حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
میزگزد محمد آسنگران و نسان نودینیان:
محمد آسنگران: می‌خواهیم در مورد مساله‌ای صحبت کنیم که به نظر من میلیون‌ها نفر از مردم ایران از آن ناراحت هستند، یعنی موضوع سبد کالاها که دولت روحانی با صدور یک بیانیه، اعلام کرده که چه کسانی شامل این سبد کالا میشوند و یا نمیشوند، به نظر من موضوعی است که به هر انسانی که در ایران زندگی می‌کند، ربط پیدا می‌کند و این مساله محدود به قشر، طبقه و یا منطقه خاصی نمی‌شود، بلکه تمام مردم ایران با این مساله درگیر هستند. نسان نودینیان خوش آمددید به این گفتگو و بحث. دولت اعلام کرده که سبد کالا به کسانی تعلق می‌گیرد که کمتر از پانصد هزار تومان در ماه درآمد داشته باشند، آیا واقعا این طور است؟ آیا آنهایی که کمتر از پانصد هزار تومان درآمد داشته باشند شامل این سبد کالا میشوند؟
نسان نودینیان: در یکی از سایت‌ها نوشته بودند که احمدی نژاد هم سبد کالا دریافت می‌کند، منظورم این است که جواب طنز آمیزی به این سوال داده بودند. سیاستی که در پیش گرفتند برای اینکه مساله افزایش دستمزدها را از مضمون اصلی آن خارج کنند. از تحقق حقوق ۲میلیون تومانی برای کارگران که هنوز این مبلغ در زیر خط فقر قرار دارد، جلوگیری کنند. و موضوع سبد کالاها را پیش کشیدند. با اجرایی کردن سبد کالاها ایستگاه هایی در سطح شهر‌ها گذشته بودند که کالاها را پخش میکردند یکی از بازتابهای این امر این است که قبل از هرچیزی بیشتر از ۱۱ میلیون و نیم نفر از کارگران مزد بگیر جامعه از دریافت این کالاها محروم شدند.
محمد آسنگران: چرا؟
نسان نودینیان: به چند دلیل اول اینکه؛ این کالاها شامل کارگرانی میشود که قراردادی هستند و بیمه پرداخت میکنند، ما می‌دانیم در ایران نیمی از کارگران شاغل قراردادی نیستند که این موضوع را نماینده مجلس در تریبون مجلس حکومت اعلام کرده است، دوم تحت پوشش بیمه نیستند و دیگر اینکه آنهایی که قراردادشان بر حسب “قانون کار” می‌باشد، به نسبت جمعیت میلیونی کارگران مزدی کم هستند. پس در نتیجه بسیاری از کارگران فصلی از این گردونه خارج میشوند، میلیون‌ها نفر از کارگران پروژه‌ای به همین صورت محروم شده اند و پرستاران معلم‌ها و اقشار دیگر جامعه را به خاطر این محدودیت‌ها از دریافت این کالاها محروم شدند. دریافت سبد کالا سیاستی بود که بعد از قیام ۱۳۵۷ به دلیل وضعیت معیشتی که پیش آمد تحت عنوان کوپن یا بن کالا اجرا شد. در دوره رفسنجانی به تدریج کمرنگ شد، برنامه های اقتصادی دو دوره رفسنجانی ریاضت کشی افتصادی را به طبقه کارگر تحمیل کرد. فقر و بیکاری بیشتر شد. با اتخاذ خصوصی سازی شرکت و کارخانه ها و امکانات اجتماعی زندگی و معیشت توده میلیونی از مزدبگیران جامعه از دسترسی به امکانات رفاهی و بهداشت و تامین معیشت مکفی در معرض خطر جدی قرار گرفت. با وجود این همه از ریاضت کشی اقتصادی نتوانستند بن کالاها را حذف کنند. در دولت احمدی نژاد سیاست پرداخت نقدی یارانه که آنرا “هدفمند کردن یارنه” ها میگفتند اجرا شد. بن کالاها به پرداخت نقدی یادانه ها(مبلغی کمتر از پنچاه هزارتومان) پرداخت شد. د عوض هزینه های برق وآب و دارو بشکل بی سابقه ای بالا رفت. مواد خوراکی و مایحتاج روزانه گران و چند برابر “یارانه” های نقدی شد. در دولت یازدهم حسن روحانی سیاست سبد کالا اجرا شد که به نوعی جای پرداخت نقدی یاران‌ها را گرفته است. هر چند هنوز “یارانه” را پرداخت میکنند. هم اینکه امسال مساله افزایش دستمزدها از هر سالی جدی‌تر است و خود جامعه کارگری خواهان حقوق یک میلیون و نیم تا ۲ میلیون تومان بودند، میخواهند آن را تکه تکه کرده و از بین ببرند خود این مساله یک تصویر عمومی‌تر است که وجود دارد اما اینکه قشر وسیع و میلیونی از جامعه احتیاج دارند که این سبد کالای به سر سفر آنها بیاید نکته ای قابل تامل و جدی است. به نظر من کارکنان . مزدبگیران جامعه باید خواهان دریافت نقدی یارانه ها و سبد کالاها باشند.
