پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو به قیمت نقض حقوق انسانی

سوالی از حسن صالحی دبیر کمیته اسکاندیناوی حزب کمونیست کارگری

انترناسیونال:بدنبال تهاجم نظامی روسیه به اوکراین فنلاند و سوئد اعلام کردند که به ناتو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی می پیوندند. ترکیه که عضو ناتو است ابتدا با پیوستن آنها به بهانه اینکه این دولتها از تروریسم حمایت میکنند که منظورش اپوزیسیون اردوغان و مشخصا نیروهای کرد بود، مخالفت کرد. بعد از توافقاتی بالاخره  دولت اردوغان اعلام کرد از حق وتوی خود برای پیوستن فنلاند و سوئد کوتاه می آید و عملا با توافقاتی که با دولتهای فنلاند و سوئد انجام داد از تهدیدات حق وتو دست برداشت. سوال ما مشخصا این است توافقات انجام شده کدامها هستند و این دولتها قرار است در قبال اپوزیسیون کرد ترکیه چه برخوردی داشته باشند؟

حسن صالحی: توافقی که بین دولت ترکیه و دول سوئد و فنلاند صورت گرفته است چندین محور دارد که در واقع  بیشتر به سوئد و ترکیه برمی گردد. یکی از این محورها که بسیار بحث برانگیز شده است و به حق اعتراضات زیادی هم برانگیخته است مسئله استرداد مخالفین دولت ترکیه به این کشور است. این مخالفین که دولت ترکیه به آنها اتهام تروریستی می زند هم از فعالین کرد و هم از طرفداران فتح الله گولن هستند. اردوغان در یک سخنرانی از تحویل دادن ۷۳ نفر سخن گفته است. برخی گزارشات حاکی از آن است که تاکنون ۳ و یا ۴ نفر از این مخالفین بدون سر و صدا تحویل دولت ترکیه داده شده اند. دولت فاشیست ترکیه که خود مظهر تروریسم دولتی تمام عیار بویژه علیه مردم کرد این کشور است با متهم کردن مخالفین خود به تروریسم با یک تیر دو نشان می زند. اولا با مظلوم نمایی خود را تبرئه می کند و ثانیا زمینه از میان برداشتن مخالفین خود را فراهم می کند. و متاسفانه دولت سوئد نیز این مسئله را می پذیرد بطوریکه نخست وزیر این کشور وقیحانه گفته است که کسانی که در “عملیات تروریستی” شرکت نداشته اند لازم نیست نگران باشند.مسئله اما به اینجا ختم نمی شود. دولت اسلامی ترکیه از سوئد خواسته است که از کردهای شمال سوریه نیز که حتی در لیست ترور آمریکا و یا اتحادیه اروپا قرار ندارند حمایت نکند. منظور اینجا یگانهای مدافع خلق (YPG) و حزب دمکراتیک سوریه (YPD) هستند. در واقع دولت سوئد و فنلاند پای قراردادی را امضا کرده اند که به موجب آن به این دو دولت دیکته می شود آزادیهای طرفداران YPGو YPDدر کشورهای سوئد و فنلاند را محدود کنند. و این برای دولتهایی که حداقل در حرف خود را مقید به رعایت آزادیهای سیاسی برای شهروندان می دانند بسیار شرم آور است بطوریک این قرارداد حتی از درون حزب حاکم سوئد یعنی سوسیال دمکراتها با انتقاد شدید روبرو شده است.

   محور دیگر قرار داد بسته شده با ترکیه لغو تحریم فروش اسلحه سوئد به ترکیه است. طبق قوانین سوئد صدور اسلحه و ادوات جنگی به کشورهایی که بطور فاحشی ناقض حقوق بشر هستند ممنوع است. از سال ۲۰۱۹ نهادی که بر صدور محصولات استراتژیک سوئد نظارت دارد در سه مورد صدور اسلحه به ترکیه را ممنوع کرد که این امر مورد تایید همه احزاب پارلمانی نیز قرار گرفت. حالا علیرغم همه این قوانین و مقررات، دولت سوئد با دور زدن آن نهاد نظارتی و در واقع با نقض قوانین موجود تصمیم گرفته مسئله تحریم فروش اسلحه پیشرفته به ترکیه را لغو کند تا بتواند به ناتو بپیوندد. یک دلیل تحریم تسلیحاتی ترکیه توسط سوئد احتمال بکار گرفتن این تسلیحات علیه مردم کردستان ترکیه بود که حالا با تضمین فروش سلاح های جنگی سوئد به ترکیه مردم بی حقوق کردستان این کشور باید منتظر استفاده از این تسلیحات علیه خود باشند.

اینها که گفتم مهمترین محورهای مورد توافق میان دولت ترکیه و دو دولت سوئد و فنلاند هستند. این توافق اعتراضات زیادی را در میان طیف های مختلف اجتماعی در سوئد و بویژه کردهای ساکن این کشور دامن زده است. آمینه کاک باوه نماینده چپ گرای پارلمان سوئد که بطور مستقل عمل می کند هم وزیر دادگستری را در این خصوص در مجلس مورد بازخواست قرار داد و هم می خواهد وزیر امور خارجه را به کمیسیون قانون اساسی مجلس به دلیل زیرپاگذاشتن قوانین پایه ای در سوئد بکشاند. نام خانم کاکاوند این روزها بعنوان یکی از افرادی که دولت اردوغان خواهان تحویل آنها شده، مطرح گردیده است. بعلاوه برخی از شخصیت های معروف و مقامات سابق سوئد از حرب حاکم سوسیال دمکراتها شدیدا به این توافق و تسلیم به خواست های دولت ترکیه انتقاد کرده اند. بحث در مورد این مسئله همچنان ادامه دارد. از یک طرف دولت ترکیه انتظار دارد که سوئد هر چه زودتر به خواست استرداد مخالفین عمل کند و از طرف دیگر مشکلات عدیده ای بر سر راه عملی کردن این خواست وجود دارد که آنرا دشوار می سازد.

 قدر مسلم استرداد مخالفین اگر رسانه ای شود موجی از اعتراض نیروهای آزادیخواه در کشور سوئد را برخواهد انگیخت. آنچه که مهم است علیرغم پیمان ننگینی که میان دول ترکیه، سوئد و فنلاند بسته شده است مردم آزادیخواه باید به اعتراض خود و زیر فشار گذاشتن دولتهای سوئد و فنلاند ادامه دهند و اجازه ندهند کسی از مخالفین دولت ترکیه به این کشور مسترد شود و در جهت تحریم تسلیحاتی ترکیه نیز بکوشند.