بر اساس نظر سنجی ای که بوسیله انجمن اومانیستهای ایسلند انجام شده رویگردانی از مذهب در آن کشور رو به افزایش است. در حال حاضر کمتر از ٤۰ درصد مردم ایسلند خود را مذهبی میدانند و در میان جوانان ( افراد زیر ٢٥ سال) هیچکس به خدا اعتقاد ندارد! یعنی صد در صد جوانان ایسلند اتئیست هستند. خبر دیگری که هفته گذشته منتشر شد حاکی از آن است که ٦٢ درصد بریتانیائی ها هیچ مذهبی ندارند و تعداد کسانی که در این کشور به کلیسا میروند کمتر از یک میلیون نفر است. یعنی کمتر از ٢ درصد جمعیت.
این رویگردانی از خدا و مذهب و زدوده شدن خرافه دین از تفکر و از جامعه روندی امید بخش و جزء لازم رهائی و آزادی بشریت است. این روند تنها به اروپا محدود نیست. در کشورهای اسلامزده و بخصوص در جمهوری اسلامی که مذهب در قدرت است رویگردانی از مذهب ابعادی سیاسی و اعتراضی بخود میگیرد و اکثریت عظیم مردم حتی آنان که هنوز بخدا اعتقاد دارند، اسلام حاکم را نمیپذیرند. اما به سختی میتوان حساب اسلام سیاسی حاکم را از اسلام عقیدتی و خرافات و باورهای اسلامی جدا کرد. مخالفت با اسلام حاکم خواه ناخواه به نقد و رد اسلام عقیدتی منجر میشود و این روندی است که در خلوت شدن مساجد و به مسخره گرفته شدن مقدسات و امامها و اخلاقیات مذهبی در مدیای اجتماعی و حتی در شکوه و شکایت مقامات حکومتی از هجمه فرهنگی غرب و رویگردانی جوانان از نماز و روزه و غیره به روشنی قابل مشاهده است.
در جمهوری اسلامی نظر سنجی در مورد مذهب و خدا ممکن نیست اما همه شواهد و قرائن نشان میدهد که بمراتب کمتر ٤۰ در صد مردم خود را مذهبی میدانند، کمتر از ٢ درصد مردم به مسجد میروند و کلا مذهب در نزد مردم ایران و بویژه جوانان حداکثر همان موقعیت و جایگاهی را دارد که در نزد مردم ایسلند و بریتانیا.