بیاد منصور حکمت

چهارم ژوئیه سالروز درگذشت منصور حکمت است. او چهره ای آشنا و محبوب برای بسیاری از مردم است. جای او در لحظه لحظه اوضاع سیاسی کنونی ایران خالیست و جای پای او در تحولات قابل انکار نیست. بقول حمید تقوایی منصور حکمت”ضرورت زمانه بود” ضرورت زمان ما. کار عظیم و سترگی را که منصور حکمت انجام داد میتوان اینگونه در یک جمله بیان کرد: او انسان را به کمونیسم بازگرداند. کمونیسم که دیگر مدتها بودنامی بود که عملا از محتوای مارکسی و انسانی آن خالی شده بود و به مرور به پوششی برای رگه هایی از ناسیونالیسم و چریکیسم و دفاع از سرمایه ملی و ضد وابستگی و شرق زدگی تبدیل شده بود، با تلاش منصور حکمت به جنبش دیگری تبدیل شد به آنچه باید باشد. یعنی جنبشی برای رفاه و اختیار به تک تک انسانها، آزادی انسانها از محدودیتها و قید و بندها، رهایی از ستم و استثمار از کل سرمایه داری، رهایی از خرافه مذهب و تعصب ناسیونالیستی و عقب ماندگی شرق زده، و جنبشی برای انقلاب کردن، گرفتن قدرت سیاسی از جانب طبقه کارگر و مردم و خلع ید از کل سرمایه داری و سرمایه داران. و جنبشی برای پایه ریزی جامعه ای انسانی و آزاد و برابر. جمله معروف او که گفت “اساس سوسیالیسم انسان است. سوسیالیسم جنبش بازگرداندن آزادی و اختیار به انسان است”، بخوبی کل جنبش او را که بنام کمونیسم کارگری شناخته میشود، بیان میکند.
منصور حکمت در سالهای بلافاصله بعد از انقلاب 57، با شکل دادن به گرایش “مارکسیسم انقلابی” تلاش کرد که با نقد گرایشات موجود در جنبش چپ و کمونیستی، این جنبش را از گرایشات غیر کارگری و غیر کمونیستی پالایش دهد و آنرا روی ریل درست قرار دهد. اما خیلی زود به این نتیجه رسید که این جنبشی نیست که قابل پالایش دادن باشد بلکه از نظر طبقاتی و سیاسی از طبقه کارگر فاصله عمیقی دارد. به همین دلیل باید آنرا رها کرد و کمونیسم را از اساس و بر پایه آموزه های مارکس بازسازی کرد. به همین دلیل کار او صرفا یک کار فکری و تئوریک نبود بلکه کاری همه جانبه بود. کل سیاست و تئوری و سنت سازمانی و پراتیک چپ تاکنونی را نقد کرد و کنار گذاشت و جنبشی تازه را با خط و برنامه و سیاست و سنت و سبک کار و روشهای سازمانی و پراتیکی کلا متفاوت با چپ موجود پایه ریزی و باز تعریف کرد. این تلاش روشن است که بدون نقد و جدل و کنار زدن مانع تراشی ها و ابهام پراکنی ها و اتهام زنی ها ممکن نبود و تلاش شبانه روزی منصور حکمت و رفقایش توانست همه موانع و سختی های کار را کنار بزند و جنبش دیگری را پایه ریزی کند.
حزب کمونیست کارگری محصول این تلاش منصور حکمت و رفقای هم فکر و همراه اوست و این حزب اکنون میراث و خط و جهت گیری منصور حکمت را در جامعه نمایندگی و دنبال میکند و دستاوردهای با ارزش و تاریخی اش گرچه بسیاری بعد از منصور حکمت و با تلاش و رهبری رفقای بعد از او حاصل شده است، اما بدون کار سترگ و تاریخی منصور حکمت قابل تصور نیست.
منصور حکمت متاسفانه خیلی زود در سال 2002 در سن 51 سالگی از میان ما رفت و زخم عمیقی را بر قلبهای همه ما که او را از نزدیک میشناختیم باقی گذارد. ضایعه سیاسی فقدان او برای کمونیسم و طبقه کارگر بسادگی قابل جبران نیست. اما جنبش و حرکتی که آغاز کرد و تبلور خود را بیش از هر چیز در حزبش، حزب کمونیست کارگری یافت، با آموزه های او و رهبری رففایی که در کنارش بوده اند، به پیش میرود و جایگاه مستحکم و دستاوردهای ارزشمند و تاریخی ای بدست آورده است که با توجه به شرایط بسیار متحول و رادیکال سیاسی در ایران میتوان بسیار امیدوار بود که بتواند به اهداف انسانی ای که منصور حکمت در برابر خود داشت، برسد. یاد منصور حکمت همیشه زنده است و قطعا جایگاه تاریخی او هرروز بهمراه تحولات سیاسی، برجستگی و درخشش بیشتری خواهد یافت.

انترناسیونال 875