حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
کردستان سنگر انقلاب
تدوین شده بر مبنای مصاحبه با حمید تقوایی در کانال جدید
خلیل کیوان: چرا اعتراضات در کردستان زودتر از سایر نقاط ایران به فاز قیام رسیده است؟ رژیم چه اهدافی را در پی لشکرکشی به کردستان دنبال میکند؟برای حمایت از اعتراضات در کردستان چه باید کرد؟ آیا عدم دخالت نظامی احزاب در کردستان سیاست درستی بوده است؟ اسلحه وقیام مسلحانه در چه شرایطی در دستور قرار خواهد گرفت؟ این پرسشها را با حمید تقوایی در میان میگذاریم.
حمید تقوایی کردستان یکپارچه تر از سایر نقاط ایران در مقابل رژیم قرار گرفته است. این بخش از کشور عملا در فاز قیام های شهری است. چرا انقلاب در کردستان به این درجه از بلوغ رسیده است و چرا رژیم به خشونت بیشتری در کردستان در مقایسه با سایر نقاط ایران روی آورده است؟
حمید تقوایی: این امر بنظر من دلایل متعددی دارد. اولین دلیل این استکه در کردستان انقلاب و مبارزه در همین دو ماهه اخیر گسترده تر و تعرضی تر از دیگر شهرهای ایران بود. اعتصابات سراسری به فراخوان احزاب از جمله حزب کمونیست کارگری بارها در کردستان انجام شد و این اعتصابات هنوز ادامه دارد.از سوی دیگر در مراسم های بزرگداشت جانباختگان مثل مراسم چهلم مهسا در سقز و عزیزان دیگر تجمعات هزاران نفره و چندین ده هزار نفره در کردستان به حرکت در می آید.همچنین جنگ و گریزهای خیابانی در شهرهای مختلف، تصرف مراکز حکومتی، و غیره در این دو ماه و اندی که از انقلاب میگذرد مداوما در کردستان ادامه داشته است. بنابراین نکته اول این استکه کردستان خیلی پر جنب و جوش تر و پر خروش تر در میدان مبارزه با جمهوری اسلامی بوده است. اینکه چرا اینطور است دلایل تاریخی دارد. مبارزه در کردستان سابقه طولانی ای دارد. در انقلاب ۵۷ هم شاهد چنین مبارزاتی در کردستان بودیم. قبل از آن هم همینطور در مقاطعمختلف کردستان دست به اسلحه برده و در برابر نیروهای سرکوب بپا خاسته است. به این نکته هم باید توجه داشت کهکردستانجامعه ای تحزب یافته است، احزاب اپوزیسیون در کردستان، احزاب چپ و کمونیست، احزاب مخالف حکومت، فعال هستند و پایگاه توده ای دارند. همچنین مسلح شدنو دست بردن به اسلحه جزئی از سنت و فرهنگ مبارزاتی مردم کردستان است. همه اینها عواملی هستند که باعث شده اند که چنین موقعیتی در کردستان داشته باشیم.
نکته بعدی این استکه حکومت تلاش دارد با یورش به کردستانمساله را تبدیل کند به جنگ منطقه ایاستانهای مرزی. همانطوری که شاهد هستیم بارها با پهپاد و با موشک به مراکز احزاب اپوزیسیون در اقلیم کردستان عراق حمله کرده است به این امید که آنها را به عکس العمل مسلحانه وادار کند. رژیم تلاش دارد مساله تجزیه طلبی، مساله جنگ بین فارس و کرد، جنگ قومی و غیره را دامن بزند و انقلاب را تبدیل کند به نوعیدرگیری بین بخشهای مختلف جامعه، به یک نوع جنگ داخلی.
و بالاخره نکته آخر این استکه رژیم میخواهد اذهان عمومی را منحرف کند و شیوه اش جنایات هولناک است. مثل شلیک به هواپیمای مسافری در دی ماه ٩٨. در انقلاب جاری هم آتش زدن زندان اوین یک نمونه بود و حمله به شاه چراغ یک نمونه دیگربود. اکنون هم شاهد کشتار در کردستان هستیم.رژیم میخواهد با جنایتهای عظیم باصطلاح صورت مساله را عوض کند و توجه ها را معطوف کند به مسائل دیگری بجز اعتراضات توده ای در خیابانها. و به این ترتیب محمل دیگری،گفتمان دیگری و زمینه دیگری برای تبلیغات خودش پیدا کند. اینها همه عواملی استکه باعثیورش وحشیانه حکومت به کردستان شده است.
