حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
گفتگوی کیوان جاوید با اصغر کریمی در تلویزیون کانال جدید
درمورد ۱۶ آذر، روز دانشجو
کیوان جاوید: امسال ۱۶ آذری متفاوت داشتیم بسیار پرهیجان و با خواست های متنوع و شعارهای مشخص. چند کلیپ از ۱۶ آذر که اینجا دیدیم علیه آپارتاید جنسی بود، اتحاد کارگر و دانشجو بود علیه صدا و سیما بود و فضای سیاسی دانشگاه ها را نشان داد. ارزیابی شما از ۱۶ آذر امسال چیست؟
اصغر کریمی: همین کلیپ هایی که نشان دادید به حد کافی گویا است. اما اگر بخواهم خیلی فشرده مشخصات ۱۶ آذر امسال را که خیلی متفاوت بود از سالهای قبل توضیح بدهم باید بگویم که اولا یک بیانیه جامع و بنظر من بسیار زیبایی داشتند که خیلی عمیق بود و نه تنها دردهای میلیونها دانشجو را بیان میکرد بلکه درد کل جامعه را، درد پدران و مادران زحمتکش آنها را هم بیان میکرد. موقعیت دانشجو را نه فقط در درون دانشگاه بلکه در جامعه هم بیان میکرد، بعنوان بخشی از جامعه بعنوان و بخشی از فرزندان کارگران و زحمتکشان. دانشجویان از ۸۰۰ دانشگاه از این بیانیه حمایت کردند، دهها نهاد و نشریه دانشجویی از آن حمایت کردند و شبکه های اجتماعی دانشجویان آنرا وسیعا منعکس کردند. ۱۳۰۰۰ دانشجو هم این بیانیه را امضا کردند که اگر فضا بازتر بود دو میلیون دانشجو امضا میکردند. و میلیونها نفر از مردم هم حاضر بودند پای این بیانیه امضا بزنند. بعلاوه امسال اتحادی محکم میان کارگران و دانشجویان بوجود آمد. یک علتش هم این بود که ۱۶ آذر در شرایطی بود که اعتراض معلمان و بازنشستگان و کارگران گسترده بود. درست دو روز قبل از ۱۶ آذر تجمع کارگران شرکت واحد و معلمان بازنشسته در تهران را داشتیم. اینها بخش های مهم طبقه کارگر و بخش های مهم جامعه هستند. تشکل های کارگری مستقل از دولت از بیانیه دانشجویان حمایت کردند و دانشجویان هم در شعارهایشان بر اتحاد کارگر و دانشجو تاکید گذاشتند با شعارهای “کارگر، معلم، دانشجو، اتحاد” یا “سندیکای مستقل حمایتت میکنیم”. دانشجویان اجازه ندادند فضا دست اصلاح طلبان یا ناسیونالیست ها بیفتد. صدا و سیما را با شعار “صدای و سیمای ما ننگ ما، ننگ ما” از دانشگاه بیرون انداختند. این مجموعه فضای متفاوتی از ۱۶ آذر امسال نشان میدهد. بعلاوه ۱۶ آذر وسیعا در جامعه مطرح شد از جمله به خاطر حمایت تشکل های کارگری از بیانیه دانشجویان، و صدای دانشجو قویتر از هر سال به گوش جامعه رسید. البته هر سال صدای ۱۶ آذر شنیده میشود اما امسال رساتر و قدرتمندتر و با نقدی بسیار عمیق از وضعیت موجود.
کیوان جاوید: شما به بیانیه دانشجویان اشاره کردید و اینکه این بیانیه کیفرخواست کل جامعه از این وضعیت است. لطفا توضیح بیشتری در این مورد بدهید.
