حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
در میان هلهله و شادی سران و نمایندگان دول بورژوازی جهان کنفرانس جهانی پاریس در باره تغییرات شرایط آب و هوا به کار خود پایان داد. همه خوشحال از اینکه برغم کنفرانسهای گذشته توانسته اند حول قرارداد جدیدی به توافق برسند به خانه های خود بازگشتند.
در توافقنامه انجام شده در پاریس دول جهان سرمایه داری متعهد شده اند که گرمایش زمین را زیر دو درجه سانتی گراد نگاه دارند و همچنین کشورهای موسوم به ثروتمند موظف شده اند برای بهبود محیط زیست به کشورهای موسوم به فقیر کمک کنند. متعاقب این توافق باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و شی جیپینگ رهبر چین طی گفتگویی به یکدیگر قول داده اند که مفاد قرارداد پاریس مبنی بر کاهش گازهای گلخانه ای را دنبال کنند و آنرا به مرحله عمل در آورند. انتشار گازهای گلخانه در چین دو برابر آمریکا و دو نیم برابر کشورهای اروپایی است. دول چین و آمریکا از جمله دولتهایی بودند که زیر پیمان کیوتوژاپن ( سال ۱۹۹۷) مبنی برای کاهش ميزان انتشار گازهای گلخانه ای توسط كشورهای توسعه يافته زدند و با آن مخالفت کردند.
بسیار ساده لوحانه است اگر تصور کنم چنین توافقاتی که اینبار با آب و تاب از آن یاد می شود بتوانند کره زمین را از ورطه نابودی نجات دهد. چند دهه است که از این کنفرانسها برگزار می شود و توافقاتی هم انجام می گیرد اما همه در عین حال اذعان دارند که وضع جهانی محیط زیست بدتر شده است و به موقعیت بشدت مخاطره آمیزی رسیده است. بعلاوه باید به خاطر داشته باشیم که توافقات سیاسی حتی اگر هم همه نسبت به اجرای آن واقعا متعهد باشند توافقی است بر سر آنچه که به لحاظ سیاسی امکانپذیر شده است و نه توافقی بر سر آنچه که باید بر اساس نیاز انجام شود.
اما صرفنظر از این جنبه ها باید گفت که بزرگترین مانع برای بهبود محیط زیست به مسائل ساختاری مربوط می شود که ریشه در اقتصاد سیاسی سرمایه داری دارد.
با آغاز انقلاب صنعتی در اوایل قرن ۱۹ و گسترش جهانی سرمایه داری جهان شاهد بلعیدن و تاراج منابع طبیعی در خدمت سود افزایی سرمایه و پیرو آن نابودی هر چه بیشتر اکوسیستم ها بوده است. بهره برداری بیش از اندازه از منابع و معادن، از بین بردن جنگلها، به انقراض کشانیدن گونه های گیاهی و حیوانی، از میان بردن منابع آب و تامین مواد عذایی و آلودگی های ناشی از فعالیت های صنعتی و استفاده از سوختهای فسیلی و اوضاع فاجعه آمیز آلودگی هوا از جمله نتایح عملکرد سودافزایی سرمایه داری و تاثیرات نامطلوب آن برای محیط زیست است. گسترش میلیتاریسم و نظامی گیری، بروزجنگ ها با نتایج هولناک زیست محیطی و تولید انواع و اقسام سلاحهای کشتار جمعی در خدمت حفظ حاکمیت سرمایه از عوامل دیگر در نابودی منابع طبیعی و تشدید آلودگی محیط زیست و خطرات تهدید کننده ناشی از آن بوده است. یکی از دلایل مهم گرمایش زمین که از موضوعات محوری کنفرانس پاریس بود سوزاندن سوختهای فسیلی بجای استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است. روی آوری به منایع انرژی پاک در حالیکه سرمایه داران چشم طمع به استفاده از ۸۰ درصد منابع سوخت فسیلی استخراج نشده در اعماق زمین دارند، برای سرمایه داری انتظاری دور از واقع است. نتایج هولناک آلودگی و تخریب محیط زیست بر زندگی انسانها بسیار گسترده و فاجعه آمیز است. افزایش سرسام آور مرگ و میر ناشی از آلودگی محیط زیست و بیماری های لاعلاج، به مخاطره افتادن زندگی میلیونها انسان در اثر نابودی منابع آب و مواد عذایی، کوچ اجباری و گسترش فقر و بیکاری از نتایج این روند نامطلوب بر زندگی امروز و فردای بشر است.
