حزب کمونیست کارگری ایران وب سایت رسمی حزب کمونیست کارگری ایران
به مناسبت دهمین سالگرد ترور اسلامی کارکنان هفته‌نامه شارلی ابدو
محسن ابراهیمی
“وقتی زندگی صد دلیل برای گریه‌کردن به شما نشان می‌دهد، شما هزار دلیل برای خندیدن به آن نشان دهید.”چارلی‌چاپلین
شارلی ابدو هفته‌نامه طنز چپ‌گرا و محبوب همین کار را می‌کرد. می‌خندید و می‌خنداند. در مقابل هر دلیل برای گریه و ماتم صدها دلیل برای خنده پیدا می‌کرد و ما را می‌خنداند. اینیک ویژگی منحصربه‌فرد شارلی ابدو بود و هست: مقدسات، مخصوصاً مقدسات مذهبی را که بزرگ‌ترین کارخانه تولید ماتم و عزا و گریه و همچنین منبع هولناک‌ترینجنایت‌ها و ترورهابوده‌اند و همچنان هستند به نیشخند گزنده می‌گرفت و همچنان می‌گیرد و خوانندگانش را نه فقطبا هزار دلیل بلکه با هزار کاریکاتورسرحال می‌آورد!وقتی کاریکاتورهای شارلی نگاه تیزبینش را بر لجنزار اسلامی دوخت،جریانات اسلامیفوراًراهی را انتخاب کردند که ۱۴۰۰ سال پیش پیامبر اسلامدر مقابلشان گشوده بود: ترور و آدم‌کشی.
جرم شارلی ابدو این بود که در چندین نوبتکارتون‌های محمد پیامبر اسلام را بازنشر کرده بود و در ۷ ژانویه ۲۰۱۵ میلادی، دو تروریست اسلامیبه دفتر شارلی ابدو وارد شدند و در کمال خونسردی و قساوت دهروزنامه‌نگار و کاریکاتوریست این هفته‌نامه را قتل‌عام کردند. یک نمونه نفرت‌انگیز دیگر از خصومت اسلام با شادی و خنده و هر بنی‌بشریکه جرئت می‌کند مقدسات این دین را به طنز بکشد!
از منظر شارلی ابدو مقدساتی وجود ندارد. شارلی حق به طنز کشیدن مقدسات، حق تمسخر مقدسات را یک رکن مهم آزادی بیان می‌دانست و همچنان می‌داند. اگر مقدسات، مخصوصاً مقدسات دینی در طول تاریخ یک رکن اصلی مقابله با آزادی بیان بوده است، آنگاه می‌توان گفت شارلی ابدو در صف اول مبارزه برای آزادی بیان شجاعانه ایستاد و مبارزه کرد حتی به قیمت هزینه سنگین انسانی.
دایره طنز گزنده شارلی بسیار بزرگ است. دیکتاتوری، نژادپرستی، سانسور، فرهنگ عامه، فمینیسم، ایدئولوژی‌ها، قدرتمندان، میلیاردها، احزاب و رهبران سیاسی، چپ و راست، مخصوصاًنژادپرستی و همه ادیان و مقدساتشان مدام آماج کاریکاتورهای گزنده شارلی ابدو بوده‌اند.حزب دست راستی نژادپرستمجمع ملی فرانسه رکورددار شکایت از شارلی ابدو در دادگاه‌های فرانسه بود که در متن همبستگی وسیع جامعه مدنی تبرئه شد. دین یهودیت، مسیحیت و اسلام و هیچ‌کدام از پیامبران این سه دیناز طنزها و کاریکاتورهای شارلی ابدو در امان نبوده‌اند. اما این فقط جریانات اسلامی است که مؤمنین را تحریک کرد تا در خیابان‌ها عربده بکشند. این فقط جریانات اسلامی است که آدمکش برای کشتار کاریکاتوریست شارلی ابدو فرستاد. این تفاوت واکنش به این خاطر نیست که مثلاًیهودیت و مسیحیتمدافع آزادی بیان هستند. واقعیت این است که قبلاًدم این ادیان چیده شده است، دست و پایشان کوتاه شده است و به کنج کنیسه‌ها و کلیساها رانده شده‌اند. همان ادیان هم وقت خودش، آنگاه که یکه‌تازیمی‌کردندتاتوانسته‌اند شکنجه کرده‌اند، کشته‌اند و سوزانده‌اند تا کسی جرئت نکند “مقدساتشان” را زیر سؤال ببرد.