اصغر کریمی: اولا بیانیه درد دو میلیون دانشجو را بیان کرده. پول های زورکی که به اشکال مختلف از دانشجو میگیرند، بیگاری هایی که به دانشجو تحمیل میکنند، اینکه نظام آموزشی چقدر فاسد است، و چگونه دانشگاه از حالت علمی خارج شده و چگونه دستاوردهای دانشجویان توسط تعدادی جاعل و هیئت های به اصطلاح علمی گزینشی که وارد دانشگاه کرده اند ملاخور میشود و به اسم آنها ثبت میشود، تا تبعیض جنسیتی و نگاه کالایی به دختران دانشجو، مشکلات تحصیل از نظر اقتصادی و سنواتی کردن دانشگاهها که باعث میشود خیلی از دانشجویان از چرخه تحصیل بیرون بیفتند و فشارهای امنیتی و انواع فشار روی دانشجویان بخوبی در بیانیه مطرح شده ولی همزمان دردهای کل جامعه نیز بیان شده است. اجازه بدهید جمله ای از بیانیه را اینجا بخوانم که خیلی گویا است: «ثمره زندگی مادران و پدران ما، در نتیجه برآیند چند دهه عمل مشترک قانونگذاران و مجریان، در تکاپوی تامین هزینه‌های سنگین حداقلی برای معاش، به یغما رفته است. بیکاری، استثمار و عدم امنیت شغلی بیداد میکند. بهداشت، درمان و مسکن بدل به کالاهایی گران‌بها شده‌اند که وسع خریدشان از عهده بسیاری از مردم بیرون است». و در کل بیانیه هم به این مشکلات اشاره شده است.
این بیانیه شیوا و زیبا و عامه فهم و در عین حال عمیق توضیح میدهد که در جامعه سرمایه داری چطور همه چیز کالا است از تحصیل تا طب و مسکن و همه چیز به کالای گران قیمتی تبدیل شده که اکثریت مردم توان خرید آنرا ندارند. به این معنی مناسبات ناعادلانه سرمایه داری را نقد میکند و اینکه چگونه اکثریت زحمتکش جامعه استثمار میشوند و از حاصل کار و تلاش خود محرومند. یا بیحقوقی دختران دانشجو را که نقد میکند نقدی است به بیحقوقی زن در کل جامعه که چگونه نگاه کالایی و غیر انسانی به زن وجود دارد، به سوء استفاده جنسی از زن توسط بالادستان و اینکه چگونه فشارهای اخلاقی به دختران میاورند، و به کل مناسبات غیر انسانی که در دانشگاه و در کل جامعه وجود دارد اشاره میکند و یک دلیل اینکه به دل تشکل های کارگری نشست و اینطور مورد حمایت آنها واقع شد خود مضمون این بیانیه بود. این بیانیه نه تنها حرف دل میلیونها دانشجو بلکه حرف دل دهها میلیون ها کارگر و معلم و پرستار و جوان بیکار را زده. بیانیه ای کاملا سوسیالیستی، چپ، انسانی با اعتراضی عمیق به مناسباتی که در جامعه حاکم است.
