گفتگو با شهلا دانشفر در تلویزیون کانال جدید
سیما بهاری: کنگره دهم حزب کمونیست کارگری ایران در ماه مارس برگزار شد. یکی از قرارهای این کنگره، حمایت و تقویت شبکه همبستگی کارگری خاورمیانه و شمال افریقا بود. متن قرار میگوید:
“با توجه به اینکه همبستگی بین المللی کارگری یک امر مهم و حیاتی است و با توجه به اینکه منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به یکی از کانونهای جنگ ها و جنایات و تفرقه افکنی های ملی و قومی توسط نیروهای اسلامی و دولتهای سرمایه داری تبدیل شده، کنگره از تشکیل شبکه همبستگی کارگری خاورمیانه و شمال آفریقا استقبال میکند و مورد حمایت قرار میدهد. کنگره از رهبری منتخب حزب میخواهد در تقویت و گسترش این نهاد بطور جدی تلاش کند.”
شهلا دانشفر قبل از هر چیز مختصری در مورد چگونگی تشکیل شبکه همبستگی کارگری خاورمیانه و شمال آفریقا، و اینکه فکر تشکیل آن چگونه شکل گرفت، توضیح دهید؟
شهلا دانشفر: شبکه همبستگی کارگری خاورمیانه و شمال آفریقا در کنفرانسی تحت عنوان “کارگران و انقلاب در خاورمیانه” که در ٦ سپتامبر ٢٠١٤ به فراخوان کمیته همبستگی بین المللی کارگری ایران در استکهلم سوئد برگزار شده بود، اعلام موجودیت کرد. و این کار در نوع خود اقدامی جدید و ارزشمند در جنبش کارگری ایران و منطقه بود. در این کنفرانس فعالین کارگری از کشورهای مصر، تونس، عراق و ایران بعنوان سخنران شرکت داشتند.
نکته قابل توجه بحث بر سر ایجاد این شبکه در آن کنفرانس تاکید بر ایجاد یک پیوند ادامه کار میان فعالین کارگری و اکتیویست های چپ و رادیکال در منطقه بود که با طرح ایجاد “شبکه همبستگی کارگری در سطح خاورمیانه و شمال آفریقا” استارت آن زده شد و بعد از بحث و اظهار نظر خوشبختانه مورد تایید و تصویب شرکت کنندگان قرار گرفت.
ایده انجام این کار در واقع بدنبال انقلابات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا جلو آمد. بحث ما این بود که این انقلابات یکی از مهمترین تحولات تاریخ معاصر است که به میزان زیادی چهره سیاسی منطقه و دنیا را متحول کرده است. و این انقلابات در واقع بدنبال خیزش انقلابی مردم در ایران در سال ٨٨ شکل گرفت و متقابلا تاثیرات عمیقی بر شرایط سیاسی ایران گذاشت.
خصوصا در انقلابات تونس و مصر به میدان آمدن کارگران وشکل گیری اعتصابات کارگری در سرنگونی دیکتاتوری مبارک زینالعابدین بن علی نقش مهمی داشت. در ایران هم جنبش اعتراضی کارگری یک عرصه دائمی اعتراض علیه رژیم اسلامی است که با توجه به موقعیتی که دارد وزن سنگینی در سیر تحولات سیاسی ایران دارد. و تاکید مهم اینجاست که محور اصلی و بنیادی این انقلابات و فضای انفجاری حاکم بر مبارزات مردم در ایران ، اعتراض علیه فقر، محرومیت و سرکوبی است که در نظام سرمایه داری ریشه دارد . به عبارت روشنتر خواستهای جهانشمول و مشترکی نظیر نان، آزادی، برابری و حرمت انسانی مبارزات کارگران و مردم در کل این منطقه را به هم پیوند میدهد. بعلاوه مشخصا در مصر و تونس دیدیم که مردم در برابر جریانات اسلامی چون اخوان المسلمین و النهضه ایستادند و آنها را کنار زدند. همین امروز نیز جنبش های چپ، سکولارو رادیکال و برابری طلبانه مردم در این منطقه فاکتور مهمی برای عقب زدن جریانات ارتجاعی اسلامی هستند.