اگر انقلاب کبیر فرانسه دست‌وپای مسیحیت و کلیسا را کوتاه نکرده بود، امروز حتماً کلیسا بساط کاریکاتورسوزی و کاریکاتوریست‌سوزی راه می‌انداخت. باید اسلام این آخریندین توحیدی را هم به کنج مساجد راند تا فضا برای تحریک اسلامی علیه آزادی بیان، برای عربده‌کشیمؤمنین اسلام علیه آزادی بیانتنگ شود. تا آزادی بیان از خطر تروریسم اسلامی مصون شود.همه شواهد نشان می‌دهد که این نقش، نقش سربه‌زیر کردن و مهار اسلام از دست‌درازی به آزادی بیان برعهده انقلابی بزرگ، انقلابی به عظمت انقلاب فرانسه است که پیش‌صحنه‌اش در خیزش مهسا/ژینارقم خورده است. اتفاقی که با پیروزی‌اشکارتون‌هاو کارتونیست‌ها هم نفس راحتی خواهند کشید!
“شارلی پنچرنشدنی است”
زمانی گزارشگر مجلهٔاشپیگلطنزهایشارلی ابدو را با رقیب دیگری، لو کانارانشنه (Le Canard enchaîné) مقایسه کرد و گفت طنزها و شوخی‌های شارلی “زمخت و بی‌مزه” هستند.ژرار بیار، سردبیر شارلی ابدو پاسخ محکمی داد وقتی گفت لو کانارانشنه هرگز جرئت نکرده محمد پیامبر اسلام را روی صفحهٔ اول خودبیاورد درحالی‌که شارلی ابدو از چنین قید و بندی رها است.
جرم شارلی همین بود که پیامبر اسلام را وارد صفحاتش کرد. پیامبری که صرف به تصویر کشیدنش اهانت به مقدسات اسلامی است. جرم است. سب‌النبی است. همان جرمی که در دادگاه‌های شرع جمهوری اسلامی مبنای گرفتن جان انسان‌هاست. شارلی با کاریکاتورهای پیامبر اسلام روشنایی انداخت رویعمامه‌های بمبیو تروریسم اسلامی، روی کودک‌همسری– همان تجاوز شرعی به کودکان – در اسلام، روی جنبه‌هاییاز تجاوز و تعرض اسلام و جریانات اسلامی بر زندگی شهروندان که همین‌الان مردم از طرفنسخه‌های شیعی و سنی اسلام در ایران و افغانستان تجربه می‌کنند.
شارلی ابدو ده روزنامه‌نگار و کاریکاتوریست از دست داد اما هرگز از آزادی بیانش کوتاه نیامد. پنج سال بعد از جنایت ۷ ژانویه،در آستانه محاکمه‌ای که برای حمله به این نشریه برگزار شده بود، بار دیگر کاریکاتورهایی از پیامبر اسلام را به چاپ رساند و هر بار هم محبوبیتش بالا رفت. درنظرسنجی‌هایی در سال۲۰۰۶، سالی که برای اولین‌بارکاریکاتورهای پیامبر مسلمانان در شارلی ابدو منتشر شد، تنها یک‌سومفرانسوی‌ها از کاریکاتورها با موضوع مذهب حمایت می‌کردند، اما این رقم در سال‌های بعد به سه‌چهارم افزایش یافت. تیراژ نشریه بعد از عملیات تروریستی به هشت میلیون رسید و رکورد فروش در میان نشریات فرانسه را شکست. همچنان با موجی از همبستگی جهانی استقبال شد و از یک نشریه کشوری و داخلی به یک نشریه جهانی تبدیل شد.
شارلی واقعاً نشان داد که حتی تروریسم اسلامی هم قادر نشد پنچرش کند. شارلی در آستانه دهمین سالگرد حمله مسلحانه و مرگبار به دفترشویژه‌نامه‌ای منتشر کرده است. در کاریکاتور روی جلد این ویژه‌نامه، شخصی روی یک تفنگ نشسته و نشریه شارلی ابدو را در دست گرفته و می‌خندد و اعلام می‌کندشارلی “پنچرنشدنی” است. در مطلب سردبیر می‌خوانیم: “اگر بخواهیم بخندیم، یعنی می‌خواهیم زندگی کنیم. خندیدن، طنز و کاریکاتور نمادهای خوش‌بینی هستند.”
