محمد آسنگران: در مورد رفراندوم و استقلال کردستان عراق

بحران و بلاتکلیفی کردستان عراق در پايه اى ترين سطح معلول دو واقعيت اساسى است. اول، مساله کرد، بعنوان يک مساله ملى حل نشده نه فقط در عراق بلکه در کل منطقه و دوم، پیامدهای اشغال عراق بوسیله آمریکا و متعاقب آن شکست سیاستهای آمریکا در عراق و تشدید بحران خاور میانه. بدنبال تحولات فوق موقعيت حقوقى – سياسى و هويت کشورى کردستان عراق بعد از 25 سال همچنان بلاتکلیف مانده است. اين دو معضل بیش از هر زمانی در کردستان امروز به هم گره خورده اند. در متن واقعیت فوق سياست ما خواست تبديل کردستان عراق به يک کشور مستقل است.

این سیاست و جهت گیری ما از سال 1995 بوده است و همچنان به قوت خود باقی است. تا وقتیکه این دو مسئله و معضل پاسخ نگیرند اوضاع کردستان عراق همچنان بلاتکلیف خواهد ماند. کردستان عراق از سال 1991 تا کنون نه بخشی ارگانیک از کشور عراق است و نه چهارچوب کشوری رسمیت یافته ای دارد. اکنون و در متن بحران تشدید یافته خاورمیانه مردم کردستان عراق همچنان بلاتکلیف هستند. مردم تحت حاکمیت احزاب ناسیونالیست کرد در اقلیم کردستان با مشکلات و مشقات زیادی مواجه شده و به بهانه اینکه دولت محلی و دولت مرکزی با همدیگر اختلاف دارند زندگی سختی به مردم تحمیل شده است. هیچکدام از این حاکمان فاسد و دزد پاسخگوی مطالبات مردم نیستند. علیرغم اعتراض و نارضایتی و تنفر عمیق مردم از حاکمان اقلیم کردستان این بلاتکلیفی فعلی اقلیم و تشدید تخاصم قومی مردم کرد و عرب از جانب حاکمان، مردم تا کنون نتوانسته اند به مطالبات فوری خود برسند و از شرایط سخت کنونی عبور کنند.

از نظر ما تعيين تکليف حقوقى کردستان عراق یعنی جدا شدن از عراق یا ماندن در چهار چوب کشورعراق به عنوان شهروندان متساوی الحقوق، تنها راه فوری و کم درد سر عبور از شرایط بلاتکلیفی کنونی است. ما جدایی از کشور عراق و تشکیل دولت کردستان را توصیه میکنیم. ما این سیاست را به حال مبارزه مردم عراق و کردستان و براى سعادت و رفاه و آزادى و سوسياليسم ثمربخش تر ميدانيم.

شعار و سیاست ما در کردستان عراق تشکیل یک دولت مستقل در کردستان است نه دولت “کرد”. ما خواهان دولت کرد نیستیم. جریاناتی که با شعار “دولت کردی” خواهان استقلال کردستان هستند هویت قومی به مردم میدهند و از همان قدم اول ساکنان عرب زبان و ترکمن و… در کردستان را محروم از حقوق مدنی و اداره جامعه اعلام میکنند. شعار “دولت کرد” شعاری ارتجاعی و قومگرایانه است و بانی و باعث تفرقه قومی میشود.

خواست استقلال کردستان عراق از نظر ما به معنی راه انداختن جنبش استقلال طلبانه نیست. ما همراه حزب کمونیست کارگری چپ عراق و آزادیخواهان و کمونیستهای عراق این خواست را به منظور راه حل مسئله کرد و پایان دادن به بلاتکلیفی جغرافیای سیاسی کردستان عراق مطرح میکنیم. این تنها یک خواست تاکتیکی جنبش ما برای پاسخ گویی به مسئله ملی و مسئله بلاتکلیفی کردستان عراق است.

در بیست و پنج سال گذشته مانع اصلی برای حل مسئله کرد و پایان دادن به بلاتکلیفی جغرافیای سیاسی و کشوری کردستان عراق احزاب قومی ـ  عشیرتی حاکم بر کردستان بوده اند. این احزاب در مقاطع مختلف با تکرار شعار رفراندوم اساسا به دنبال سهم خواهی از بورژوازی عراق و منحرف کردن خواسته های برحق مردم کردستان بوده اند. در هیچ مقطعی احزاب حاکم کردستان عراق خواست رفراندوم و استقلال کردستان عراق را به عنوان پروژه ای عملی خود اعلام نکرده اند و در اجرای آن جدی نبوده اند. حاکمیت این احزاب جامعه کردستان را غرق بحران، فساد و قتل و کشتار و نا امنی کرده است. احزاب ناسیونالیست کرد در کردستان عراق سالها است که مورد تنفر عمیق مردم هستند و فقط با قدرت نظامی و استفاده از شرایط بلاتکلیفی کنونی و تفرقه قومی میان مردم کرد و عرب توانسته اند در حاکمیت بمانند. با استقلال کردستان این بستر کنونی متحول میشود و مردم امکان اینرا پیدا خواهند کرد که حاکمان دزد و فاسد کردستان را کنار بزنند.

از نظر ما مرکز ثقل و قطب نماى فعاليت کمونیستها در کردستان بسیج و سازمان دادن مردم برای تحمیل مطالبات حق طلبانه مردم تحت ستم به حاکمان موجود است. اما همزمان يک جزء مهم و ضرورى خط مشى تاکتيکى ما در کردستان تلاش برای برگزاری رفراندوم و استقلال کردستان است. چهارچوب عملی و اجرایی استقلال کردستان عراق بدون تعيين تکليف حقوقى جغرافیای سیاسی کردستان ممکن نیست. اين تعيين تکليف فقط با مراجعه به اراى و انتخاب خود مردم کردستان عراق صورت میگيرد. سیاست و توصیه ما به مردم کردستان عراق انتخاب جدايى و تشکيل يک دولت مستقل غیر قومی غیر مذهبی در کردستان عراق است.

از نظر ما رفراندم مناسبترین شکل مراجعه به آرا مردم است. رفراندم اگر با توافق “مراجع رسمى بين المللى” باشد نتايج آن ضمانت اجرايى بيشترى پيدا میکند. اما اگر این مراجع به هر دلیلی حاضر به این کار نشوند ما کماکان خواهان اجرای رفراندوم از مردم هستیم. راى مردم از نظر ما معتبر خواهد بود. در چنين رفراندمى ما تشکيل يک کشور مستقل را توصيه میکنيم.

محمد آسنگران دبیر کمیته کردستان حزب کمونیست کارگری ایران