گفتگو با حمید تقوایی
انترناسیونال: اخیرا شما متنی با عنوان “میثاق پایبندی به آزادی احزاب و فعالیت سیاسی” منتشر کرده اید و همه نیروهای سیاسی را فراخوانده اید که به این میثاق به پیوندند. هدف از طرح این میثاق چیست؟
حمید تقوائی: هدف از طرح این میثاق همانطور که از نامش پیداست تضمین آزادیهای سیاسی در شرایط بعد از سرنگونی جمهوری اسلامی است.
معمولا در فاصله سرنگونی حکومتها بقدرت انقلاب تا تعیین و استقرار نظام بعدی شرایطی ایجاد میشود که به آن دوره گذار میگویند. این شرایط ناپایدار است و این امکان وجود دارد که نیروهائی که از نظر دکترین و استراتژیک طرفدار انقلاب نبوده اند و از سر مصلحت بدنبال انقلاب کشیده شده اند تلاش کنند تحت نام نظم و قانون و جلوگیری از هرج و مرج و توجیهاتی نظیر آن از پیشرویهای بیشتر انقلاب برای تحقق اهداف انسانی و آزادیخواهانه و برابری طلبانه اش جلوگیری کنند. حتی بعید نیست که ارتجاع سرنگون شده در لباس دیگری دوباره فعال شود ودر صدد احیای نظم گذشته با اسم و ظاهر دیگری برآید. در این شرایط تضمین و تامین آزادیهای سیاسی و مدنی بسیار حیاتی است. آزادی زندانیان سیاسی و لغو و محو کردن مفهوم و مقوله زندان و زندانی سیاسی که معمولا تحت عنوان اقدام علیه امنیت ملی و اعتشاشگری و بهم زدن نظم عمومی و غیره توجیه میشود، ممنوعیت مجازات اعدام به هر دلیل و بهانه ای، انحلال نیروهای سرکوبگر، آزادی بی قید و شرط بیان و مطبوعات و تظاهرات و اعتصاب و غیره از جمله اقداماتی است که باید فورا بعد از سرنگونی جمهوری اسلامی عملی بشود. این آزادیها بویژه در شرایط دوره گذار تضمین میکند که توده مردم بتوانند نظام اتی را آگاهانه و آزادانه و در شرایط امن انتخاب کنند.
نکته مهم دیگر اینست که در روند انقلاب توده مردم در تشکلها، کمیته ها و انجمنها و شوراها و انواع تشکلهای صنفی و سیاسی و مبارزاتی سازمان یافته اند. این نوع تشکلها باید برسمیت شناخته بشوند و تثبیت و تقویت بشوند. تا آنجا که به حزب ما مربوط میشود ما خواهان امحای هر نوع دولت مافوق مردم و برقراری نظامی مبتنی بر مردم متشکل در شوراها یا تشکلهای نوع شورائی هستیم. این خواست در میثاق طرح نشده چون به نوع نظام آتی مربوط میشود و نه به شرایط تعیین این نظام. هدف میثاق اینست که شرایط مناسب برای تعیین نظام آتی بوسیله توده مردم را فراهم کند و از نظر ما در صورت تامین سیاسی مردم نظام شورائی مطلوب ما را انتخاب خواهند کرد.
انترناسیونال:چه تضمینی وجود دارد که مفاد این میثاق بعد از سرنگونی جمهوری اسلامی عملی شود؟
حمید تقوائی: مهمترین تضمین انتظار و توقع جامعه از همه احزاب و نیروهای سیاسی برای تامین این شرایط است. از این نقطه نظر میثاق یک حرکت دیپلماتیک و صرفا مربوط به رابطه احزاب با یکدیگر نیست، بلکه اقدامی سیاسی در جهت ارتقای مطالبات و آگاهی و تلقی توده مردم از آزادیهای سیاسی و مدنی نیز هست. و این جنبه مهمی است.
در دوره گذار تنها مرجع و نقطه اتکای احزاب و نیروهای سیاسی و چهره هائی که در دل انقلاب فعال بوده اندو مطرح شده اند قدرت خیابان است. دراین دوره نه دیپلماسی و مناسبات احزاب و دولتها از بالای سر مردم و نه قوانین و سنتهائی که انقلاب در هم کوبیده است و نه به طریق اولی روابط خونی و ارثی و اولیگارشی و غیره نمیتواند مردم را دور بزند و از فراز سر آنها نظام آتی را تعیین کند. توده مردم متشکل شده در دل انقلاب این اجازه را نخواهند داد واحزاب انقلابی نظیر حزب ما نیز در میدان اند تا نگذارند این اتفاق بیفتد. میثاق از هم اکنون به جامعه اعلام میکند حداقل انتظارش از احزاب مدعی طرفداری از آزادی و انقلاب چه باید باشد و چگونه باید سره را از ناسره جدا کند.
