“همه باید برای اجرای برجام ۲ به صحنه بیایند.”
روحانی
“میخواهند برجام ۲و۳و۴ را به نخبگان ما بقبولانند. … معنای این حرف این است که جمهوری اسلامی از مسائل اساسی که به حکم اسلام و برجستگی های نظام جمهوری اسلامی به ان پایبند است صرف نظر کند.”
خامنه ای
این گفته ها نشانه شدت گرفتن اختلافات بین دو جناح حکومتی است. روحانی درادامه خط تعامل با آمریکا از لزوم اجرای برجام ۲ صحبت میکند و خامنه ای همچنان بر طبل ضد آمریکائی گری میکوبد. روحانی معتقد است نتیجه انتخابات اخیر نشاندهنده خواست مردم برای اجرای برجام ۲- “برنامه جامع اقدام مشترک ملی”- بوده است و منظورش از اقدام مشترک ملی توافق در میان جناحهای حکومتی برای ادامه سیاست تعامل و عادیسازی رابطه با غرب است. اما چنین توافقی امکان پذیر نیست. نگرانی و مشکل خامنه ای و جناح اصولگرا بر باد رفتن هویت اسلامی حکومت و نظام است. از نظر خامنه ای عادیسازی روابط با غرب به معنی صرفنظر کردن از مسائل اساسی است که جمهوری اسلامی “به حکم اسلام و برجستگی های نظام جمهوری اسلامی به آن پایبند است.” بیحقوقی مفرط زنان، سیستم قضائی قصاص مبتنی بر روابط و مناسبات خونی عشیرتی جوامع بدوی، محروم کردن جوانان از یک زندگی شاد و مدرن، آپارتاید جنسی، تجاوز شرعی بدختران خردسال تحت عنوان ازدواج شرعی، تحمیل فرهنگ جهل و خرافه و تحجر اسلامی برجامعه، و هزار و یک سیاست و قانون و حکم فوق ارتجاعی و ضد انسانی دیگر همه از جمله “برجستگی های جمهوری اسلامی” است و خامنه ای بدرست نگران آنست که عادیسازی رابطه با غرب این برجستگی ها را بر باد بدهد. البته منظور و هدف جناح روحانی – رفسنجانی از سیاست عادیسازی رابطه با غرب و برجام یک و دو از دست رفتن نظام اسلامی نیست بلکه برعکس حفظ نظام از طریق عادیسازی روابط با غرب است. این جناح نگران از دست رفتن نظام در اثر اوجگیری نارضائی ها و اعتراضات مردمی است که دیگر ولی فقیه و قصاص و آپارتاید جنسی و دیگر “برجستگی های اسلامی نظام” را نمیتوانند تحمل کنند.
هر دو جناح حق دارند نگران باشند. ریشه نگرانی و هراس هر دو در مورد آینده نظام متبوعشان رویگردانی جامعه از اسلامیت و گرایش و میل عمیق توده مردم به رهائی از شر حکومت و قوانین متحجر اسلامی است. این کشاکش و اختلاف نظر بین جناحهای حکومتی قابل حل نیست، برجام دومی در کار نخواهد بود، بر عکس این کشمکش هر روز شدید تر و قطبی تر خواهد شد. چرا که رویگردانی جامعه ایران از قوانین و مناسبات و فرهنگ و اخلاقیات پوسیده و عقب مانده اسلامی هر روز عمیق تر و گسترده تر خواهد شد. آنچه جمهوری اسلامی را تهدید میکند نه نزدیکی حکومت به غرب، بلکه نزدیک شدن هر چه بیشتر مردم به مدرنیسم و مدنیت قرن بیست و یکمی است.
٢٣ مارس ١٦