارند بطور مداوم از زندگی خود در برابر تعرضات حکومت و کارفرمایان دفاع میکنند و دست به اعتصاب و تجمع و مبارزه و طومار نویسی و راهپیمایی میزنند. حتی از درون زندانها پیام اتحاد به سایر کارگران میدهند و امثال اینها. شهلا دانشفر بحثش در مورد کارگران زندانی در ایران و اهمیت حمایت از آنها بود و با اشاره به تصاویر کارگران زندانی از جمله جمعفر عظیم زاده و بهنام ابراهیم زاده و شاهرخ زمانی و رضا شهابی و محمد مولانایی و واحد سیده و بقیه کارگران، از شرکت کنندگان خواست که از این کارگران حمایت کنند و صدای این کارگران را در میان کارگران در کشورهای خود بازتاب دهند. یوران گوستاوسون نیز از تجارب خود در همکاری با کمپین برای آزادی کارگران زندانی گفت. و توضیح داد که یک فعال اتحادیه از سوئد است و در عین حال با کمپین کارگران ایران فعالیت میکند و تجربیات خوبی در این زمینه دارد. او به شرکت کنندگان در مورد اهمیت این حمایت وپشتیبانی و نحوه آن توضیح داد.

بحثهای خوبی در این ورک شاپ شد که جالب بود. قابل توجه این بود که بحثها خیلی سیاسی بود. شرکت کنندگان می پرسیدند فضای جامعه در رابطه با جمهوری اسلامی چگونه است، بعد از خیزش سال ٨٨ فضا به کدام سمت رفته است، تاثیر روی کار آمدن روحانی چه بوده است، احزاب اپوزیسیون چه میکنند و امثال اینها و ما توضیحات خودرا دادیم. در آخر هم بیشتر شرکت کنندگان عکسهای کارگران زندانی را به دست گرفتند و عکس گرفتند و با این کار پشتیبانی خودرا از کارگران زندانی در ایران نشان دادند.

انترناسیونال: شما از سخنرانان این ورک شاپ بودید. بحث های شما در آنجا چه بود؟

شهلا دانشفر: من در این ورک شاپ در مورد وضعیت کارگران زندانی در ایران صحبت کردم. با نشان دادن تصاویر کارگران زندانی مختصری در مورد اینکه چرا این کارگران در زندانند و چگونه رژیم اسلامی با دستگیری کارگران سعی میکند مبارزات کارگران و کل جامعه را عقب بزند سخن گفتم. از جمله در مورد جعفر عظیم زاده بعنوان هماهنگ کننده طومار ٤٠ هزار امضا و رهبر اتحادیه آزاد صحبت کردم و اینکه برای انحلال این تشکل که مبتکر کمپین برای خواست افزایش دستمزدها بوده و سرپناهی برای کارگران است صحبت کردم. از وضعیت بهنام ابراهیم زاده بعنوان یک فعال کارگری و فعال دفاع از حقوق کودکان است که به ٥ سال زندان محکوم شده و هم اکنون در بند انفرادی ٢٠٩ بازداشت است و بیخبری از وی همه ما را نگران کرده است و اینکه او حتی امکان دیدار فرزند بیمارش را ندارد صحبت کردم. همچنین با اشاره به وضعیت دیگر کارگران زندانی اشاره ای هم به وضعیت بد جسمانی رضا شهابی در زندان داشتم. در آخر نیز قطعنامه کمپین برای آزادی کارگران زندانی و خواستهایی که در آن آمده را برای جمع خواندم و خواهان حمایت آنان از خواستهایمان شدم. در بخش سوال و جوابها نیز تلاش کردم به بخشی از سوالات جمع پاسخی بدهم. در آخر شرکت کنندگان در این ورک شاپ با عکس گرفتن با تصاویر کارگران زندانی همبستگی خود را با این کارگران نشان دادند.

انترناسیونال: ارزیابی شما از این کنفرانس چه بود؟

کاظم نیکخواه: راستش کنفرانسهای اتحادیه ای و کارگری بزرگی هرسال در گوشه و کنار دنیا برگزار میشود. و اینهم یکی از کنفرانسهای بین المللی و یکی از مهمترینهایش بود. و اهمیت خاص خودرا برای کارگران دارد. خیلی ها را به هم وصل میکند و این مهم است. اما دقیقا نمیدانم تا چه حد تحولی در کار رهبران اتحادیه ای ایجاد خواهد کرد که در عصر ارتباطات بین المللی و بحران جهانی، طور دیگری کار کنند و به روند متحد شدن در سطح بین المللی شتاب بیشتری بدهند و نحوه کار خودرا عوض کنند. به دلیل محدودیت چارچوبه های اتحادیه ای که اسیر بوروکراسی و رفرمیسم هستند شخصا زیاد به این جنبه خوش بین نیستم. برای خود ما شرکت در این کنفرانس بویژه مهم بود زیرا توانستیم در عرض دو سه روز کاری را که ماهها باید روی آن کار کنیم انجام دهیم. یعنی علاوه بر اینکه توانستیم صدای کارگران ایران را به میان سازمانهای کارگری دنیا ببریم، در عین حال امکان پیدا کردیم ارتباطاتی هم با رهبران کارگری و اتحادیه از کشورهای مختلف منطقه برقرار کنیم. و این برای کار بین المللی ما خیلی مهم است. ما از جمله با رهبران کارگری از تونس و ترکیه و همچنین یکی از فعالین و رهبران شناخته شده کارگری از اسرائیل ملاقات کردیم و آنها را دعوت کردیم که در کنفرانسی که قرار است کمیته همبستگی بین المللی کارگری- ایران برگزار کند و خود ما دست اندرکارش هستیم شرکت کنند. که خوشبختانه آنها هم قبول کردند و امیدوارم بتوانیم این کنفرانس را اوایل سپتامبر یعنی حدود سه ماه دیگر با شرکت فعالینی از کشورهای مصر و تونس و عراق و اسرائیل و همچنین فعالینی از سوئد و فرانسه، در سوئد برگزار کنیم. با فعالین کارگری ای از فرانسه و اوکراین و آلمان و بنگلادش هم تماس برقرار کردیم.