و ما با توجه به مجموعه این شرایط بیش از هر وقت به لزوم ایجاد یک همبستگی ادامه کار و سازمان یافته و نقشه مند در اعتراضات مردم در عرصه های مختلف نبردشان در سطح تاکید داشتیم. و این چنین بود که ایده شبکه همبستگی کارگری شکل گرفت.
سیما بهاری: شبکه همبستگی چه ساختاری دارد و تا کنون تا چه حد توانسته است، گسترش یابد؟
شهلا دانشفر: شبکه همبستگی خاورمیانه و شمال آفریقا، اساسا از فعالین چپ و کارگری در منطقه شکل گرفته است و تلاش ما گسترش این روابط در کل منطقه است. سازمان پیچیده ای ندارد. هر کس که علاقمند به فعالیت در این عرصه است، میتواند عضو آن باشد و در جلسات روتین شبکه که در حال حاضر دو ماه یکبار تعریف شده است، شرکت کند و وظیفه به عهده بگیرد. این شبکه یک جمع اجرایی دارد و من هم هماهنگ کننده آن هستم. این جمع مشتمل هستند از دوستان هدا کامل از مصر، حاتم لاوینی از تونس، محمد هاکش از مراکش، سمیر نوری و عصام شکری از عراق، کاظم نیکخواه و من از ایران.
طی مدتی که این شبکه شکل گرفته است، در نتیجه حمایت هایی که ما از کارگران زندانی در مصر، تونس و مراکش داشته ایم و به درجه ای که توانسته ایم اخبار مبارزات کارگران در این کشورها را انعکاس دهیم، ارتباطاتمان نیز گسترش یافته است و سرنخ های ارتباطی خوبی با فعالین و اکتیوست های کارگری چپ در این منطقه پیدا کرده ایم. خصوصا بیانیه های این شبکه، صدای چپ و رادیکال درمنطقه را نمایندگی میکند و با علاقه مندی دنبال میشود. یک تلاش ما گستردش دامنه این شبکه و جذب اعضای جدید به آنست.
در جوار روابط این شبکه دو سال پیش ما به مناسبت هشت مارس روز جهانی زن، بیانیه ای تحت عنوان زنان و اسلام سیاسی دادیم که فعالینی از مصر و تونس و افغانسان و ترکیه آنرا امضا کردند. این خود دریچه دیگری برای گسترش روابط ما در منطقه گشود. از جمله تماسهای ما با فعالین کارگری چپ و رادیکال در این منطقه چشم انداز شکل گیری یک شبکه همبستگی در عرصه زنان علیه اسلامی سیاسی در خاورمیانه را نیز مقابل ما باز کرده است.
سیما بهاری: اهمیت و جایگاه این شبکه به لحاظ سیاسی چیست؟
شهلا دانشفر: نگاهی به اوضاع سیاسی ایران و تحولات خاورمیانه و کشورهای شمال آفریقا در همین دو سه سال اخیر به روشنی به این سوال و اهمیت شکل گیری چنین همبستگی ای در سطح مبارزات کارگران و مردم این کشورها پاسخ روشن میدهد. سخن از یک خاورمیانه نو است. از یکطرف انقلابات در خاورمیانه و شمال افریقا علیرغم اینکه به تمام اهداف خود نرسیده، منشاء تحولات امید بخشی در جهان بود. تحولاتی که الهام بخش جنبشی است که خود را ٩٩ درصدی ها میخواند و در برابر توحش سرمایه داری به بن بست رسیده جهان امروز قرار دارد. از سوی دیگر نبود افق کارگری و سوسیالیستی و تعریف شده در مقابل خود این انقلابات کمبودهای جدی ای را نشان داد که هم بسیار مهم است و هم بنظر من با تلاش رهبران رادیکال کارگری و درس گیری از تجربیات جهانی کارگران قابل برطرف کردن است. بر متن چنین شرایطی بیش از هر وقت نیاز به یک پیوند فعال میان کارگران این منطقه و همبستگی بین المللی کارگری و خصوصا در سطح منطقه خاورمیانه خودرا نشان میدهد.