کیوان جاوید: شما به اتحاد کارگر و دانشجو در این بیانیه اشاره کردید. ولی این ویژگی بیانیه های دانشجویان در سالهای مختلف بود. آیا امسال پیشروی بیشتری در این زمینه بوده که شما اینقدر روی بیانیه امسال تاکید میکنید؟
اصغر کریمی: بله، به نظر من قدم های بارزی در این زمینه به جلو برداشته شد. اولا کم سابقه بود که تشکل های کارگری مستقل از دولت اینطور از بیانیه دانشجویان حمایت کنند یا بازنشستگان تحت عنوان فرزندان خودشان از این بیانیه حمایت کنند و همینطور معلمان و این تازه بود. دوم اینکه در دانشگاهها شعار اتحاد کارگر معلم دانشجو طنین انداخت و این پاسخی بود که دانشجویان به وحدت طلبی کارگران میدادند. اگر هفت ماه قبل اسماعیل عبدی سخنگوی معلمان و جعفر عظیم زاده سخنگوی یک تشکل کارگری علیه امنیتی کردن اعتراضات بیانیه مشترک دادند و این بیانیه به محملی برای اتحاد کارگر و معلم تبدیل شد و این یک اتفاق مهم سیاسی بود که اینطور کارگر و معلم خود را در کنار هم بدانند، از یک خانواده بدانند که بگویند درد مشترک و خواست های مشترکی داریم، ۱۶ آذر امسال این اتحاد را قدم دیگری به جلو برد، دانشجو را هم وارد این مثلث کرد “کارگر دانشجو معلم اتحاد اتحاد” و اینها بخش اعظم جامعه را تشکیل میدهند. کارگر که میگویم شامل پرستاران و میلیونها جوان بیکار و از جمله میلیون ها فارغ التحصیل دانشگاه که بعد از تحصیل به خیل بیکاران میپیوندند و میلیون ها بازنشسته هم میشود که توسط یک قشر کوچک مفتخور استثمار میشوند. این اتحاد خیلی وسیعتر و عمیقتر شد. این بیانیه روان و کار شده درد مشترک طبقاتی، منفعت مشترک طبقاتی و اتحاد طبقاتی را طبقاتی را مطرح کرد. بیانیه و راهپیمایی ها و مراسم ها و سخنرانی های دختران و پسران دانشجو در دانشگاههای بابل و تبریز و سمنان و اصفهان و تهران و شعارهای آنها مجموعا توده های وسیع خشمگین و ناراضی از بیحقوقی و محرومیت را به نمایش گذاشت و همه اینها دستاورد درخشان ۱۶ آذر امسال بود.
کیوان جاوید: با توجه به این توضیحات آیا میتوان جایگاه و اهمیت ویژه ای برای ۱۶ آذر امسال قائل بود؟
اصغر کریمی: با قاطعیت میتوان اینرا گفت. دانشجویان در بدترین شرایط و تحت شدیدترین فشارها و اخراج ها و تهدیدها هم سعی کرده اند مراسم های خود را برگزار کنند. ولی امسال با توجه به خصوصیاتی که گفتم خیلی متفاوت بود. امسال صدای دانشجویان خیلی وسیعتر شنیده شد. بیانیه شان خیلی بیشتر مطرح شد. چون حرکت دانشجویان خیلی اجتماعی بود. یکبار دیگر پس از سالها سرکوب، جامعه متوجه صدای قدرتمند دانشجویان شد. اگر اینرا در کنار اعتراضات معلمان و کارگران و بازنشستگان قرار بدهیم که هر روز دارد خروشان تر و قدرتمندتر میشود کارگر و معلم و بازنشسته ها هم میتوانند بگویند که دانشجویان با قدرت به میدان آمدند و ما همه یکی هستیم. فضای دانشگاه همیشه چپ بوده ولی امسال خیلی ها در جامعه متوجه این فضا شدند. بدلیل عواملی که توضیح دادم این همبستگی و این شور و شعف مبارزاتی را همه دیدند و جامعه احساس میکند یک توده وسیع دانشجو مثل یک آتش زیر خاکستر سر بلند کرد و به جبهه کارگر و معلم پیوست و ما خیلی قوی تر میتوانیم به اعتراض خودمان ادامه بدهیم. بعد از این اعتراض نه تنها دانشجویان بلکه کارگران هم احساس قدرت بیشتری میکنند. معلم و بازنشسته هم همینطور. فکر میکنند خودشان و بچه هایشان بعنوان یک توده قدرتمند بهم پیوسته اند که مبارزه را جلوتر ببرند.