خلیل کیوان: رژیم تبلیغات وسیعی با هدف جدا کردن کردستان از سایر نقاط ایران براه انداخت. تلاش زیادی بخرج داد تا احزاب مسلح کرد را به تقابل نظامی بکشاند اما موفق نشد. هدف رژیم از این سیاست چیست؟
حمید تقوایی: بنظر من حکومت میخواهد یک نوع جنگ مسلحانه پیش رس وزود هنگام را به مردم در کردستان تحمیل کند. در زاهدان هم همینکار را کرد.اما احزاب فعال در کردستان بسیار هوشمندانه عمل کردند و در این دام نیفتادند. بلکه هشداردادند و مردم را آگاه کردند که در این مرحله تقابل نظامی نقشه حکومت است. در زاهدان هم رژیم همینکار را کرد و ناکام ماند. هدف دیگر رژیم این بود که “اتهام” تجزیه طلبی احزاب مسلح را عَلَم کند و درصفوف انقلاب تفرقه ایجاد کند. این ترفند هم نگرفت. پاسخ مردم این بود که ” کردستان چشم و چراغ ایران”، “کردستان زاهدان پیوندتان مبارک” و یا شعاری که اخیرا میدهند “بلوچ، کرد، آذریآزادی و برابری”. به این ترتیب این توطئه کاملا خنثی شد. در زاهدان رژیم تصور میکرد بعد از آن جمعه خونین مردم خاموش خواهند شد در حالی که برعکس مدام اعتراض توده ای در جمعه ها تکرار شد وگسترش پیدا کرد. در کردستان هم همینطور. یورش وحشیانه رژیم نه تنها مردم کردستان را خاموشنکرده و به عقب نرانده است، بلکه برعکس اعتراضات توده ای در شهرهای کردستان گسترده تر و رادیکال تر شده است.
خلیل کیوان: اخیرا جمعی از ملاهای اهل تسنن یا به زبان کردی ماموستاها از ضرورت رفراندوم برای تعیین رژیم صحبت کرده اند. مولوی عبدالحمید امام جمعه زاهدان هم قبلا رفراندوم را مطرح کرده بود. نظر شما در این مورد چیست؟
حمید تقوایی: رفراندوم قبلا هم بارها از طرف احزاب اپوزیسیون راست مطرح شده بود. اما چه آنموقع و چه امروز این امر کاملا به مبارزات و اعتراضات مردم و بویژه امروز به انقلابی که در خیابانها چه در کردستان و چه در بقیه شهرهای ایران در جریان است، کاملا بی ربط است.تا آنجا که به مساله حاکمیت مربوط میشود رفراندوممعمولا برای تعیین نظام بعد از سرنگونی یک حکومت ویا در هر حال تغییر بنیادی یک نظام و حکومت مطرح میشود و در دستور قرار میگیرد. تازه در این حالت هم نیروئی تعیین کننده است و نظر مردم را به آلترناتیو مورد نظرخود جلب خواهد کرد که در روند مبارزه برای سرنگونی نفوذ و اعتبار اجتماعی کسب کرده باشد.
بنابراین از هر زاویه نگاه کنید امروز، در حالی که هنوز یک جنگ حیاتی، یک جنگ برای بقا چه از جانب مردم و چه از جانب حکومت، در جریان است صحبت از رفراندوم فقط میتواند توجه ها را به یک امر تخیلی و غیر ممکن منحرف کند و روند واقعی سرنگونی حکومت را کُند نماید.
امروز نیروهایی مثل ملاها و ماموستاها و روحانیون اهل سنت دارند رفراندوم را مطرح میکنند. اینهم جایی ندارد. این انقلاب در هیچ سطحی اعتراض یا مخالف خوانی ها و یا این نوع مانورهای نیروهای مذهبی را نمیپذیرد. ضدیت با مذهب در کنه و در بطن این انقلاب است، چه سنی باشد و چه شیعه باشد و یا هر دارو دسته مذهبی دیگری. این انقلاب میخواهد دست مذهب را از حکومت، از زندگی اجتماعی مردم، از زندگی خصوصی مردم، از آموزش و پرورش، از قوانین و از همه جا قطع کند، مذهب را جارو کند.و اینهم جنبه دیگری هست که طرح رفراندوم از جانب ملاهای سنی را به امری بی تاثیر و عبث تبدیل میکند.