در دهمین سالگردش همچنین، یک مسابقه بین‌المللی با موضوع “خنده خدا” راه انداخت و از میانکاریکاتورهای زیاد دریافت شده تعدادی را منتشر کرد. شارلی ابدو همچنان زنده است. پیامبر و پیروانش اما قاعدتاً باید افسرده و ناامید شده باشند کهتروریسمشان را کاریکاتورها شکست داده‌اند.شارلی همچنان می‌خندد و می‌خنداند. همچنان مقدسات را دست می‌اندازد. زنده‌باد شارلی ابدو!
شارلی ابدو و علی خامنه‌ای
شارلی ابدو در دسامبر ۲۰۲۲ میلادی در همبستگی با انقلاب زن زندگی آزادی سراغ علی خامنه‌ای رفت ومسابقه‌ای تحت عنوان”آخوند برو گمشو” راه انداخت. مسابقه برای کشیدن کاریکاتور خامنه‌ای بود برای حمایت از “ایرانیانی که برای آزادی خود می‌جنگند” که بعداً آثار برگزیده کاریکاتورهادر شماره‌ایویژه با عنوان “یک جا در جهنم برای همه برندگان رزرو شد” منتشر شد.
این بار سردسته دیپلمات – تروریست‌های حکومت، حسین امیرعبداللهیان، انتشار کاریکاتورهای خامنه‌ای را “توهین به مقدسات” خواند و سردار حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران، یکی از آدمکشان پیامبر اسلام، کارکنان شارلی را علناً به مرگ تهدید کرد: “مسلمانان دیریازود انتقام خواهند گرفت و ممکن است شما انتقام‌گیرندگان را بازداشت کنید، اما مردگان دیگر زنده نمی‌شوند.” تهدید تروریستی حکام اسلامی با یادداشت فارسیشارلی ابدو جواب گرفت: “آخوندها راضی نیستند. کاریکاتورهایی که از مقام معظم رهبری طی هفته گذشته در این صفحات منتشر شد، به نظر نمی‌رسد آنها را چندان خندانده باشد”! و یادآوری کرد که این تهدیدها نشانه‌ای از وضعیت شکننده و ضعیف دیکتاتوری مذهبی علی خامنه‌ای است و وعده داد که پاسخحملات آخوندها را با کاریکاتورهای بیشتر خواهد دادو ادامه داد: “رژیم آخوندها آن‌قدر احساس خطر کرده که حمله‌کردن به سایت یک روزنامه فرانسوی را برای وجود خودش حیاتی می‌داند. از یک سو (برای ما) افتخاری است و از سوی دیگر به‌ویژه نشان مدرکی است دال بر اینکه در قدرتشان احساس شکنندگی می‌کنند… آخوندها از میل و علاقه و اشتیاق چه می‌فهمند؟”
شارلی در همین شماره در باره انقلاب زن زندگی آزادی چنین تصویری داد: “آنچه در ایران می‌گذرد فقط یک انقلاب دموکراتیک نیست، شورش امیال و لذت است. محکومین به اعدام که در تهران به دار آویخته شده‌اند، زنان یا مردان سن‌وسال دار نیستند که زندگی پرشوری را پشت سر گذاشته باشند. آنها جوانانی هستند، در سپیده‌دمان حیاتشان، سرشار از امید و آرزو.”
شارلی ابدو حکومت اسلامی را ول نکرده است. عربده‌های حسین سلامی و تهدیدهای حکام اسلامی شارلی را نترسانده است. در دومین سالگرد قتل حکومتی مهسا/ژینا امینیویژه‌نامه دیگریتحت عنوان “زن‌ها ولکن نیستند” منتشر کرده است. در کاریکاتور روی جلد آنآیت‌الله زیر فشار موهای افشان زنان خفه می‌شود!
زنده‌باد شارلی ابدو، نابود باد دشمنان اسلامی شارلی
