بمناسبت روز جهانی تکلم به زبان مادری

روز ٣ اسفند برابر با ٢١ فوریه روز جهانی زبان مادری را پشت سر گذاشتیم. روز زبان مادری از سوی سازمان یونسکو اعلام شده است و وجود چنین روزی در تقویم مناسبت ها فرصتی برای تاکید بر یکی از حقوق پایه ای مردمی است.
زبان وسیله ارتباط و آموزش در جامعه است و ستم و تبعیض بر بخشی از مردم به دلیل تفاوت زبانی، از نظر ما قابل قبول و قابل تحمل نیست و ریشه در مناسبات ستمگرانه حاکم دارد. زبان مادری زبانیست که کودک از بدو تولد می شنود و از مادر فرا می گیرد و با والدین، خویشان و همسالانش صحبت میکند و ارتباط اجتماعی برقرار میکند. حق تکلم و آموزش به زبان مادری از حقوق بدیهی و شهروندی و جهانشمول انسانهاست و رابطه تنگاتنگی با دیگر حقوق بشری دارد. مردم باید از حق طبیعی استفاده از زبان مادری و زبان نخست خود برخوردار باشند.
بنا بر آمار ها در ایران حدود ۲۰۰ زبان و لهجه گویشی است. از میان آنها ۱۰ زبان اصلی فارسی، ترکی(آذربایجانی، ترکمن، قشقایی) کردی، لری،عربی، مازندرانی، گیلکی، ارمنی، بلوچی به نسبت آمار گویشگران بیشتری دارند.
به گفته مقامات حکومتی از تعداد ۱۴ میلیون و ۴۶۸ هزار نفر دانش آموز ۷۰ درصد آنها دو زبانه هستند. و این بیش از بیش بر رفع ستم زبانی که مشابه ستم ملی است، تاکید میگذارد. بویژه اکثریت کودکان غیر فارسی زبان، در استانهای محروم و مناطق مرزی هستند که خیل عظیمی از آنها توانایی تکلم به زبان رسمی را ندارند و بعضا اصلا آن را نشنیده اند. تحصیل به زبان مادری حق مسلم مردم است.
خوزستان ۵۴ شهر و ۲۷ شهرستان را در بر میگیرد که بیش از نیمی از جمعیت ساکن در آن عرب هستند و به زبان عربی که همان زبان نخست آنهاست صحبت میکنند. به لحاظ تعداد دانش آموز نیز این استان در رتبه سوم کشوری قرار دارد که اکثریت آنها عرب زبان هستند. اما آموزش زبان عربی از سال ششم تحصیل، زمانی که کودک ۱۲ ساله است و عملا ۶ سال تحصیلی را به زبان فارسی پشت سر گذاشته شروع میشود که دیگر دیر است. گنجاندن زبان عربی در لیست آموزشی صرفا به این دلیل است که قرآن و کتابهای اسلامی آموزش داده شود.
محرومیت از آموزش به زبان مادری بعلاوه به معضل دور ماندن از تحصیل و آموزش و افزایش بیسوادی دامن زده و مانع شکوفا شدن استعدادهای کم نظیر کودکان شده و این خود راه را بر فرصت های پیشرفت اجتماعی از مردم عرب بسته است.
نداشتن حق تکلم در ادارات و مراکز دولتی به زبان عربی و محرومیت کودکان از آموزش به زبان مادری در مدرسه، حذف زبان عربی از لیست زبانهای غیر فارسی در فرم ثبت نام مدارس، با توجه به اینکه در خوزستان زبان اکثریت مردم عربی است، همگی از جمله اقدامات عامدانه و ضد انسانی جمهوری اسلامی است.
جدا از مشکل آموزشی، کودک دو زبانه در خیلی موارد تحقیر میشود و از بازی های جمعی کنار می ماند و این شکاف در میان کودکان تبعات روانی و اجتماعی پیدا میکند و این دقیقا همان زمینه تفرقه و جدایی میان بخشهای مختلف مردم را فراهم میکند که حکومت و جریانات ناسیونالیست و قوم پرست آنرا باد میزنند.
دامن زدن به شکاف در میان مردم تحت عنوان قومیت و از جمله زبان، یک سیاست حکومت فاشیست جمهوری اسلامی است. این سیاست فاشیستی در خدمت کند کردن نوک تیز حمله مردم علیه جهنم جمهوری اسلامی است.
امسال به مناسبت روز جهانی زبان مادری تحرکات بسیاری بر سر این حق پایه ای مردمی جاری بود. ازجمله شماری از فعالین اجتماعی در سنندج مقابل دادگستری این شهر جهت محکوم کردن صدور حکم ۵ سال حبس برای زهرا محمدی، مدرس زبان کُردی هم‌زمان با روز جهانی زبان مادری دست به تجمع زدند.
سالهاست که مردم عرب در مبارزاتشان بر خواست آموزش به زبان مادری تاکید دارند. حق تکلم و آموزش به زبان دلخواه مردم، حق به رسمیت شناختن زبان عربی در مدارس و ارگانها، حق داشتن مترجم رایگان در ادارات و مراکز درمانی، حفظ احترام و شان و منزلت مردم عرب و سایر قومیت ها وظیفه تعریف شده حکومت است و باید به آنها جامه عمل بپوشاند.
آموزش به زبان مادری حق مسلم مردم است و باید با مبارزات خود آنرا به قانون تبدیل کرد. باید آمورش به زبان مادری جزء جدایی ناپذیری از سیستم آموزشی باشد. هیچ زبانی بر زبان دیگری برتری ندارد. هیچ قومیتی به قومیت دیگر برتری ندارد. حقوق انسانی مردم جهان شمول است.. تفکیک قومیت ها و ارزش گذاری های ناعادلانه و سودجویانه و ترویج آپارتاید قومیتی، زبانی، جنسیتی در جامعه، روال کار همه حکومتهای سرمایه داری و فاشیستی است که بدترین شکلش در ایران جاری است.
حزب کمونیست کارگری در برنامه یک دنیای بهتر بر حق آموزش به زبان مادری تاکید میکند و در برنامه چنین آمده است: “دولت میتواند یک زبان از زبان هاى رایج در کشور را به عنوان زبان ادارى و آموزشى اصلى تعیین نماید، مشروط بر اینکه امکانات و تسهیلات لازم براى متکلمین به سایر زبانها، در زمینه هاى زندگى سیاسى و اجتماعى و آموزشى، وجود داشته باشد و حق هر کس به اینکه بتواند به زبان مادرى خویش در کلیه فعالیت هاى اجتماعى شرکت کند و از کلیه امکانات اجتماعى مورد استفاده همگان بهره مند شود محفوظ باشد”.
کمیته سازمانده- واحد خوزستان
۴ اسفند ٩٩، ٢٢ فوریه ٢٠٢١