عراق در خیزش و التهاب

انترناسیونال 837

متن گفتگوی تلویزیون کانال جدید با کاظم نیکخواه

حامد صدرا: درود و وقت بخیر خدمت شما بینندگان گرامی. از روز سه شنبه 9 مهرماه تظاهرات وسیعی در بغداد و سایر شهرها شروع شده که همچنان با قدرت بسیاری در حال ادامه و گسترش است. در مورد علل و زمینه های این تظاهرات با کاظم نیکخواه صحبت میکنم.

ابتدا در مورد کلیت موضوع صحبت کنیم. کشوری مثل عراق درگیر مسائل متعددی مثل بیکاری و فقر و هزاران مشکل اقتصادی و اجتماعی دیگر و یکه تازی باندهای اسلامی دیگر در آن است. آیا انتظار میرفت که اینچنین شاهد تظاهرات و اعتراض مردم در عراق باشیم؟

کاظم نیکخواه: با درود به شما. فکر کنم منظورتان اینست که کشوری که اینچنین مورد تعرض قرار گرفته و دچار جنگ و درگیری و رقابت دستجات قومی و اسلامی و تروریستی بوده است شاید انتظار نمیرفت که اینچنین در آن مردم دست به تظاهرات و اعتراض وسیع بزنند. این واقعیتی است که کسی فکر نمیکرد مردم عراق در وضعیتی باشند که بتوانند خودشان را متحد کنند و تظاهرات کنند و خواستهای روشنی را مطرح کنند. اما این اول بار نیست که تظاهراتهایی در این ابعاد در عراق صورت میگیرد. ما سال گذشته و سال قبلش شاهد تظاهراتهای بسیار وسیعی در شهرهای مختلف عراق بودیم. مردم در دفاع از معیشت، اعتراض به فقر و اعتراض به فساد در دستگاه دولتی و همچنین اعتراض به دستجات اسلامی و تروریست شعار میدادند “نه شیعی، نه سنی، حکومت سکولار” یا شعارهای مشابه این. الان هم از بغداد تا شهرهای جنوبی که زیر سیطره دستجات شیعی است تظاهرات جریان دارد. یعنی در بغداد، کربلا، نجف، ناصریه، حله، بصره، عماره و شهرهای دیگری تظاهرات و اعتراضات جریان دارد. مردم زندگی انسانی میخواهند و دارند اعتراض میکنند. این بهرحال واقعیتی است که مردم عراق بلند شده اند و تمکین نمیکنند به دستجات مسلحی که با در دست داشتن اسلحه زندگی شان را به گروگان گرفته اند.

حامد صدرا: در صحبتهایتان خیلی کوتاه اشاره کردید به علل اجتماعی این تظاهرات و اعتراضات. یک کم بیشتر توضیح دهید خواست اصلی تظاهر کنندگان  و یا خواستهای اصلی آنها در مورد چیست؟

کاظم نیکخواه: مردم به بیکاری اعتراض دارند. به نبود خدمات اجتماعی اعتراض دارند. برق مدام قطع میشود، گاز و آب هیچکدام روال عادی ای در آن جامعه ندارد. بعلاوه مردم به فقر و به فساد در دستگاه دولتی اعتراض دارند. اینها چند سال است که در عراق موضوع اعتراض مردم است. مردم به چشم خودشان دارند می بینند که در آن جامعه ثروت هست اما در چنگ یک مشت جریانات مسلح و مفتخور است. امروز عراق با وجود درگیر شدن در سالها جنگ و غیره ثروت کم ندارد. علیرغم وضغیت ویژه ای که دارد نفت دارد تولید میشود. منابع و معادن بسیاری دارد و در آمدهای زیادی تولید میشود. اما هیچکدام در اختیار مردم نیست. دستجات مسلحی هستند. هر کدام روی یک چاه نفت، یا منابع و معادن دیگری چنگ انداخته اند و دارند از آن پول بالا میکشند. و مردم در فقر فزاینده و نا امنی و بی تامینی بسر میبرند.

اما یک نکته دیگر که موضوع اعتراض مردم است و بسیار برجسته است و به موضوعات اول ربط دارد اعتراض به خود دستجات اسلامی و مسلح است. بویژه حشد الشعبی و دستجات مزدور جمهوری اسلامی و خود جمهوری اسلامی موضوع اعتراض مردم است و میگویند جمهوری اسلامی باید از عراق بیرون برود. اعتراضات هم همانطور که اشاره شد عمدتا در شهرها و مناطقی در جریان است که در دست جریانات شیعی و وابسته به جمهوری اسلامی است. حتی پرچم جمهوری اسلامی را مردم آتش زده اند و علیه جمهوری اسلامی شعار میدهد که باید از عراق بیرون برود.