محمد آسنگران: طبق آمار رسمی دولت حدود ۱۵ میلیون کارگر و پرستار معلم هستند. اگر این ۱۵ میلیون با خانوادهایشان حساب شوند، چیزی در حدود ۴۰ میلیون جمعیت ایران را تشکیل میدهند، با توجه به این جمعیت که ذکر کردیم و با توجه به بیانیه رسمی دولت چند میلیون از مردم ایران شامل این سبدهای کالای میشوند؟
نسان نودینیان: چیزی در حدود ۳ میلیون و نیم شامل این سبدهای کالای میشوند که این افراد کسانی هستند که زیر پوشش بیمه های اجتماعی هستند و قرارداد دارند.
محمد آسنگران: یعنی کارگران قراردادی، فصلی، پیمانی، کارگران کوره پز خانه‌ها شامل این قانون نمیشوند؟
نسان نودینیان: نه هیچکدام از اینها شامل این قانون نمیشوند، چون شامل قراردادهای کاری نیستند در نتیجه این مساله ای است که نارضایتی وسیع را بوجود آورده است که حتا در بین خود کارگرانی که قراردادی هستند تجمعات بزرگی صورت گرفته در مقابل ارگانهای حکومتی نسبت به نحوه پخش این کالاها.
محمد آسنگران: اصلا خود دولت بر اساس چه چیزی این سیاست را پیش کشیده است؟
نسان نودینیان: به این دلیل که اعلام کردند که ما نقدینگی کافی برای پرداخت یارانه‌ها نداریم، به این شکل میخواهند جای خالی یارانه ها را پر کنند.
محمد آسنگران: تفاوت سبد کالا با یارانه نقدی در چیست؟
نسان نودینیان: تفاوت در این است که اولا تعداد وسیعی از گیرنده‌های یارانه ها را حذف کردند که در دوره احمدی نژاد همه آنها یارانه دریافت میکردند. که البته در همان دوره هم در ماه‌هایی این پرداخت‌ها نوسان داشت اما حالا میخواهند این پرداخت‌های نقدی را آرام آرام حذف کنند و پخش سبد کالا در واقع نشان روشن فشار اقتصادی و یا فقر وسیع در جامعه است، در نتیجه فکر میکنند با دادن این سبد کالا میتوانند اوضاع نارضایتی مردم را آرام کنند.
محمد آسنگران: خوب سوال اینجاست که چرا همان پول را نمی‌دهند که مردم خودشان این کالاها را خریداری کنند؟
نسان نودینیان: چند عامل مختلف دارد اول اینکه بسیاری از کشورها به دلیل تحریمهای بین‌المللی در مقابل خرید نفت ایران پول پرداخت نمیکند و کالا و جنس به ایران میدهد برای مثال هند در مقابل خرید نفت برنج هندی و البته آلوده به ایران میدهد، برزیل گوشت به ایران میدهد، یعنی معامله پایاپای این کالاها را به قیمت پایین وارد میکنند، مردمی که این سبدهای کالایی را دریافت کردند گفته‌اند که برنج آن قابل خوردن نیست، اما بطور کلی مردم برای تامین معیشت خانواده خود نیاز به دریافت این کالاها دارند، یک خانواده کارگری ۴ یا ۵ نفری با دستمزد کمتر از ۱میلیون تومان چرخ زندگیش نمیچرخد نمیتواند، حتا مسکنش را تامین کند که تامین بهداشت رفاه دارو که البته در اولویت‌های بعدی برای خانواده‌ها قرار دارد، در نتیجه احتیاج شدید به این سبد کالایی دارد که زمانی که تصمیم به پخش این کالاها گرفته شد بیشتر از ۴۰ میلیون نفر از جامعه را حذف و با آن نحوه پخش تحقیر آمیز نیز اقدام به پخش آن کردند. اکنون تحت فشار اعتراضات و فشار مردم وزیر کار اعلام کرد که قوانین و شرایط پخش سبد کالا را برداشته و جمعیت بیشتری شامل این سبد‌ها میشوند.
