روز سه شنبه ۵ مرداد ماه صدها نفر از مردم تبریز و رضائیه در اعتراض به توهین به مردم آذربایجان در روزنامه طرح نو دست به تظاهرات زدند که به زد خورد با نیروهای یگان ویژه منجر شد و عده ای بازداشت شدند. در روزنامه طرح نو که در تبریز منتشر میشود در مقاله ای در مورد شاهنامه از زبان رستم گفته میشود: “ما تورانیان را مرد نمیدانیم که همه یکسره زنند و تو ای ترک بد نژاد برای جنگ با مردان ساخته نشدهای برو مانند زنان پنبه و دوک دست بگیر”.
این توهینی است از زبان یک شونیست ضد زن علیه مردم آذربایجان و همه مردم ترک زبان. این اولین بار نیست که نشریات جمهوری اسلامی به ترک زبانان توهین میکنند. سال گذشته برنامه تلویزیونی فتیله به مردم آذربایجان اهانت کرد و چند سال قبل نیز در کاریکاتوری در روزنامه ایران و در مقاله ای در روزنامه آفتاب یزد مردم آذربایجان مورد تمسخر و توهین قرار گرفته بودند.
همه این موارد با تظاهرات و اعتراضات مردم آذربایجان پاسخ گرفته است. این اعتراضات کاملا بر حق است اما این شرایط زمینه را برای عرض اندام نیروهای ناسیونالیسم ترک نیز فراهم آورده است. توهین به زبان مادری و مردم منسوب به ملیتهای دیگر متداول ترین و بارزترین نمونه ستم ملی است و در ایران بخصوص مردم آذربایجان آماج این نوع توهین و تحقیر ها بوده اند. اما باید در برابر تبلیغات ضد فارس و نفرت پراکنی های نیروهای ناسیونالیست ترک کاملا هشیار بود. باید توجه داشت که یک عارضه ستم و تبعیض ملی تقویت ناسیونالیسم “خودی” در میان مردم تحت این ستم و دامن زدن به شکاف و تفرقه ملی بین مردم منسوب به ملل مختلف است. در تظاهرات اخیر مردم تبریز و رضائیه – همچنین در اعتراضات مردم آذربایجان نسبت به موارد قبلی که اشاره شد- شعارهای ناسیونالیستی ضد فارس و بویژه افتخار به فرهنگ و هویت ملی خود جایگاه نسبتا برجسته ای داشت.
ظاهرا این یک نوع عکس العمل خودبخودی و اعتراض “طبیعی” از جانب مردمی است که زبان و فرهنگ آنان به مسخره گرفته شده است اما علت اصلی چیز دیگری است. اینجا هیچ چیز طبیعی و خودبخودی ای وجود ندارد. علت واقعی تعصبات و نفرت قومی- ملی است که بوسیله نیروهای ناسیونالیست فارس و ترک هر دو دامن زده میشود. ناسیونالیسم فارس وناسیونالیسم ترک و هر نوع تفکر ناسیونالیستی مستقل از مردم و زبانی که مدعی دفاع از آنست تماما در مقابل و در ضدیت با انسانیت و ارزشهای یکسان و جهانشمولی قرار میگیرد که مردم سراسر ایران در آذربایجان و کردستان و خوزستان و بلوچستان و شیراز و اصفهان و تهران و مردم سراسر جهان را نمایندگی میکند و به هم پیوند میدهد. ناسیونالیسم در هر شکل و قامتی راه حل ستم ملی نیست، موجد و مسبب آنست. توهین و تحقیر مردم آذربایجان عملی شنیع و ضد انسانی است که باید قاطعانه محکوم و با آن مقابله بشود اما عامل و بانی آن نه “فارسها” بلکه جمهوری اسلامی است که با تفرقه افکنی ملی و مذهبی تلاش میکند پایه های حکومت لرزان خود را مستحکم کند.
مردم تبریز و رضائیه و دیگر شهرهای آذربایجان حق دارند علیه توهین و تحقیری که در حق آنها روا میشود دست به اعتراض و تظاهرات بزنند اما نیروهای ناسیونالیسم ترک به این صف متعلق نیستند. راه مقابله با ستم ملی افتخار به “هویت ملی خود” و ضدیت با “ملیت غیر خودی” نیست بلکه تاکید بر هویت و آمال و خواستهای مشترک انسانی همه مردم است. ناسیونالیسم و هویت و ارزش سازیهای ملی- قومی تماما در مقابل هویت انسانی و منافع و آمال و خواستهای برحق مردم قرار میگرد. در مقابل توهین به مردم آذربایجان باید علیه جمهوری اسلامی و با پرچم انسانیت و ارزشهای یکسان انسانی به اعتراض برخاست.
۲۷ ژوئیه ۱۶