روز پنجشنبه ۱۱ اوت ۲۰۱۶ روستاهای اطراف شهرک “سیده کان”، بنامهای، “بیرکمه، به رین، به راویان” و چهار روستای دیگر نوار مرزی در داخل کردستان عراق توسط نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی توپ باران شدند. خوشبختانه آسیب جانی به مردم وارد نشد اما تمامی مردم این هفت روستا که جمعیت آنها بیش از پانصد نفر میباشند همگی همراه با دامهایشان آواره و سرگردان شده و خانه و کاشانه خود را رها کردند. بنا به آخرین خبرها در حال حاضر مردم این روستاها با نگرانی و احساس ترس و نا امنی به محل سکونت خود بازگشته اند. پیشتر و بعد از حضور نیروهای مسلح حزب دمکرات کردستان ایران و وقوع چندین درگیری بین آنان با نیروهای سپاه پاسداران، جمهوری اسلامی، علاوه بر توپ باران نواحی مرزی در داخل خاک کردستان عراق، مقامات نظامی جمهوری اسلامی حکومت اقلیم را تهدید به اقدامات تندتر و بیشتری بخاطر حضور نیروهای مسلح حزب دمکرات کردستان ایران در مناطق مرزی کرده بود.
در همین رابطه روز ۱۴ اوت هیئتی ۵ نفره از سوی حکومت اقلیم کردستان عراق برای دیدار با مقامات حکومت اسلامی به تهران رفت. ظاهرا هدف از این دیدار پیرامون توپ باران مناطق مرزی در داخل خاک اقلیم کردستان بوده است که بنا به گفته کاربدستان جمهوری اسلامی این توپ بارانها برای کوبیدن مواضع حزب دمکرات کردستان ایران در نوار مرزی صورت گرفته است. اما هیئت دو طرف علاوه بر گفتگو پیرامون به اصطلاح امنیت در نوار مرزی، به گفتگو در مورد تحکیم رابطه اقتصادی و تجاری بین طرفین نیز پرداخته اند.
توپ باران روستاهای کردستان عراق در نوار مرزی بعد از آن صورت گرفت که یک هفته قبل از ملاقات دو هیئت جمهوری اسلامی و حکومت اقلیم کردستان، برهم صالح نماینده اتحادیه میهنی کردستان عراق که رابطه بسیار نزدیکی با جمهوری اسلامی دارد و از سیاستهای رژیم در منطقه حمایت میکند به تهران سفر کرده بود. حضور نیروهای مسلح حزب دمکرات کردستان ایران که اکنون مورد حمایت مسعود بارزانی قرار دارند خوشایند اتحادیه میهنی نیست. استقرارنیروهای مسلح حزب دمکرات کردستان ایران با همکاری مسعود بارزانی در این مناطق، اتحادیه میهنی را بر آن داشت که در اوج وقاحت و بیشرمی در مقابل توپ باران مردم این مناطق نه تنها بیخیال باشد بلکه در تسویه حساب با حزب دمکرات مسعود بارزانی برای به اصطلاح کوبیدن مواصع نیروهای حزب دمکرات کردستان ایران در نوار مرزی به مقامات جمهوری اسلامی چراغ سبز هم نشان دهد.
اما این کل صورت مسئله نیست. واقعیت مسئله این است که نه آمریکا و نه روسیه نفوذی همچون دوران جنگ سرد در میان دولتهای منطقه خاورمیانه ندارند. بر بستر این شرایط جمهوری اسلامی و دولت عربستان مدتها است که در تقابل با هم صف آرایی کرده اند. دخالتهای جمهوری اسلامی در یمن، سوریه، عراق، لبنان و اقلیم کردستان برای عربستان هیچگاه خوشایند نبوده است. هر یک مدام در صدد تنظیم توازن با احزاب و دولتها و یا برتری یکی بر دیگری در تلاش هستند. در صفبندی دولتهای منطقه، دو حزب اصلی حکومت اقلیم کردستان هر یک در دو سوی این صفبندی قرار گرفته اند. اتحادیه میهنی در قطب جمهوری اسلامی و حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی در قطب عربستان جای گرفته اند. از سوی دیگر با توجه به روند این تحولات و رقابتهای دیرینه حزب دمکرات کردستان عراق با پ ک ک که از سوی جمهوری اسلامی حمایت میشود، از سال ۲۰۱۵ به این سو حزب دمکرات مسعود بارزانی این امکان را برای حزب دمکرات کردستان ایران فراهم کرد که برای ایجاد بالانس در رقابتهای منطقه ای، موی دماغ جمهوری اسلامی شود و تا حدودی پ ک ک را از برخی نواحی خارج سازد. طی هفته های اخیر نیز برگ سوخته دیگری چون سازمان مجاهدین خلق را میخواهند در این صف آرایی مطرح کنند.