محمد آسنگران: پیداست که این اعتراضات تأثیر داشته و حکومت کمی عقب نشینی کرده، اما مسئله ای که مطرح است این است، آیا به نظر شما این سیاست به این دلیل در این مقطع مطرح و اجرا شد که به نوعی جلوی قیام و اعتراضات عمومی گرفته شود و در سال جدید دستمزدها را بر اساس تامین معیشت افزایش ندهند و به نحوی مردم را ساکت کنند؟
نسان نودینیان: بله دقیقا من در ابتدای گفتگو عرض کردم که سبد کالا سیاستی است که اساسا برای جلوگیری از افزایش دستمزدها پیش کشیده است، اما من نمی‌گویم که مردم از گرفتن این سبد کالا خوداری کنند اما این پدیده و نتیجه اتاق فکر حکومت و دولت روحانی بود برای جلوگیری از افزایش دستمزدها و فضای اعتراضی که در جامعه وجود داشت و دارد که این سیاست تأثیر می‌گذرد که میبینیم امروز مردم اعتراضشان این است که بگویند چرا سبد کالاها چرا اینگونه تقسیم شده است در صورتیکه اگر این مساله نبود فشارها و اعتراضاتی که حول افزایش دستمزدها بود فضای سیاسی جامعه را به نحوه دیگری پیش می‌برد جنبش کارگری به شکل دیگری مطالبات خود را پیش می‌برد البته حالا هم دیر نشده به نظر من مساله سبد کالا نمیتواند و نباید سعی خود را بر مطالبات پایه‌ای و اساسی افزایش دستمزدها و فعالین کارگری باید مراقب این مساله باشند سبد کالا جنسی است که به مردم داده میشود که اگر هرچه بیشتر فشار به حکومت بیاورند که بخش بیشتری از جامعه این کالاها را دریافت کنند ایرادی ندارد، اما این مساله نباید بخشی از مطالبات و مبارزات برای افزایش دستمزدها بشود.
محمد آسنگران: جدای از این سیاست واقعا انگار ما در یک قرن پیش زندگی می‌کنیم، اگر صحبت بر سر معیشت است که باید دستمزد و حقوق کارگران انقدر باشد که بتوانند در بازار کالای مورد نیاز خود را تامین کنند، اگر مساله صدقه بگیری است که امروز میبینیم و حکومت این سیاست را پیاده کرده است و مغازه یا یک تعاونی باز میشود در هر محل یا منطقه از شهر و به صورت دست‌چین شده تعیین میکنند که چه کسی حق دارد که از این صدقه استفاده کند، این فرهنگ یک فرهنگ آخوندی و عقب افتاده است که خود ملا و آخوند به این گونه زندگی کرده است، از جیب مردم تحت عنوان خمس و زکات صدقه گرفته است فکر میکنند در قرن ۲۱ هم مردم باید به این گونه زندگی کنند واگر نه چه دلیلی وجود دارد. یک جامعه امروزی که باید یک حق و حقوق قانونی و نهادینه شده و پایدار داشته باشد. کسی که هرروز به سر کار میرود قاعدتا باید آنقدر دستمزد و حقوق دریافت کند که بتواند مایحتاج و نیازمندیهای زندگی خود را تامین کند. در مقابل این سیاست غیر انسانی آیا مردم باید به نحوه اجرای این سیاست اعتراض داشته باشند یا بگویند که اصلا اجرای این سیاست چیزی نیست که جوابگوی جامعه امروز و دنیای امروز باشد به نظر شما مردم باید چه برخوردی داشته باشند؟