وقتی همه اینها را کنار هم بگذاریم یعنی بردن صدای کارگران ایران به میان کارگرانی از کشورهای متعدد، و همچنین ارتباط مستقیم برقرار کردن با رهبرانی از کشورهای متعدد، بخودی خود گوشه ای از اهمیت عظیم این نوع کنفرانسها را نشان میدهد. حتما هرکدام از شرکت کنندگان دیگر کشورها هم کمابیش با چنین دستاوردهایی بازگشته اند.
انترناسیونال: همزمان با این کنفرانس، کنفرانس ها و اجلاس های دیگر نیز در جریان بود، در رابطه با این نشست ها، از دخالتگری ها و فعالیت هایی که شما به عنوان کمیته همبستگی بین المللی کارگری و کمپین برای آزادی کارگران ایران داشتید، توضیح مختصری بدهید.

شهلا دانشفر: بله در فاصله ١٨ تا ٢٣ مه سومین کنگره آی تی یو سی (کنفدراسیون بین المللی اتحادیه های کارگری) در همان شهر برلین در جریان بود که یوران گوستاوسن از همکاران کمپین برای آزادی کارگران زندانی، عکس های کارگران زندانی، قطعنامه و اطلاعیه های این کمپین را به آنجا برد و در میان شرکت کنندگان پخش کرد. در آخر نیز دبیر کل آی تی یو سی، معاون وی و یکی از مسئولان عفو بین الملل بعد از شنیدن صحبت های یوران گوستاوسون از وضعیت کارگران زندانی در ایران با گرفتن با تصاویر کارگران زندانی، حمایت و پشتیبانی خود را از این کارگران اعلام داشتند. در هفته قبل از آن نیز بدنبال تلاش های ارسلان ناظری از همکاران کمپین برای آزادی کارگران زندانی، در حمایت از کارگران زندانی و مبارزات کارگران در ایران قطعنامه ای از سوی اتحادیه سراسری کارگران تولیدی در استرالیا، به کنفرانس بزرگترین کنفدراسیون اتحادیه های کارگران صنعتی جهان در بانکوک ارائه و مورد تصویب قرار گرفت. و این اقدام بسیار مهم در جلب همبستگی جهانی کارگری بود. در همین هفته نیز توسط مسعود ارژنگ از دیگر همکاران کمپین برای آزادی کارگران زندانی در کانادا قطعنامه ای به کنوانسیون اتحادیه های کارگران ونکور کانادا ارائه شد. اینها همه حکایت از کارزاری فشرده در حمایت از کارگران زندانی در ایران در همین فاصله سه هفته اخیر است.

جدا از این کنفرانس ها در این هفته اجلاس سازمان جهانی کار (آی ال او) برگزار شد. که مثل هر سال هیات ما مرکب از نسان نودینیان، سیامک زارع، جمیله میرکی، ناصر کشکولی، پاسکال دکامب، به آنجا رفتند و با پخش اطلاعیه ها و قطعنامه کمیته همبستگی بین المللی کارگری و با گرفتن تصاویر کارگران زندانی در دست و از جمله عکس جعفر عظیم زاده، صدای اعتراض کارگران در این اجلاس و در میان شرکت کنندگان آن بودند. امسال نسان نودینیان و سیامک زارع توانستند وارد ساختمان اجلاس آی ال او شوند و با برافراشتن پلاکاردی که بر روی آن نوشته شده بود، رژیم اسلامی باید از آی ال او اخراج شود، صدای اعتراض کارگران در ایران را در اعتراض به شرکت رژیم اسلامی در این کنفرانس نمایندگی کردند. در این حرکت اعتراضی نسان نودینیان با سخن گفتن از اینکه رژیم اسلامی جنایتکار است و باید از این کنفرانس اخراج شود و با صحبت کردن در مورد جعفر عظیم زاده از رهبران کمپین ٤٠ هزار کارگر برای خواست افزایش دستمزدها، خواستار آزادی فوری او و همه کارگران زندانی از زندان شد. بدین ترتیب ما سه هفته پر جنب در حمایت از کارگران زندانی و گفتمان بر سر اخراج رژیم اسلامی از سازمان جهانی کار را پشت سر گذاشتیم.
با تشکر از شما کاظم نیکخواه و شهلا دانشفر