بنابراین همانطور که در قرار کنگره دهم حزب کمونیست کارگری ایران در ضرورت حمایت از شبکه همبستگی کارگری خاورمیانیه و شمال آفریقا آمده است و شما در ابتدای برنامه آنرا خواندید و عین آن نیز در کنگره حزب کمونیست کارگری چپ عراق نیز به تصویب رسید ، با توجه به اینکه منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به یکی از کانونهای جنگ ها و جنایات و تفرقه افکنی های ملی و قومی توسط نیروهای اسلامی و دولتهای سرمایه داری تبدیل شده است، وجود چنین شبکه ای میتواند گامی هرچند کوچک برای تقویت مبارزات کارگری در این منطقه به عنوان یک فاکتور مهم در تقابل با این وضعیت باشد. وضعیتی که بطور واقعی محصول مستقیم سیاست های ارتجاعی دولت آمریکا و اشغال عراق از طریق تهاجم وحشیانه و ضدانسانی به این کشور، و بر این زمینه سیاستها و عملکرد دولت های ارتجاعی عراق و عربستان و جمهوری اسلامی و ترکیه و جریانات اسلامی در منطقه است. خصوصا به میدان آمدن جک و جانورهایی چون داعش و جمهوری اسلامی و.. در این منطقه اوج انحطاط سرمایه داری امروز را به نمایش میگذارد.
از نظر ما اوضاع خاورمیانه تنها با دخالت فعال نیروهای چپ و انقلابی و سکولار و بسیج و بمیدان آمدن کارگران و توده مردم انقلابی میتواند چشم انداز روشنی داشته باشد. انقلابات خاورمیانه و شمال افریقا گرچه به فرجام نهائی نرسیدند ولی قدرت توده مردم را در مقابله با دولتهای ارتجاعی و نیروهای اسلامی نظیر اخوان المسلمین به نمایش گذلشتند. راه واقعی به شکست کشیدن داعش و جک و جانوران اسلامی در منطقه و برون رفت از بحران جاری در خاورمیانه، بمیدان آمدن توده مردم با پرچم انسانی است. وجود چنین تشکلها و شبکه هایی از نوع شبکه همبستگی کارگری، گامهایی در راستای تقویت این مبارزات است.
سیما بهاری: شبکه همبستگی کارگران خاورمیانه و شمال آفریقا چه اهداف و سیاستهایی را دنبال میکند؟
شهلا دانشفر: با توجه به جایگاه سیاسی شبکه همبستگی که در سوال قبلی پاسخ دادم، یک هدف مهم این شبکه زدن استارت یک همبستگی کارگری ادامه کار در سطح خاورمیانه و شمال آفریقا است و به نظر من این هدف در این مقطع از تحولات خاورمیانه اهمیت سیاسی فوری دارد. هدف ما ایجاد شبکه ای از فعالین چپ، رایکال و کارگری در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقاست. هدف ما انعکاس صدای اعتراض آزادی خواهانه کارگران و مردم در این منطقه است. هدف ما نشان دادن وجود پیوند نزدیکی بین خواستها و مبارزات ما کارگران و مردم در ایران، در مصر، در تونس، در عراق، در ترکیه و در کشورهای مختلف خاورمیانه است.. ما میکوشیم که صف بندی های ارتجاع منطقه و بن بست سرمایه داری جهانی را نشان دهیم و بگوییم که جنبش های آزادیخواهانه ما مردم با خواستهای رادیکال، انسانی پاسخ ارتجاع اسلامی و از گور برخاسته است و در همین راستا بر بیشترین همبستگی کارگری در سطح منطقه و در سطح جهان تاکید داریم. کنفرانس ٦ سپتامبر تنها یک قدم در جهت جلو بردن این گفتمان مهم در جنبش کارگری در سطح منطقه و جهان بود.
شبکه همبستگی کارگری در خاورمیانه و شمال افریقا دفاع فعالانه از حق بی قید و شرط تشکل و تجمع و اعتصاب و آزادی بیان و عقیده به عنوان یک محور مهم فعالیتهایش ” دفاع میکند و هر کجا که این حقوق نقض شود، در حد توان در برابرش عکس العمل نشان میدهد. شبکه “همبستگی کارگران در خاورمیانه و شمال آفریقا ” بر هم سرنوشتی کارگران در سراسر جهان تاکید دارد و از مبارزات کارگری در هر گوشه جهان حمایت و پشتیبانی میکند. و تلاش دارد این گفتمان ها را وسعت دهد.