خلیل کیوان: خوشبختانه در حمایت از مبارزات مردم کردستان حرکت گسترده ای در سراسر ایران شکل گرفته است. سازمانهای اپوزیسیون هم فعال شده اند. حزب کمونیست کارگری ایران، کومله سازمان کردستان حزب کمونیست ایران و مرکز همکاری احزاب کردستان ایران و جوانان محلات تهران در حمایت از مردم کردستان فراخوان به اعتصاب عمومی و اعتراض سراسری برای پنجشنبه سوم آذر داده اند. هر چه صفوف اعتراضات گسترده تر و متحدتر میشود حکومت هم جری تر و خشن تر میشود. قتل صدها نفر، دستگیریهای گسترده، فاجعه در زاهدان، حمله به زندان اوین و شاهچراغ و حالا لشکر کشی به کردستان. آیا اعتصابات و اعتراضات به تنهایی این چرخه خشونت را میتواند متوقف کند؟
حمید تقوایی: نکته اول این استکه حکومت همه این خشونتهایی که گفتید را کرده و جنایاتیاز این هم بدتر و فجیع تر دست خواهد زد. در این تردید نداشته باشید. اما نکته اینجاست که آیا این توحشتاثیری داشته است؟ آیا حتی مبارزات مردم را کند کرده است؟ روشن است که پاسخ منفی است.ما نه تنها شاهد مرعوب شدن وعقب نشستن مردم نیستیم،بلکهکاملا برعکس می بینیمکه مبارزات مردم هر روز عمیقتر شده است، گسترده تر شده است، کوبنده تر شده است و بخشهای بیشتری از جامعه به انقلاب پیوسته اند.بنابراین از نظر سیاسی و استراتژیک که نگاه کنید تمام این تاکتیک های حکومت که اسم بردید همه بلااستثناء با شکست روبرو شده است.هر روز دارند مردم رابه گلوله می بندند ولی در مراسمهای خاکسپاری، در هفتم ها، در چهلم ها شاهد این هستیمکه جمعیت وسیعتری در یادبود و بزرگداشت کشته شدگان به خیابان می آید و این روند بنفع انقلاب و به ضرر حکومت ادامه دارد. بقول مردم “هر یک نفر کشته شه هزار نفر پشتشه”.
بنابراین نکته اول این استکه رژیم با تمام توحشی که بکار برده است، چه در کردستان و چه در شهرهای دیگر ایران موفق نبوده است.
نکته بعد اینکه می پرسید آیا اعتصابات میتواند تاثیرگذار باشد؟ حتما اینطور است. ببینید اعتصاب فرق اساسی اش با تظاهرات و تجمعات خیابانی این استکه چرخ اقتصاد را متوقف میکند و حکومت را از نظر اقتصادی فلج میکند. کافی استفقط تصور کنید که کارگران بخش خدمات، مترو، راه آهن، اتوبوس ها، کارگران شهرداری برای دو هفته اعتصاب کنند. روشن است که جامعه فلج میشود و حکومتبه زانو در میآید. قدرت اعتصاب بنظر من در اینجا است و به همین خاطر ما از روز اول، از روزی که این انقلاب شروع شد، بر اهمیت اعتصابات تاکید کردیم و خوشبختانه امروز در بخشهای مختلفی شاهد شکل گیری اعتصابات هستیم، در کردستان و در شهرهای دیگر.
فراخوان اعتصاب برای روز سوم آذر هم دقیقا همین هدف فلج کردن حکومت را دنبال میکند. ما باید بتوانیم که جبهه های تازه ای در مقابل حکومت باز کنیم. تظاهرات و تجمعات شهری باید گسترده تر بشود، باید توده گیرتر بشود، باید به سطح صدها هزار و میلیونی برسد، دراین تردیدی نیست، ولی در کنار آن و همدوش آن باید اعتصابات عمومی در بخشهای کارگری، کارکنان، کارمندان، بازاریان، معلمان، دانشجویان، دانش آموزان همه جا شکل بگیرد و چرخ اقتصاد را متوقف کند. ایندو شیوه مبارزه در کنار هم و در همبستگی با هم بنظر من ضربه نهایی را میتواند به حکومت بزند و این جانیان را سرنگون کند.
خلیل کیوان: نقش اسلحه در این میان چیست؟ چه زمانی قیام مسلحانه در دستور قرار میگیرد؟
حمید تقوایی: در این تردیدی نیست که بالاخره جامعه باید دست به اسلحه ببرد. این جانیان را نمیشود صرفا با تظاهرات ها و اعتصابات سرنگون کرد. بالاخره قیام های شهری را خواهیم داشت، حمله به مراکز دولتی را خواهیم داشت و حمله به رادیو تلویزیون و غیره را خواهیم داشت. داریم به این طرف میرویم ولی باید یک نکته را در نظر داشت: مسلح شدن یک انقلاب با جنگ پارتیزانی فرق میکند، با جنگ چریکی فرق میکند، با جنگ داخلی فرق میکند. مسلح شدن انقلاب وقتی معنی دارد، وقتی موثر است، وقتی کارساز است، که متکی باشد به بخش عظیمی از جامعه که فی الحال در اشکال دیگری دارند مبارزه میکنند. یعنی اگر شما تصور کنید که تظاهراتهای صدهاهزار نفره و یا میلیونی در خیابانها دارید آنوقت قیام و حمله مسلحانه معنی میدهد چون پشت اش به این قدرت جمعیت است. اگر اینطور نباشد، اگر فرض کنید در سطح تظاهراتهای چندصد نفره و یا حداکثر چند هزار نفره بخشی از جامعه دست به اسلحه ببرد، بقیه که نمیتوانند در این حرکت مسلحانه شرکت کنندفعال نخواهند بود، کنار خواهند کشید، نظاره گر خواهند بودو گرچه حمله مسلحانه را تائیدمیکنندولی در خود حرکت شریک نیستند. در نتیجه آنچه میتواند یک قیام مسلحانه و ضربه نهائی باشد تبدیل میشود به یکنوع جنگ چریکی، پارتیزانی خیابانی که بالاخره حکومت میتواند آنرا درهم بشکند.تنها در صورتی که بر مبنای یک موج اعتراضات توده ای،به شکل اعتصابات سراسری وتظاهراتهای گسترده شهری، جامعه دست به اسلحه ببرد میتوانیم قیام مسلحانه موفقی داشته باشیم. به این دلایل من فکر میکنم که امروز چه در کردستانو چه بطریق اولی در شهرهای دیگر هنوز زمان قیام مسلحانه فرا نرسیده ولی مسلما این باید در افق جامعه باشد، در چشم انداز جامعه باشد، و مردم بدانند که بالاخره با قیام مسلحانه باید کار این حکومت را یکسره کرد.
