شهلا دانشفر: کارگران در هفته ای که گذشت

کارگران و دولت روحانی بعد از برجام

ایجاد مشوقه برای سرمایه گذاری های داخلی و خارجی سیاست اعلام شده دولت بعد از برجام است. یک محور اصلی این سیاست، تاکید بر اقتصاد مقاومتی خامنه ای و تشدید ریاضت اقتصادی بر کارگران و کل جامعه است. ابزار مهم پیشبرد این سیاست نیز وضع قوانین و آیین نامه های جدید برای بازگذاشتن بیشتر دست کارفرمایان و سرمایه داران در استثمار بیشتر کارگران و تشدید سرکوبهاست.

در برابر این اوضاع جنبش اعتراضی کارگری هر روز گسترده تر و در اشکال نوین و تعرضی تری جریان می یابد. این یک صف آرایی در مقابل رژیمی است که برای تامین مشوق های لازم برای سرمایه داران می خواهد چوب حراج به زندگی و معیشت کارگران بزند. در زیر جنبه های مهمی از این صف بندی ها را توضیح میدهم.

قانون “کارورزی” فارغ التحصیلان بدون حداقل تامین ها

یکی از قوانین جدید اجازه به کارفرمایان برای استخدام فارغ التحصیلان با مدرک کارشناسی ارشد  است که به مدت سه سال بدون هیچگونه بیمه و تامینات اجتماعی و سابقه کار صورت میگیرد:

– بند ۵ ماده ۱۵ لایحه برنامه ششم توسعه میگوید: “برای ترغیب کارفرمایان و کارآفرینان بخش خصوصی و تعاونی به جذب نیروی کار جوان، کارفرمایانی که طی برنامه ششم توسعه نسبت به جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی با مدرک حداقل کارشناسی به صورت کارورزی اقدام نمایند، از پرداخت سهم کارفرما و بیمه بیکاری برای مدت دو سال از تاریخ شروع به کار معاف می باشند.”

قبلا این دوره کارورزی سه ماه بود، اما اکنون بنا به بند پیشنهادی برنامه توسعه ششم زمان آن به سه سال افزایش می یابد. در این دو سال حتی اگر فرد “کارورز” لیسانس، فوق لیسانس و دکترا هم داشته باشد، قراردادی حتی به صورت موقت هم با او به امضا نمی رسد. او حتی نمیتواند مطالبه ای برای میزان دستمزدش داشته باشد، چون کارورز است. و کارفرما هر وقت نیز خواست میتواند او را اخراج کند، بدون اینکه مسئولیتی برعهده داشته باشد. این طرح در واقع، طرح بیگاری نیروی میلیونی جوان آماده به کار است. طرحی که حتی کانون عالی شوراهای اسلامی نیز نسبت به عواقب اجتماعی اش هشدار داده اند.

 ادامه سیاست قطع سوبسیدها تحت عنوان هدفمند کردن یارانه ها

برنامه توسعه ششم و تاکید بر اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی و از جمله  ادامه اجرای “طرح هدفمند کردن یارانه ها” (سیاست ریاضت اقتصادی جمهوری اسلامی) است. بنا بر این تصمیم در برابر چندرغاز یارانه از آغاز سال ٩٥، افزایش دوباره قیمتهای کالاهای حامل انرژی در دستور قرار دارد و نتیجه آن گرانی بیشتر و تعرضی وسیعتر به زندگی و معیشت کارگران و همه مردم خواهد بود. یارانه های هوشمند و هدفمند کردن یارانه ها سیاسی بود که از دوره احمدی نژاد در دستور کار جمهوری اسلامی قرار گرفت و هدف اصلی آن این بود که سوبسید کالاهای اساسی را قطع کنند. این سیاست همانگونه که انتظار میرفت با افزایش شدید قیمتها همراه بود و فشار شدیدتری را بر دوش کارگران و خانواده های محروم گذاشت. در عین حال حکومت اسلامی نتوانست به اهداف اقتصادی خود از این طرح دست یابد. اکنون علیرغم شکست طرح هدفمند کردن یارانه ها، حکومت در تلاش است آنرا ادامه دهد و مابقی سوبسید ها را نیز قطع کند.

