کاظم نیکخواه
فایل پی دی اف ویژه پیاده کردن روی تلفن همراه
بعد از ماهها بسیج نیرو در اطراف اوکراین و تهدیدات و مذاکرات، بالاخره پوتین جنگ در اوکراین را کلید زد. امروز پنجشنبه ۲۴ فوریه ارتش روسیه در جبهه های متعددی از زمین و هوا اوکراین را مورد حمله قرار داد و جنگی تمام عیار را آغاز کرد. ارتش اوکراین در همان دقایق اول اعلام کرد که شش هواپیما و دو هلیکوپتر روسی را سرنگون کرده است و پنجاه سرباز روسی را به قتل رسانده است. روسیه این ادعا را تکذیب کرد. فیلمهایی از فرود چتربازان روسی در اطراف کیف پایتخت اوکراین، و موشک باران فرودگاه خارکف در رسانه ها منتشر شده است. صدای آژیرهای هوایی بگوش میرسد. صف طویل مردمی که از شهرهای شرق اوکراین فرار میکنند در همه جا مشاهده میشود. یکی از خبرنگاران از مشاهده اجساد چندین نفر در خیابانهای کیف خبر میدهد.
بهانه لشکرکشی روسیه به اوکراین تلاش کشورهای غربی برای ضمیمه کردن اوکراین به ناتو مطرح شده است. دولت پوتین میگوید نمیخواهد در کنار گوش روسیه موشکها و ارتشهای ناتو مستقر شوند. اما پوتین نه فقط میخواهد مانع پیوستن اوکراین به ناتو شود، بلکه میخواهد این کشور را به دایره دولتهای هم پیمان یا تابع خود نظیر بلاروس بازگرداند.
بایدن حمله روسیه به اوکراین را محکوم کرد و در تویترش نوشت “دعای جهانیان امشب با مردم اوکراین همراه است زیرا آنها در معرض حمله ای غیرقانونی و بدون توجیه نیروهای نظامی روسیه قرار گرفته اند” بوریس جانسون نیز از محکوم کردن این حمله فراتر نرفت و در نطقی تلویزیونی در این مورد از تحریمها علیه روسیه سخن گفت. خبرهای بعدی حاکی از تحریمهای اقتصادی گسترده علیه بانکها و موسسات مالی و اقتصادی روسی و برخی شخصیتهای روسی، توسط آمریکا و بریتانیا و اتحادیه اروپاست. اینکه این تحریمها چه ابعادی بخود خواهد گرفت و تا چه مدت ادامه خواهد یافت و چه تاثیری بر اوضاع خواهد داشت روشن نیست.
گرچه حملات حتی به کیف پایتخت اوکراین هم رسیده و موشکهایی به این شهر اصابت کرده اند و چتربازان روسی در مناطقی از کیف پیاده شده اند، اما بنظر میرسد هدف فوری روسیه جدا کردن مناطق شرق اوکراین یعنی دونتسک و لوهانسک است. در این مناطق نیروهای جدایی طلب طرفدار روسیه بسیار فعال هستند و سالهاست که عملا این مناطق را تحت کنترل خود دارند. کلا بعد از خیزشهای مردمی در اوکراین در سال ۲۰۱۴ کشاکشی میان شرق و غرب بر سر این مناطق جریان دارد. استقلال این مناطق و ایجاد حکومتهایی سر به روسیه در آن، زمینه و شرایط را برای اینکه در تحولات بعدی دولت اوکراین کلا عوض شود و حکومتی همراه با پوتین و روسیه سرکار بیاید میتواند فراهم کند. حداقل رویای پوتین چنین تحولی است.
با جنگ اوکراین فورا قیمت گاز و نفت افزایش یافت و قیمت هر بشکه نفت برنت از مرز ۱۰۰ دلار گذشت. افزایش قیمت نفت و گاز بلافاصله بر دیگر اقلام کالاها در کشورهای غربی تاثیر خواهد گذشت . یک نتیجه جنگ اوکراین میتواند دامن زدن به یک تورم افسار گسیخته و حتی تشدید بحران اقتصادی در جهان باشد که کرونا آنرا کلید زده بود.
بسیار بعید بنظر میرسد که آمریکا و ناتو و دولتهای غربی مستقیما درگیر مقابله مستقیم با ارتش روسیه شوند. به همین دلیل از نظر نظامی جنگ به احتمال زیاد در حوزه اوکراین باقی خواهد ماند و زود فرجام خواهد بود. البته تجهیزات نظامی گسترده ای از جانب ناتو به اوکراین ارسال شده است. ارتش اوکراین نیز توان و تمایل جنگ جدی با ارتش قدرتمند روسیه را ندارد و کلا تمایلی به جنگ جدی و گسترده وجود ندارد.
تهاجم ارتش روسیه به اوکراین هر دلیلی که داشته باشد یک حرکت خطرناک و از نظر فضای جهانی مخرب است و تاثیرات بسیار منفی ای بر زندگی مردم در گوشه و کنار جهان خواهد گذاشت. قربانیان این تهاجم در وهله اول مردم اوکراین هستند که فی الحال صدها هزار نفر آواره شده اند و شمار نامعلومی قربانی شده اند و قطعا شمار این قربانیان بیشتر خواهد شد و بعلاوه گرانی و بی تامینی و نا امنی را بر زندگی آنها حاکم کرده است. در سطح جهان نیز بحران ها و کشاکشهای ملی و قومی خطرناکی را شروع خواهد کرد که عوارض و چشم انداز آنها در آینده معلوم نیست.
کلا دیکتاتورهای سرمایه برای از سر گذراندن بحرانهای اجتماعی و اقتصادی درونی خود ساده ترین راهی که در پیش میگیرند دست زدن به جنگ در خارج از مرزها و قربانی کردن مردم است. علیرغم تمام ادعاها نه دولتهای غربی و نه بلوک وابسته به روسیه سر سوزنی به زندگی مردم مشغله و مساله شان نیست. تهاجم ارتش روسیه به اوکراین نیز هر بهانه ای که داشته باشد محکوم است و انزجار مردم جهان را به همراه خواهد داشت.
۲۴ فوریه ۲۰۲۲