خلیل کیوان: به نظر شما انقلاب در چه موقعیتی است؟ چشم انداز اوضاع را چگونه میبینید؟
حمید تقوایی: بنظرم در ارزیابی شرایط حاضر چند فاکتورکه در این چند هفته اخیر ما مشاهده کردیم مهم و قابل توجه است. یکی قیامهای شهری استکه نمونه بارزش در شهرهای کردستان بود و در شهرهای دیگر هم م شاهد بودیم. قیام به معنی سنگری بندی در خیابانها، حمله به مراکز حکومتی، کنترل بعضی از محلات، حمله به مظاهر حکومتی نظیر عکسها و بنرها و بیلبوردها و پرچمهای حکومت در خیابانها، تغییر اسامی خیابانها،و بالاخره تجمعات چندین هزار نفره که اساسا بمناسبت بزرگداشت یاد جانباختگانشان در مراسم خاکسپاری آنها و یا هفتم آنها یا چهلم آنها بر پا میشد ودرگیری با نیروهای سرکوب در این تجمعات.اینها همه نمونه های جدیدی استکه بنظر من نشان میدهد جامعه از یکطرف دارد وارد فاز قیام های شهری میشودو از طرف دیگر جامعه دارد در ابعاد توده ای تری به خیابان میآید.در کنار این فاکتورها اعتصاباتهم دارد گسترش پیدا میکند. علاوه بر اعتصابات دانشجوئی و اعتصاب کسبه و بازاریان ،الان در مراکز کارگری متعددی ما شاهد شکلگیری اعتصابات هستیم. این اعتصابات فعلا متناوب استیعنی در یک بخش چند روز انجام میشود و ختم میشود و بخش دیگری به میدان میآید. ولی در هر حال اینها شروع شکلگیری اعتصابات سراسری و اعتصاب عمومی است.من امیدوارم که سوم آذر یک روز برجسته در شکل گیری اعتصابات عمومی باشد و ادامه پیدا کند.
مجموعه اینها از نظر من انقلاب را در یک فاز قدرتمند تازه ای قرار میدهد و حکومت را ضعیفتر میکند وبیشتر به عقب میراند.این مرحله را میتوان فاز اعتصاباتسراسری و قیام های شهرینامید.همانطور که گفتم قیاممسلحانه وقتی موفق است که متکی باشد بر جمعیت توده ای در خیابانها و بر اعتصابات سراسری. لذا پیش شرط اینکه انقلاب بتواند بالاخره ضربه نهایی را وارد کند و حکومت را بزیر بکشد این استکه ما مجموعه ای از اعتصابات سراسری، تجمعات توده ای در سطح چند صدهزار نفری و میلیونی در شهرها را داشته باشیم.
بنظرم ما به این سو حرکت میکنیم و برای هر سه این تحولات متشکل شدن، دور هم جمع شدن در محلات، در کارخانه ها، در دانشگاهها و در مراکز کار مطلقا اساسی است .می بینیم که الان جوانان محلات در ۲۹ شهرفراخوان داده اند و این نوع تشکل دارد گسترش پیدا میکند. فقط هم این نیست شوراهایی که داریم مثل شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان، شوراهای مختلف و کمیته های مختلف فعالین کارگری ، اینها هم تکثیر میشوند، به میدان میآیند و فعال میشوند. مجموعه اینها بنظر من انقلاب ما را وارد یک فاز تازه و کاملا امیدبخشی کرده است.
٢ آذر ١٤٠١، ٢٣ نوامبر ٢٠٢٢