با توجه به سیر این تحولات و رویدادها، حزب دمکرات کردستان ایران و دیگر احزاب قومی مسلح اپوزیسیون جمهوری اسلامی که در کردستان عراق مقراتی دارند، در گردونه این رقابتها به احزابی در دست هر یک از دول منطقه تبدیل شده اند. تا کنون چندین جلسه بین احزاب مسلح اپوزسیون جمهوری اسلامی برای ایجاد جبهه ای واحد برگزار شده است که حزب دمکرات کردستان عراق از آنان حمایت میکند.
برخلاف آنچه که بعضی ها فکر میکنند گویا حزب دمکرات کردستان ایران به ایفای نقش فعال در رابطه با “جنبش کردستان” مبارزه مسلحانه را از سر گرفته است باید گفت که نه تحرک نظامی حزب دمکرات و نه ایجاد جبهه احزاب مسلح در قبال این تحولات، هیچگونه ربطی به مبارزات امروز مردم در شهرهای کردستان ندارد. فیگور تحرک نظامی حزب دمکرات حتی در قالب حضور نظامی سنتی و تاریخی این حزب هم نمی گنجد. بیش از بیست سال انفعال نظامی این احزاب و سازمانها بویژه در مقاطعی که مردم شهرهای کردستان طی دو دهه اخیر مبارزات و اعتراضات اجتماعی و چشمگیری از خود نشان داده اند، بجز باد زدن قومیگری در حاشیه جامعه کردستان، هیچگاه آنان حتی کوچکترین جنب جوشی در مواضعشان در دفاع از این حرکتها را در درون همان اردوگاه ها از خود بروز نداده اند. اینکه طی یکسال اخیر به تکاپو افتاده اند همانطور که اشاره شد بعلت قرار گرفتنشان در صفبندیهای کنونی میان دولتهای منطقه است. هر دو شاخه حزب دمکرات و دیگر سازمانهای قومی مسلح در کردستان عراق، طی دو دهه اخیر تلاشهای زیادی کردند که بر بستر حمله نظامی آمریکا به ایران دستشان بجایی بند شود اما روند اوضاع و شرایط این امکان را برایشان فراهم نکرد. اکنون و بعد از انقلابات منطقه خاورمیانه به این سو که توسط دولتهای سرکوبگر و احزاب و نیروهای باند سیاهی و اسلامی به خاک و خون کشیده شد، بر بستر اوضاع و شرایط جدیدی که در رقابت بین دولتهای منطقه بویژه با محوریت عربستان و جمهوری اسلامی بوجود آمده است این احزاب هم تلاش میکنند شانس خود را بیازمایند.
اما در آنسوی این تصویر و خارج از معادلات، رقابت و بده و بستان در میان بالایی ها، جنبشهای اعتراضی، اجتماعی، کارگری، رادیکال و چپ بدون وقفه در جامعه کردستان ایران و در پیوند با مبارزات سراسری در ایران مدام در جریان بوده است که افق و چشم انداز امید بخش، روشن و متفاوتی از آنچه که این احزاب در در شکافهای منطقه بدنبالش هستند را بما نشان میدهد.
اعتراضات هر روزه کارگری، طرح خواست و مطالبات برحق آزادیخواهانه و برابری طلبانه، حضور چشمگیر اعتراضات معلمان، زنان، بازنشستگان و بسیاری دیگر از فعالیتهای اجتماعی نهادهای مدنی در شهرهای کردستان، افق و اهداف دیگری در مغایرت با افق و اهداف احزاب اپوزسیون مسلح را به جامعه نوید میدهند. این جنبشها و بویژه فعالین و رهبران روشن بین عرصه های مختلف اجتماعی بایستی کاملا هوشیار باشند که سناریوهای احزاب مسلح اپوزسیون کرد بر بستر شکافهای منطقه ای، نه تنها در جهت خواست و آرزوهای این جنبشها قرار ندارد بلکه برعکس حضور آنان و بحساب آمدنشان توسط دولتهای مرتجع منطقه میتواند به زیان جنبشهای رادیکال اجتماعی باشد. تنها فاکتوری که میتواند این معادله را خنثی کند این است که جنبشهای رادیکال اجتماعی و مدنی در کردستان و در سطح سراسری ضمن اشراف داشتن بر سیر رویدادها و شناخت از روند اوضاع و نیروهای دخیل در آن، صفوف خود را متحد، متشکل و سازمانیافته تر کرده و در تقابل با سناریوهای مشترک و مخرب آنان به میدان بیاورند. با اتکا به روشن بینی و دست در دست هم گذاشتن جنبشهای رادیکال اجتماعی، میتوان میدان مانور این جریانات را سد کرد و طرح هایشان را خنثی ساخت.
۱۸ اوت ۲۰۱۶