نسان نودینیان: وضعیت اقتصادی جامعه امروز ایران به‌گونه‌ای است که واقعا مردم را در تنگنا قرار داده است، همه ما تصاویری که از خبرگزاریهای جهان در رابطه با پخش این سبدهای کالایی پخش شد را دیدیم که مردم به چه صورتی این کالاها را دریافت میکردند این واقعا مرگ بشریت را می‌رساند که جمهوری اسلامی این وضعیت را از نظر اقتصادی بر میلیون‌ها نفر از مردم ایران تحمیل کرده است، یکی دوتا نیستند خانواده هایی که در وضعیت وخیم اقتصادی قرار دارند، و محدود به قشر کارگر هم نیست، بخش وسیعی از مردم ایران را در بر می‌گیرد که جای تأسف و اعتراض و نارضایتی است، جمهوری اسلامی عنوان می‌کند که این هدیه ای است که امام زمان به مردم میدهد، همانطور که احمدی‌نژاد در مورد یارانه ها میگفت که در مقابل دولت حسن روحانی و تدبیر او هم به اینجا کشیده شد، به نظر من فشار اقتصادی بر جامعه و مردم بسیار عمیقتر از آن است که ما در یک جامعه متعادل و معمولی میبینیم که برای حق و حقوق و افزایش دستمزدها مبارزه می‌کند، جامعه ایران هیچ چیزش معلوم نیست، مردم تلاش میکنند که خود را از فقر و تنگدستی رها کنند، اما اگر مبارزات خود را حول محور افزایش دستمزدها گسترش دهند خیلی از مسائل حل میشود، چون این افزایش دستمزدها شامل حال معلمان پرستاران و قشرهای مختلف جامعه میشود که چیزی حدود ۵۰ میلیون از افراد آن جامعه را در بر می‌گیرد در نتیجه این مساله میتواند تصویر واقعی‌تر باشد برای ادامه مبارزه و جمهوری اسلامی آگاهانه این سیاست را به میدان آورده است که چند دستگی در بین مردم ایجاد کند و می‌دانند مردم بطور واقعی نیاز دارند
محمد آسنگران: حکومت ابتدا یارانه کالاها را حذف کرد، بر اساس همین سیاست اجناس چندین برابر گران شد. همه کالاهای مورد احتیاج مردم را گران کردند که روز به روز گرانتر هم میشود. اکنون مساله سبد کالاها را پیش کشیده اند. هیچکس با این سبد محدود کالا سیر نمی‌شود، خوب این جامعه بالاخره راه نجاتش چیست؟ حتی قبلا هم که چهل و پنج هزار تومان در دوره احمدی‌نژاد پرداخت میشد دو برابر آن را روی قیمت کالاها میکشیدند و از مردم پس می‌گرفتند. حالا هم یارانه های نقدی را حذف کرده اند و هم میخواهند با این سبد کالاها قضیه را تمام کنند راه حل واقعی چیست؟
نسان نودینیان: به نظر من راه حل را خود مردم و طبقه کارگر نشان دادند پافشاری و اعتراض و تجمع برای افزایش دستمزدها است، یعنی این مساله باید به محور و مرکز مطالبات و اعتراضات درون جامعه تبدیل شود چون خود مساله افزایش ۲میلیون تومانی دستمزدها بهبود نسبی در زندگی مردم بوجود میاورد به نظر من از این طریق جامعه احساس شخصیت می‌کند و میتواند مانند یک طبقه اجتماعی ناراضی میتواند در مقابل دولت و حکومت بایستد.
اکنون ما میبینیم حکومت وضعیتی را به وجود آورده که مردم پراکنده باشند و نتوانند یکپارچه در مقابلش به ایستند مردم دسته بندی بشوند به قراردادی و غیره اما میتوانند حول محور افزایش دستمزدها متحد شوند اگر از من می‌پرسید که راه حل چیست می‌گویم که طبقه کارگر باید بر سر مساله افزایش دستمزدها متحد شود و خود را برای روز کارگر و مذاکراتش برای افزایش دستمزدها آماده کند
ممنون از شما نسان نودینیان