انترناسیونال:آیا اثر بخشی این میثاق به پاسخ احزاب دیگر گره خورده است؟ و اگر احزاب جوابی ندهند آیا این طرح بلااثر نخواهد شد؟
حمید تقوائی: طبعا ما همه تلاش خود را بکار میبریم تا احزاب هر چه بیشتری به این میثاق بپیوندند. اما توضیحی که در بالا دادم باید روشن کرده باشد که میثاق هدف سیاسی معینی هم در رابطه با آگاهگری اذهان عمومی دنبال میکند. ما تلاش میکنیم به گفتمان عمومی حول خواستها و مطالبات مشخصی که میثاق اعلام کرده است دامن بزنیم و امیدوارم احزاب و نیروهای سیاسی دیگر هم در این تلاش با ما همراه بشوند.
نکته دیگری که اینجا باید اشاره کنم اینست که طرف خطاب میثاق تنها احزاب نیستند. خواستهای میثاق مستقیما به دامنه فعالیت و برسمیت شناخته شدن همه تشکلها و چهره های فعال در انقلاب نیز مربوط میشود و امیدوارم تشکلها و چهره ها و فعالین از داخل و خارج کشور نیز به این میثاق بپیوندند.
انترناسیونال:جایگاه احزاب در آینده کشور بعد از جمهوری اسلامی را چگونه می بینید؟ آیا احزاب تعیین کننده آند یا مردم؟ یا هر دو؟ مشخصا چه نقشی برای حزب کمونیست کارگری قائل هستید؟
حمید تقوائی: بی تردید در روند انقلاب چه قبل و چه بعد از سرنگونی حکومت قدرت مردم تعیین کننده است اما در پیشروی و به ثمر رسیدن انقلاب، در تحقق آرمان آزادی و برابری و رفاه که هدف انقلاب جاری و همه انقلابات عصر ما است، نقش احزاب و نیروهای متشکل سیاسی برجسته میشود.
بویژه احزاب انقلابی، احزابی مثل حزب ما که انقلاب جزء مهمی از استراتژی و دکترین و تبلیغات و فعالیتهای آنها از بدو تشکیلشان بوده است، هم در روند سرنگونی حکومت و هم بخصوص در شکل دادن به نظام آتی نقش و تاثیر مهمی دارند. انقلاب از شرایط عینی سرچشمه میگیرد و نه از خواست و اراده احزاب ولی در زمینه سازی انقلاب، ترسیم افق انقلاب در برابر جامعه و نشان دادن ضرورت و مطلوبیت آن احزاب نقش مهمی دارند و این دقیقا نقشی است که حزب ما در رابطه با انقلاب جاری ایفا کرده است.
در یک سطح عمومی میتوان گفت سیاستها و عملکرد احزاب در روند انقلاب و در جهت سرنگونی حکومت، عامل مستقیم و زمینه ساز ثقل اجتماعی و جایگاه سیاسی آنها در دوره بعد از سرنگونی نیز هست. همانطور که اشاره کردم در انقلاب اتوریته مردم، و یا به استعاره میتوان گفت قدرت خیابان، تعیین کننده است و احزاب و نیروها و تشکلها و چهره های سیاسی اعتبار خود را از خیابان میگیرند. کسب این اعتبار به نوبه خود در گرو نماینگی کردن عمیق ترین نقد و اعتراض به وضعیت موجود و تامین صف اتحاد صفوف مردم انقلابی در مبارزه برای سرنگونی حکومت است. این شیوه و سیاستی است که حزب ما در قبال انقلاب جاری دنبال میکند.
متد و سیاست عمومی ما در دل این انقلاب تعمیق نقد و اعتراض مردم به حکومت و کل نظام موجود، ترسیم تصویر روشن و رادیکالی از شعار زن زندگی آزادی، متحد کردن صف هرچه گسترده تری از مردم ناراضی از وضعیت حاضر، که خود با تاکید بر خواستهای عمیق انسانی و جهانشمول توده مردم مبتنی است، و کنار زدن هر نوع مانع تراشی و ایستگاههای توقفی است که نیروهای راست، سازشکار و ضد انقلابی و یا “انقلابیون مصلحتی” بر سر راه پیشروی انقلاب ایجاد میکنند.
بعد از سرنگونی حکومت نیز مهمترین هدف ما تحقق آرمان و خواستهای انقلابی توده مردم است. ما خواهان کنار زدن هر نوع دولت مافوق مردم و دخالت مستقیم توده مردم در اداره جامعه هستیم.
در آخر باید یادآوریکنم که حزب ما چهار سال قبل سندی به عنوان منشور انقلاب و رهائی جامعه منتشرکرده است که بروشنی سیاست و جهت گیریو اهداف ما را در شرایط انقلابی حاضرو بعد از سرنگونی حکومت توضیح میدهد. انتشار میثاق اقدام معینی در جهت اهداف و اسنتراتژی ای است که در این سند اعلام شده است.
١٦ نوامبر ٢٠٢٢