٣- وحشت از اعتراضات کارگری و تعرضات جدید به کارگران 

اخیرا شاهد تعرضات جدیدی از سوی حکومت اسلامی در قبال جنبش پر از تحرک کارگری هستیم. علتش نیز هراس از گسترده تر شدن دامنه اعتراضات کارگری و اساسا تحول کیفی این مبارزات است. محاکمه ۹ نفر از کارگران معدن آهن بافق در روز ۲۷ بهمن که مرحله دومش در همین هفته برگزار شد و تصمیم نهایی بازهم به یکماه دیگر موکول شد، دستگیری ٢٨ کارگر در جریان اعتراضات اخیر کارگران خاتون آباد که آخرین گروه آن در همین هفته آزاد شدند، دستگیری ده نفر در عسلویه و ١٢ نفر از کارگران سیمان درود در ماه گذشته که بعد از چند روز آزاد شدند، مانور ضد “اغتشاشات کارگری” در کلاله استان گلستان، بخشنامه دادگستری خوزستان مبنی بر منع اعتصاب در منطقه ویژه پتروشیمی بندر امام، قتل کارگر معترض در جریان اعتراضات جوانان جویای کار در شهرویی و تهدید کارگران صنایع فولاد اهواز اخراجی برای پس گرفتن شکایتنامه هایشان را میتوان برشمرد. این تعرضات را کارگران با اعتراضات گسترده تر خود پاسخ میدهند. از جمله فشار اعتراضات گسترده و همزمان کارگران در عسلویه، پتروشیمی ها و موسسات وابسته به نفت وزارت نفت را ناگزیر کرد که طی بخشنامه ای خواستار پرداخت تمامی معوقات مزدی این کارگران تا ٥ اسفند ماه شود. کارگران با اعتراضات گسترده شان، با اعتراضات طولانی مدت و با اولتیمتوم دادن هایشان و بطور مثال با اعلام اینکه اگر جوابمان را ندهید با خانواده هایمان به خیابان خواهیم آمد، در مقابل تعرضات حکومت ایستاده اند.

اعتراضات گسترده کارگری در هفته ای که گذشت

هفته گذشته  شاهد اعتراضات و مبارزات متعددی از جانب کارگران بودیم.در طول یک هفته بیش از ده مورد اعتصاب و اعتراض و تجمع صورت گرفت. از نمونه های برجسته این اعتراضات راهپیمایی کارگران نیشکر هفت تپه در وسط شهر، تاکید کارگران عسلویه بر بخشنامه وزارت نفت و پرداخت همه طلبها قبل از ٥ اسفند و ادامه اعتراضات ١٥٠٠ کارگر ایران صدرا است. موضوع اصلی اعتراضات کارگران در هفته گذشته خواست پرداخت دستمزدهای معوقه و علیه بیکارسازیها بود. و گستردگی این اعتراضات تاثیر بسیاری بر فضای شهرها گذاشته است. همچنین با نزدیک شدن به روزهای آخر سال و موعد اعلام میزان حداقل دستمزدها، جنب و جوش اعتراضی بر سر خواست افزایش دستمزدها نیز بیشتر شده است. کارگران خواستار افزایش دستمزدها به رقمی بالای خط فقر هستند و هفت تشکل کارگری طی بیانیه ای مشترک خواستار افزایش با اعلام خواست حداقل دستمزد سه میلیون و پانصد هزار پرچم این مبارزه را برافراشتند. جمع هایی از کارگران در کارگران پروژه های پارس جنوبی، پتروشیمی های منطقۀ ماهشهر و بندر امام، و فعالین از کارگران جنوب و کارگران محور تهران- کرج نیز طی بیانیه ای حمایت خود را از این خواست اعلام کرده اند. این جنبشی است که ابعاد اجتماعی دارد و قبلا معلمان نیز خواست افزایش حقوقها بالاتر از خط فقر را اعلام کرده بودند و یک خواست مهم پرستاران که در این هفته همایشی نیز داشتند همین موضوع است. باید وسیعا به جنبش افزایش دستمزد بالاتر از خط فقر و خواست حداقل دستمزد سه میلیون و پانصد هزار پیوست. بعلاوه نکات مورد تاکید دیگر در اعتراضات کارگران، شرکت فعالتر خانواده های کارگری، اتکا این مبارزات به مجامع عمومی کارگری به عنوان مکانی برای تشکلیابی و حفظ اتحاد کارگران و سازمانیابی کارگران در مدیای اجتماعی بعنوان مکانی برای گسترش سراسری تر اعتراضات است.