کیوان جاوید: به فضای چپ حاکم بر ۱۶ آذر و دانشگاه اشاره کردید، برگردیم به فضای جامعه. فضای راست و چپ در کل جامعه را چطور میبینید؟
اصغر کریمی: در دانشگاه و در جامعه گرایشات مختلف سیاسی هست. قومپرستان در نقاط مختلفی مشغول تفرقه انداختن و ایجاد خصومت میان مردم هستند و نقشی بسیار ارتجاعی بازی میکنند، مشغله هایشان از جنس مشغله مردم نیست بلکه دشمنی با مردم است، ناسیونالیست ها مشغول پاسارگاد و آب و خاک و ایران ایران کردن هستند اینها مشغله های آنها است و اصلاح طلبان هم فوقش خواست آزادی موسوی کروبی را دارند. در دانشگاهها هم این گرایشات هست اما آن صدایی که اکثریت عظیم دانشجو را نمایندگی میکند همین صدای چپ است همین بیانیه است همین شعارها است، پاسارگاد و ناسیونالیسم و قومپرستی نیست، اصلاح این حکومت نیست. درد مشترک و مسائل واقعی مردم فقر، بیکاری، مسکن گران و تحصیل و طب گران است، بیکاری است، تبعیض جنسیتی است، و انواع زورگویی ها و اجحافاتی که در حق اکثریت مردم میشود و این بیانیه و این ۱۶ آذر پاسخی به این مسائل بود. اگر کسی به فکر اتحاد مردم است باید پشت این نوع بیانیه ها برود که خواست ۹۹ درصدی های جامعه را نمایندگی میکند. اکثریت مردمی که دلشان برای اتحاد و مبارزه و قدرت خودشان میسوزد باید از میان گرایشات بگویند این گرایش است که ما را نمایندگی میکند. این بیانیه و این نوع بیانیه ها و این نوع شعارها است که میتواند اتحاد عمیق بین مردم ایجاد کند و جامعه را علیه جمهوری اسلامی متحد کند و در عین حال افق روشنی برای آینده مقابل مردم بگذارد.
کیوان جاوید: ۱۶ آذر گذشت اما خواست های مردم و مشقات مردم سرجایش هست. آیا ۱۶ آذر امسال سکویی، موقعیت بهتری برای پیگیری آن خواست ها برای دانشجویان ایجاد میکند؟
اصغر کریمی: قطعا اینطور است. روز ۱۶ آذر تمام شد اما بیانیه تمام نشد. تازه تاثیرات این ۱۶ آذر بر جامعه شروع میشود. تازه معلمان فکر میکنند که اینبار در قطعنامه هایشان باید خیلی صریح از خواست ها و مبارزات دانشجویان حمایت کنند. از تحصیل رایگان دفاع کنند، علیه فشارهایی که به فرزندان دختر و پسر دانشجویشان وارد میشود اعتراض کنند، کارگران باید خیلی صریحتر از این نیرو که دست اتحاد بطرفشان دراز کرده حمایت کنند و دانشجویان هم فکر میکنند که از کارگران و معلمان و بازنشسته ها باید حمایت کنند چه با شرکت در تجمعاتشان، چه با محکوم کردن سرکوب آنها، چه با خواست آزادی کارگران و معلمان زندانی و سایر زندانیان سیاسی. به این معنی کل جامعه در موقعیت جدیدی قرار گرفته. جنبش سوسیالیستی، جنبش آزادیخواهانه و برابری طلبانه، قدم های بزرگی به جلو برداشت. این یک پیروزی بود نه تنها برای متحد شدن مردم و شجاعت بیشتر و دلگرمی و امید بیشتر به مبارزه علیه جمهوری اسلامی بلکه همچنین از زاویه گرایشات مختلف سیاسی نیز، گرایش سوسیالیستی را در مقابل گرایشات دیگر تقویت کرد. ۱۶ آذر تمام شد اما راهی که دانشجویان نشان دادند، بیانیه ای که دانشجویان دادند، اتحادی که بین کارگر و معلم شکل گرفت بنظر من سرآغاز دوره جدیدی از مبارزه به نفع جنبش آزادیخواهانه و سوسیالیستی خواهد بود.
