روز حمله به قلعه باستیل، “روز باستیل” و روز ملی فرانسه نام گرفته است. این روز در تاریخ جایگاه برجسته ای دارد.
انقلاب فرانسه، که تاریخ شروع آن را ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹، روز حمله به قلعه نفرت انگیز باستیل می دانند، یکی از مهمترین وقایع تاریخ بشری است. قلعه باستیل نماد حکومت لوئی شانزدهم بود که آخرین پادشاه “رژیم پیشین” (Ancien Regime) بود. حمله به این نماد توسط مردمی که دیگر حکومت شاه و کلیسای کاتولیک نمیخواستند و کمرشان زیر بار مالیاتهای متعدد برای مخارج عیش و نوش کاخ نشینان میشکست، به تمامی توضیح نفرت تودههای انقلابی از آن بساط است. انقلاب فرانسه، اولین انقلابی بود که نگاه انسان به خود را بعنوان کسی که باید حقوقی داشته باشد تغییر داد، و برای به کرسی نشاندن این تصور از خود، آموزه های روشنفکران عصر روشنگری، کسانی چون روسوو و ولتر و دکارت و مانتسکیو را راهنمای فعالیت و عمل خود قرار داد.
٣١سال بعد، هگل، که جایگاه خاصی در تاریخ ترقی خواهی دارد، در ۱۴ ژوئیه ۱۸۲۰، در بحبوحه تسلط ارتجاع و تدارک پلیس برای حمله و سرکوب هر تکان و حرکتی که یادی از انقلاب فرانسه بکند، رفقایش را جمع کرد و گرانترین شامپاین زمان خود را سفارش داد. کسی نمیدانست هگل به چه مناسبتی مهمانی داده است. گیلاسها که پر شدند، هگل گفت: “گیلاسها را به افتخار این روز عظیم، روز حمله به قلعه باستیل، بالا ببرید!” امروز روز ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷ است و به افتخار و به سلامتی همه انقلابیونی که به حکومت لوئی شانزدهم و کل دم و دستگاهی که نمادش زندان نفرت انگیز باستیل بود، باید گیلاسها را بالا برد و شامپاین نوشید.
اما در کاخ ریاست جمهوری فرانسه، مهمان افتخاری روز باستیل امسال، کسی جز آن نام نفرت انگیز دیگر، دونالد ترامپ نبود! طنز تلخی که حکایت از حال و روز زمانه ما دارد، این است که به جای دعوت از تامس پینهای زمانه و بابوف و روبسپیر و سن جست و لافایت و ماراتهای دوران حاضر، از لوئی شانزدهم و ماری آنتونت این عصر دعوت می کنند که به شکست و بی حقوقی انسان در این دنیا پوزخند بزنند. دعوت از این اعجوبه، حتی اگر عمدی هم نباشد، حکایت این دوره و زمانه را بخوبی منعکس می کند. اگر این “مهمان افتخاری” اگر در سال ۱۷۸۹ زندگی و حکومت می کرد، گردنش قبل از خود لوئی شانزدهم و ماری آنتونت هم زیر گیوتین میرفت.
دعوت از ترامپ، که مظهر ارتجاع و تبعیض و همه آن چیزهائی است که انقلاب فرانسه بر علیه آن بوقوع پیوست، باید بر خشم تودههای متنفر و منزجر از وضع موجود بیافزاید و یک بار دیگر در سالگرد آن واقعه عظیم تاریخی، دستآوردهای آن را به ما یادآوری کند و انقلاب دیگری را برای برچیدن بساط انگلی لوی های زمان حاضر، در دستور بگذارد. چنین انقلابی فقط یک انقلاب سوسیالیستی می تواند باشد.
۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