حامد صدرا: اشاره کردید به جبهه های اسلامی تند رو. به این بپردازیم که در صورت ادامه این تظاهرات و اعتراضات جریانات سیاسی در عراق بویزه آن جریاناتی که با جمهوری اسلامی در ارتباط هستند در چه وضعیتی قرار خواهند گرفت؟

کاظم نیکخواه: ببینید مردم میخواهند از سیطره تمام این جریانات خود را خلاص کنند.  در نتیجه با این اعتراضت همه جریانات اسلامی وقومی زیر فشارند. حتی سیستانی و مقتدا صدر با اینکه با تظاهرات مردم اعلام همراهی کرده اند بدرجه ای موضوع اعتراض مردمند. الان شنیدم که جمهوری اسلامی یک عده پاسدارانش را در پوشش های دیگری به عراق راونه کرده که توان مقابله با اعتراضات را داشته باشد. پاسداران قرار است در کنار حشد الشعبی که الان بشدت منفور است با اعتراضات مقابله کنند. در این مدت تا کنون یعنی روز دوم و سوم تظاهرات دهها نفر کشته شده اند و صدها نفر زخمی شده اند. عادل المهدی نخست وزیر عراق و دولت او که وابسته به مجلس اعلای اسلامی عراق است و دست در دست همین جریانات اسلامی دارد نیزمورد اعتراض مردم است. و مردم میخواهند خودشان را از کل اینها خلاص کنند. یک نکته که در اعتراضات سال گذشته بسیار بر جسته بود و الان هم بدرجه ای شاهد هستیم اینست که مردم از این کشاکش ها و رقابتهای مذهبی و قومی و باندها جانشان به لبشان رسیده، از یکه تازی دستجات و میخواهند خودشان را از شر این ها خلاص کنند. و اینها را عقب برانند و یک جامعه سکولار داشته باشند که از اختلافات و رقابتهای مذهبی و قومی در آن خبری نباشد. این را بارها با شعارهایشان اعلام کرده اند. اینکه چقدر قادر خواهند شد این به این هدف برسند فقط به مردم عراق مربوط نیست. به کل مردم منطقه و اوضاع منطقه از جمله ایران بستگی دارد که ما چقدر میتوانیم جمهوری اسلامی را عقب برانیم یا سرنگون کنیم و چقدر اعتراضات مردم عراق مورد حمایت و پشتبیانی مردم در منطقه و دنیا قرار میگیرد. یک پیوند و همبستگی ای بین مبارزات مردم در منطقه ایجاد شده و وجود دارد که همه اینها با هم میتواند مسائل مردم را حل کند و مردم را به موفقیت برساند. و مسائل اساسی زندگی مردم را حل کند.

حامد صدرا: در مورد رهبری تظاهرات ها صحبت کنیم. احزاب سنتی و جریانات سنتی عراق نقش خاصی درا ین تظاهراتها ندارند. از طرف دیگر جریانات اسلامی هم همانطور که اشاره کردید قدرت سوار شدن بر موج اعتراضات را ندارند. چونکه خودشان موضوع اعتراض هستند. با توجه به همه اینها و بدون داشتن یک رهبری سیاسی آیا شانس پیروزی برای این اعتراضات و مبارزات وجود دارد؟

کاظم نیکخواه: ببینید ما در عراق  امروز شاهد یک پیشروی مردم هستیم که باید این را به حساب آورد. پیشروی ای که همانطور که شما در ابتدا اشاره کردید خیلی قابل انتظار نبود. مردم دارند یک ظرفیتهایی از خودشان نشان میدهد، یک روشن بینی و پیشرو بودنی که کسی فکر نمیکرد بتواند از میان آن جنگها و تروریسم و داعش و دود و آتش چنین روشن بینی جلو بیاید و اینچنین جنبش انسانی ای سربلند کند. میخواهم بگویم که جامعه عراق از آن تصویری که رسانه های بستر رسمی، رسانه های بورژوایی مثل بی بی سی و امثالهم میدهند بسیار جلوتر است. من امیدوارم که با توجه به اینکه در ایران هم ما شاهد یک جنبش و خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی هستیم، در کنار هم، با هم موازی با هم این جنبشها و خیزشها بتوانند شر جریانات ارتجاعی و قومی و اسلامی را از سر جامعه کم کنند و مردم به زندگی انسانی دست پیدا کنند. گفتم شعاری که مردم در سال گذشته میدادند این بود “نه سنی، نه شیعی، جامعه سکولار” یا حکومت سکولار. خود این شعار نشان میدهد که مردم در میان این رقابتهای قومی و مذهبی خود را با هیچکدام نمیدانند و میخواهند دست این جریانات را از جامعه کوتاه کنند. ممکن است این اعتراضات امروز به نتیجه نرسد اما واقعیت دارد نشان میدهد که جامعه جلو آمده، مردم عراق جلو آمده و همراه با مردم ایران و پشتیبانی مردم دیگر منطقه میتوانیم از شر این اوضاع خلاص شویم . در عراق خود دار و دوسته و دولت حاکم که از جریانات شیعی است و منفور است، جریانات قومی و اسلامی منفورند. زندگی مردم قربانی اینها شده و مردم بعد از سالها پایمال شدن زندگی وخواستهایشان صداشان بلند شده. نمیشود پیش بینی دقیقی کرد اما من امیدوارم که بشود در آینده نزدیکی هم در عراق و هم در ایران و کل منطقه شاهد جامعه ای باشیم که اینچنین شیرازه اش پاشیده نباشد، انسانی باشد قابل تحمل باشد. معیشت و آزادی و رفاه و شادی مردم تامین شود.

حامد صدرا: ممنون از شما که در این برنامه همراه ما بودید.