ز این منظر چیزی که بعنوان کشورهای ثروتمند و کشورهای فقیر عنوان می شود بسیار گمراه کننده است. چرا که هر کشوری هم فقیر و هم ثروتمند دارد. جوامع انسانی امروز هر چه بیشتر به دو طبقه اصلی یعنی طبقه کارگر و طبقه سرمایه دار تقسیم شده اند. مشکل اصلی در سود پرستی طبقه سرمایه دار و دولت حامی آن است که چه در ایران چه در آمریکا و چه در مکزیک و هند باعث و بانی مشکلات زیست محیطی جهان امروز است. بنا به یک آمار تنها ۹۰ شرکت مسئول انتشار بیش از دو سوم گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان هستند. خوب است اشاره کنیم که طبق آماری که توماس پیکتی اقتصاد دان فرانسوی در کتاب خود به نام “سرمایه در قرن بیست و یکم” آورده است تنها ده درصد مردم دنیا (ثروتمند) عامل انتشار ۴۵ درصد گازهای گلخانه ای در جهان هستند در حالیکه ۵۰ در صد از جمعیت دنیا تنها عامل انتشار ۱۳ درصد گازهای گلخانه ای هستند.
حزب ما بدرست در بیانیه ای پیرامون تخریب محیط زیست در ایران در آوریل سال ۲۰۱۳ چنین گفت:
“در دنیای امروز وضعیت بحرانی محیط زیست اساسا محصول منافع سودپرستانه سرمایه داران و دولتهایشان و عدم رعایت استانداردهای پیشرو و علمی زیست محیطی از سوی آنها است. تا آنجا که بدون مواجهه و مبارزه مردم جهان علیه نظام سرمایه داری و اصل اصالت سود، نجات کره زمین و ساکنانش از خطرات جدی و لطمات جبران ناپذیر زیست محیطی ناممکن بنظر میرسد.”
نقطه عزیمت ما کمونیستها در حفاظت از محیط زیست، ایجاد یک زندگی ایمن و مرفه برای انسانها در تعامل با طبیعت است. جامعه سوسیالیستی که ما در پی ایجاد آن هستیم با لغو مالکیت خصوصی بر وسایل تولید نه فقط به استثمار انسان از انسان پایان می دهد بلکه به تاراج طبیعت نیز پایان می بخشد و امکان سازگاری جامعه انسانی و طبیعت را هر چه بیشتر فراهم می سازد. ما امر و وظیفه خود می دانیم که با سازمان دادن تولید اجتماعی خارج از منافع سودپرستانه و سلطه جویانه سرمایه داری و با مشارکت وسیع و گسترده شهروندان برای حفظ و بهینه سازی محیط زیست تلاش کند.
برای ما روشن است که سرمایه داران و دولتهایشان به همین سادگی از منافع خود چشم پوشی نخواهند کرد. تنها یک نیرو می تواند آنها را مجبور به این کار کند. نیروی مردم و یا همان قدرت ۹۹درصدی ها. همان نیرویی که جلوی برنامه های ریاضت کشی اقتصادی دولتهای سرمایه داری هم قد علم کرد. این نیرو همزمان با برگزاری کنفرانس پاریس در گوشه و کنار دنیا یکبار دیگر به خیابان آمد تا نقش خود را در حفاظت از محیط زیست و نجات کره ارض ایفا کند. در کنفرانس پاریس و نتایج آن سنگینی حضور این نیروی مردمی به درجه ای احساس می شد. اما تمایل، اراده و عزم این مردم برای تغییرات تاریخی و بزرگ در جهت بهبود محیط زیست بهیچوجه در این کنفرانس نمایندگی نشد.
بشریت نمی تواند برای ایجاد تغییرات اساسی در جهت حفظ و بهبود محیط زیست منتظر تصمیمات دولتها بماند. لازم است هر چه وسیعتر با خواستها رادیکال به میدان آمد و سودپرستی سرمایه داران و دولتهایشان را کنار زد. همه اقدامات و برنامه هایی که بخاطر منافع سودجویانه سرمایه داران منجر به تخریب و یا آلودگی محیط زیست می شود باید فورا متوقف شود و غیرمجاز اعلام گردد. حفظ محیط زیست و مبارزه با روندهای مخرب و خطرناک کنونی، نیازمند توجه و دخالت و مبارزه گسترده بخشهای هرچه وسیعتری از مردم است. این تنها راه به آینده ای قابل زیست تر است.
